Элмулул ххуллийнсса гьану бизлай

img-news-4ЦIусса миналийсса ЦIуссалакрал гимназиялий гьашину кIилчин хьунни «Грани познания -2015» тIисса дуклаки оьрчIал проектирдал фестиваль. Ваний гьуртту хъанай бия гимназиялий дуклакисса яла хьхьичIунми, яла гьунар буми, яла итххявхми оьрчIру.

Гьашину ва фестивальданий гьурттушинна дурну дия ДучIиннал школалул дуклаки оьрчIалгу. Гимназиялул къатравун буххайхтува чIалай бия оьрчIру итххяххан буван учительтурал хъуннасса даву дуллай бушиву. Ва фестивальданулгу чIалачIи бунни миннал захIмат дузрайн буклай бушиву. Дуклаки оьрчIал творчествалул проектру дия хIакьинусса яла агьамми масъалартту ахттар буллали­сса. Фестивальданул мяъна-мурад бувчIлай бия ванил девизравагу: «Буси ттухь, ттун хъамабитан бю­хъайссар. Ккаккан дува, ттун дакIний личIантIиссар. Нара дулларчан, ттун лахьхьинтIиссар».
ОьрчIащал вай ахттаршиннардал ялув зий хъунмасса захIмат бивхьуну бия школалул учительтурал ва нитти-буттал. ЦIуссалакрал гимназиялий ва фестиваль дуллан­сса сипталий бувккунни школалул завуч ХIажиметова Мариям Бу­ттаевна. Фестиваль дайдирхьунни ЦIуссалакрал гимназиялул гимн­райну. ОьрчIру барча буллалисса, миннан тIайлабацIу чIа тIутIисса ихтилатру бунни гимназиялул директор Светлана Ибрагьимовнал ва завуч Мариям Буттаевнал. Ва фестивальданий гьуртту хьусса оьрчIал цинявнналлагу проект­ру дия хIакьинусса кьинисса яла цIурувкьюми масъалартту ахттар буллалисса, хъинну хъирив лавну хIадур дурсса. СахIналийн бувккун, оьрчIру цалла-цалла проектирдая буслай бия. Фестивальданул хъамалгу, школалул учительталгу гъирарай вичIидирхьуну бия оьрчIал проектирдал лагрулуву дурсса хъиривлаявурттах.
Цалчин фестивальданий ххалдиргьунни ЦIуссалакрал гимназиялул 3-мур «а» классрал дуклаки душ АхIмадова Саидал цила каялувчи Асият ЯхIияевнащал хIадур дурсса «История малой Родины» тIисса проект. Саида, цилла ахттаршинна дуллай, бивну бур цилва мархри нанисса Лакрал райондалийсса Мукьардал шяравун. Хъинну хъирив лавну, шяравусса оьрмулул бугьараминначIан бивну, цIухху-бусу бувну, кIул бувну бур шяраваллил тарих. Ванил цилла проектраву гьарта-гьарзану бувсунни буттахъал аьдатирттая, зунттал халкьуннал багьу-бизулия. Саида бивну бия тIахIунтту дувултрал ус­ттартурал Ватандалийн Бархъаллал шяравунгу. Хъинну асар хьунну бувсунни ванил шамийлла мина цIудан багьсса цилла Ватандалул, миллатрал тарихрая. Ва проектращал утти Саида гьуртту хьун тIий бур Республикалул КIулшивуртту дулаврил ва элмулул министерствалул баян бувсса «Первоцвет» тIисса конкурсраву.
Ва фестивальданий гьуртту хьун бувкIсса ДучIиннал школалул дуклаки оьрчIру хIадур бувну бия математикалул учительница Аьзиева Аьйша ЯхIияевнал. Вай оьрчIру мюрщину бунува захIматсса математикалул элму ахттар дуллалисса бия. ОьрчIал тIуркIулул журалий ккаккан бунни школалий, ичIура, кьатIув, гьаркIанайгу математика аьркин хъанай душиву. Цалва сакин бувсса, хIазсса задачартту буллай тяхъа буккан бунни залдануву щябивкIмигу.
