Ххуйсса балайрдан бивкIу бакъассар

lahus_3Цуппа балайрдая, укун ххуйсса балайрду бия, бюххансса, асар хьунсса, тIааьнсса бия тIий аьщуйн щун бувну буслан личIисса аьркиншинна къадикIай. Миннух вичIидишин, арулва журасса асардал дакIру гьузиххин дуван, ххаригу, пашмангу хьун, тIааьнсса щугълурдал щатIавухгу гьанан, гьаннайсса балайрдая неъмат ласун – му бур ххуйсса балайрдал хъунмур бияла. Мукунсса асардал ясир бувну бия май зурул 25-нний МахIачкъалалий «Кавказ» тIисса ресторандалуву Дагъусттаннал лайкь хьусса артистка Загьидат Муслимовал балайрдах вичIидишин бувкIцири.

Загьидат Муслимова лакрал миллатран ччянива ххирагу, бусравгу хьусса балайчи бур. Пагьму, гьунар бусса бушивруцIун, чил макьаннайн иман къадирхьуну, ла­кку макьанну гьаз дуллалисса, гьамин лакку балай бюхттул буллалисса бур. Бюхъай мукун бакъа цамур куццуй бикIан аьркинну бухрав учинссагу уккан. Бурхха амма лакралмур так мазрайну хьхьичIунсса ва язиссагу. Ппухълунная бивсса рувхIанийсса ирс-ххазиналул кьимат бакъассагу. Загьидат Муслимова тIурчарив Аллагьу Тааьланал лакку ххазина ябан ляхъан бувми балайчитуравасса бур. Ттугъ кунма бюхттулну лавсун най бур му миллатрал хьхьичIсса буржгу, Заннал бигаргу. Аслий­сса лакку балайлулли агьалинал дакIурдивун буттал кIанттухсса ччавугу рутайсса, му ччаву куртIгу, цIакьгу дувайсса. Лакку билаятрал щаращал жюржугу, хIавирдал щурщугу, къуратусса дюхлулул хIукъугу, лухччайсса уртту-тIутIал хъюлчайгу – ми цимурца итталух гьанантIиссар Загьидатлул балайрдах вичIидирхьутари. Цамургу бур Загьидат агьалинан бусрав хьунсса хIучча: му дакI-аьмал хъинсса, ххаллил бакъасса, машгьуршиврул ххуйми хасиятру лиян къадурсса инсан бур.
IMG_7859Мукьра ссятрай лахъи ларгсса концертрай Загьидат Муслимовал увкунни лакрал шаэртурал мукъурттийсса бюххансса балайрду. Муданма кунма цила зумуну, бюхханну увкунни халкьунналми балайрдугу. Му концертрай тамашачитурал бакIурдиву ххуйсса балайрдан бивкIу бакъассар тIисса пикри цIакь хъанай бия.
Загьидатлул юбилей цалва ххуйсса балайрдайну барча дан бувкIун бия мунил ссу Зарипат Ванатиева, Шагьалай МахIаммадова, Самед Буттаев. Тамашачитуран хъуннасса бахшиш хьунни Дагъусттаннайх цIа ларгсса балайчи Багъирча Муслимовлул арс Ирбагьина сахIналийн уккаву. Муналми балайрдах кунма мякь бувккун бия тамашачитал Хъусращиял гьунар бусса балайчитурал кьюкьлувасса Израил Мирзаевлул балайрдах. Ххари бунни тамашачитал Мустангирдул ва лакрал чичултрал секциялий каялувшиву дуллалисса шаэр Илияс МахIаммадовлул балайрдалгу. Гьай-гьай, хъунмасса бияла бур балайрдахь жулва маз буруччин, ябан, кутIану чин, бухлаган къабитан. Загьидат Муслимовал сайки циняв балайрдугу му биялалийсса бур. БакIрайва увкусса куццуй, балайрдая буслайнияр, балайрдах вичIидишаврийну бувчIай миннул кицигу, тIингу.
Загьидатлул творчествалун ххуйсса кьимат бишлашисса ихтилатру бунни концерт дачин дурсса Дагъусттаннал лайкь хьусса культуралул зузала Супиян Оьмаровлул, чIярусса шинну культуралул даврин хас дурсса, балай учаврил пагьмугу бусса ХIамзат СалихIовлул ва цаймигу бусравсса инсантурал.
Бусанну ва концертраясса ца­ппараннал пикрирдугу.