«Мусор не к лицу Земле» тIисса проектращал бувккунни ЦIуссалакрал гимназиялул учительница АхIмадова Полинал хIадур бувсса 5-мур классрал дуклаки оьрчIру. Ва проект хIадур дуллалиссаксса хIаллай оьрчIал цимирагу субботник дурну дия цивппа ялапар хъанахъисса кIанттурду марцI буллай. СахIналий вайннал ккаккан дунни жура экьидичлачисса чIяру-чIярусса затру ичIура мюнпатну ишла дан бюхъайшиву.
«Твори добро. Доброе сердце» тIисса проект хIадур дурсса ЦIуссалакрал гимназиялул 6-мур классрал дуклаки оьрчIал оьвчаву дия лагма-ялттунан хъиншивуртту-хъинбалартту буллалияра тIисса. Ми буслай бия оьрмулуву цалла дурсса хъинсса давурттая. Цала каялувчи Гуля Рамазановнащал ва проект хIадур дуллалисса чIумал, вай оьрчIал ххуйсса кумагру бувну бия шяраву­сса бугьарасса инсантуран.
Хъуними классирттал оьрчIалми проектру дия оьрмулуха лавхьхьуну хъиннура хъунисса лагрулул ахттаршиннарду дурсса.
Кьурбанова Тамарал каялувшиннаралу, 8-мур классрал дуклаки оьрчIал хIадур дурну дия «Люди с ограниченными возможностями» тIисса проект. Вайннал бувсунни бала-апатIру хьуну, личIи-личIисса азарду багьана хьуну мушакъат хьусса инсантурал оьрмулуву дур­сса хьхьичIуннайшивурттая, бюх­ттулсса ахттаршиннардая, миннал яхI-къириятрая, дазу-зума дакъасса ссавурдания ва чувшиврия.
Махъра-махъсса «Кибербезопасность детей и подростков» тIисса проектрал агьамшиву чIалай дур ванил цIанивара. ОьрчIал балжину бувсунни интернетраясса заралдания ва хайрдания.
Цинярдагу проектру цаннияр ца ххуйсса дуну, жюрилун хъинну захIмат хьунни фестивальданул хIасиллу дан.
Цалчинмур кIану буллунни АхIмадова Саидал ва 11-мур класс­рал дуклаки оьрчIал проектирдан. КIилчинмур кIану буллунни 5-мур ва 8-мур классрал дуклаки оьрчIал проектирдан.
Шамилчинми кIанттурдугу буллунни ЦIуссалакрал гимназиялул 6-мур классрал ва ДучIиннал школалул 3-мур классрал хIадур дурсса проектирдан. Вай кIанттурду бакъасса, бахшишругу дуллай бия ахттаршиннардал куртIшиврух, усттарну презентация дан, авторнал цалва пикри бусан кIулшиврух бурувгун ва мукунна цаймигу номинациярдаву.
Мудангу ЦIуссалакрал райондалий хъанахъисса мероприятиярду чIюлу дай Амин Рамазановлул каялувшиннаралусса ЦIуссалакрал гимназиялул халкьуннал инструментирттал ансамбльданул. Ва фес­тивальданий вайннан бахшишну хьунни Щалагу Аьрасатнаву най диркIсса оьрчIал ва мюрщи жагьилтурал музыкалул оркестрдал конкурсраву 3-мур кIану бувгьусса ххарисса хавар.
Ва кьинисса фестиваль усттарну дачин дурну бия гимназиялул 7-мур классрал дуклаки оьрчI Ислам Ибрагьимов ва Илмисат Аьлибуттаева. Ислам гимназиялул цIа гьаз дуллалисса хьхьичIунсса ученик ушиву бувсунни жухь гимназиялул учительтурал. Вай гьантрай ЦIуссалакрал райондалий хьусса дяъвилул балайрдал конкурсраву ванал цалчинмур кIану бувгьуну бур. Ва фестивальданий увкусса Исламлул балайрдугу цинявннан ххуй бивзун, хъатру ришлай кьамул бунни.
Андриана Аьбдуллаева,
Имара Саидова