Мазагьиб Шарипов, АьФ-лул ва ДР-лул лайкь хьусса зузала, композитор:
— Загьидат ттул чIаххудушри. Мунил ттул ниттиха, аьпа бивуха, хIурматгу байва. Ттулмур ниттиха бакъассагу, бугьараминнаха хIурмат байсса, гъалгъа иминсса, цинявннащал бавкьусса, маз лякъин шайсса, ихтилат нахIусса инсан бур Загьидат. Лакку балайрдал мяънагу, мурадгу куртIну лалавсун, текстрал мяъна-мурадрацIун дакьин дурну макьан дюхъан дайсса аранжировщиктал нажагьсса бакъа бакъар лакрачIа. Ттун му иш тIааьнну бакъар. Балайрдал запись дуван аранжировщиктурахьхьун буллукун, ми аслийсса лакку балайрдуну личIлай бакъар, ци-дунугу цалла зумунусса дахханашиннарду дуллай бур. Цанма балайчитурангу, вичIидирхьуминнангу машрикьуллал макьанну ххуй дизлай дур. Му кIану хIисавравун лавсунгу ттун Загьидатлуя цIа дан ччай бур. Му бур хIакьсса лакку балайлул усттар, мунин кьамулну дакъар я чил макьанну, ягу лакку макьаннайн чил «чухъри» лаххаву. Мунил чIу бур зяй-зяй тIисса зюннаврал кунмасса, бюхттулсса, балай учаврил такьвара ляличIисса дур. Текстрал мяъна-мурад багьайкун музыкалийн буцин къабигьассар. Загьидатлуща бю­хъай балайлул махъругу, макьангу кунницIун кув даркьуну, дагьан дурну, тамашачитурал дакIурдивун хIайрансса илгьан бутан. На му «Дагъусттаннал Халкьуннал балайчи» тIисса цIанин лайкьссар тIий ура, му ххаришивугу ялун дияннав тIий ура. Мунил къатлуву музыкалул, балайлул чIу чан къахьуннав.

ХIасан Айгунов, элмурдал доктор:
— Загьидат Муслимован тIай­лабацIу хьуссар тIий ура музыкалул гьунар бусса Багъирча Муслимовхъал кулпатравун багьаву. Ванил гьунаргу, каялувчинал бюхъугу тIутIайх бивчуна ва лаккуй культуралул идарарттай зузийни. Муния махъ цимирагу шинни Загьидатлул жува ххари буллай. Загьидат хасну ттун ххирасса балайчири. Ванища кунма балай усттарну, цила капливун бувтун учин щищачIав къашай. Загьидат ххирар дакI хъун дакъасса, иминсса буну тIийгу. УвкIра ванил концертрайн арснащал, щяивкIра гьалмахтуращал, дустуращал. Ттун кIулли Загьидатлул нину сагъну душиву. Ванил ниттихьхьун цIуллушиву дулуннав, цуксса дугьарасса духьурчагу, хIатта чIу къабаллай, чани бакъа, занан захIматну духьурчагу, ниттил ссихI чан къабаннав. Загьидатлуйн барчаллагьрай ура укун ххарисса кьини жунна пишкаш дурну тIий. Ванил оьрму балай тIийнма гьаннав.

АьвдурахIман МахIаммадов, Пенсионный фондрал вакил:
— Культура ххирасса, лакрал цIа машгьур дуллалисса халкь бавтIссар тIиссара ва мажлисрайн. Загьидатлул цIа машгьурну дур Дагъусттаннайгу, кьатIувгу. Ванил балайлул гьунар ниттил ниттил ниттия шихунмай нанисса изму бур. Загьидатлул балай учай хъинну ххуйсса такьвалий. Лакраву дакъасса, цIа дурксса Хъусращиял балайчитураву дакъа дакъасса такьвалий учай балайрду. Махъсса чIумал жулва балайчитал арманинал, гуржиял ва цайми миллатирттал макьаннайсса балайрдахун багьну бур. Загьидатмур дакI тIайлану бур аслийсса лакку балайрдайн. ХIакьину ванил чIарав бацIан бувкIсса балайчиталгу цуппа кунма аслийсса лакку балайрдал кьадру-кьимат кIулсса ва гьунарду бусса бур. Ванил балайрдал дакI дакъанал дакI дай, къумасса ухьурча га аьчух ай. Бюхттулсса кашигу, кьудратгу дур ванил балайрдаву.

ХIажиаьли ХIажиаьлиев, Лакрал театрданул артист, балайчи:
— Загьидатлун Аллагьу Тааьланал буллуну бур ляличIисса чIу, чIу булаврищал га чIу багьайсса куццуй ишла бан чIявуминнаща къашай. Загьидатлуллив му чIу ца усттарну капливун бутай. Лакрал театрданул, балайчитурал цIаниятугу барча буллай ура ва. ХIакьину на учав Дагъусттаннал халкьуннал чичу Мирза Давыдовлул Загьидатлуха чивчусса балай.

Халун Мирзаева, ДР-лул лайкь хьусса учитель:
— Загьидат ттул гъансса душ бур. Жулва тухумрава укун гьунар бусса душ личаврия хъинну ххарира. Ванил творчествалул хъиндайдихьу хьуссар Хъусращиял школалия. ХьхьичIва-хьхьичI школалий дарс дихьлан бувкIсса чIумал цIувххуна, Ваччав Культуралул къатлуву зун оьвтIий бур, ци бави тIий, маслихIат ккаклай. На цIувххуссия: «Балай тIун ччай буравкьай, дарсру дихьлан?». Ванил балай язи бувгьуну, лавгуна Культуралул къатлуву зун. Шиная шинайн тIиссакссагу, шачIанттул лавай хъанай най, кIа Хъусращиял школалия байбивхьуну, ва даражалийн лавхъунни, республикалийх цIа ларгсса балайчи хьунни. Машгьурсса балайчи бушивруцIун, дакI аьчухсса, хъярч-махсара бусса, цIу буну махъ учайсса ххаллилсса инсан бур.

Ирина Юсупова, Ханты-Мансийскалия бувкIсса:
— Жу кулпатращал чIярусса шиннардий ялапар хъанай буру Ханты-Мансийскалий. Мунияту жу хъинну мякьну бикIару лакку балайрдах, жулва инсантурах. Гьарца бувкIтаригу лакрал балайчитурал дискру машан ласлай, тийхгу вичIилийнмару бикIайсса. Ва ххуллухсса ттулла Ватандалийнсса аьрххилий хиялвагу бакъассия жула шяраву душ Загьидат Муслимовал концертрайн багьанссара тIисса. Щаллусса шинал лажиндарай хъамакъабитансса ххарисса асардал бувцIунна. Концертгу хъинну ххуй дирзунни. ЛяличIинува ххуй бивзунни ва концертрай хъунмасса хIаллай балай тIий къабивкIсса, тамашачитал мюхтажну бивкIсса Хъусращиял цIа дурксса балайчитал Израил Мирзаев ва Ирбагьина Муслимов сахIналийн буккан баву.
Цал уттигу барча дуллай буру, Загьидат, вил юбилей! ДакI дарцIунугу буру уттигу вил зумату чIявусса цIусса ва бивкIу ба­къасса балайрду баянтIишиврий. ЦIуллушиву дулуннав!
П. Рамазанова
И. Саидова