Шагьру бакъар чапалссача, шагьрулул агьлур

Сайки кIилчинсса нюжмарди машгьурсса блогер Илья Варламовлул МахIачкъалаллал шагьру чапалсса, пух-пусурданувун багьлавгсса шагьру бур тIисса мяъна-мурадрайсса чичрурду интернет­раву дурккуми, мунал тIутIимур бухIан, лялиян бан къахъанай.

КIира нюжмарди халкь муниява муния гъалгъа тIий. ЧIявуми ца зумату кунма бур ай, Варламов пуланнал «машан лавс» блогерди, арцу дуллусса залуннал заказри шагьру оькки-ккаккул буваву тIий. Бур Лондоннай, Парижливгу цIинцIлил, ччюрклил бакIурду бикIай, Аьрасатнал региондалий цикссагу цаймигу бурхха шагьрурду, миннуя циван къачичайссар му учIиакъул, «хъюрухъ бакIрал» (ва Варламовлул ялунцIар) тIутIиссагу. Бур, гьай-гьай, увкIунни адамина Москавлия, ванийн вари увкунни, дагьавай критика дунни шагьрулий тIутIиссагу. Мукун тIутIими чансса бур. Гьаннайсса, кьунттуйн щусса зимизру кунма гъав-гъав тIийнма бур ттигу МахIачкъалаллал агьлу.
Варламовхъул бучIанссар, бувкIсса ххуллийх гьагу гьанссар, миннал бала бакъар. КьурчIи бизлазимур цамурди: циванни жунма, МахIачкъалаллал агьулданун, кьяркьаравун кьувтIусса ттукку къачIалачIисса? Жулва шагьру буниялттунгу чапалну, гъулувтуну бушиврий мукIру хьун къаччисса? Бухьунссар Аьрасатнаву цаймигу чапалсса шагьрурду, бухьунссар ччюрклил бакIурду Лондоннай, Парижливгу. МахIачкъалаливгу мура тагьар дур. Пух-пусурданул бакIурду чан къашай, масалдаран, на ялапар хъанахъисса, Троллейбусирттал паркрал райондалийсса Сбербанкрал ва «Оптика» тIисса ттучандалул чIарав. Гьар кьини мичча оьрчIру садикрайн ва школалийн лагай. Миккун пух-пусур дичаймигу Варламовхъул бакъар. Ччюрк дичай контейнердугу арх дакъа дуссар. Амма, кIина, гъина щюллинувасса щюлли елкалухасса балайлуву кунма, кIинттулгу, гъин­ттулгу ччюрклил, цIинцIлил бакIурду чан къашайссар. КъатIайлассар «чапалсса шагьру» тIисса калимагу. Шагьру цийнува цуппа чапал къашайссар. Шагьру чапал буллалими – жувару, инсанталлу.
Ччюрклил пакетру миккун кьатI буллалисса ца щарссаний аьй дур­ссияча, «вила хIаятравун дирчукун гъалгъатIун кьабагьну бикIу» тIий, гьужумрай сукку хьуна. Варламовхъул кунмасса хъюрухъ бакIругу, щил тIалавшиннарай чичлай бунугу, щин оьван чичлай бунугу, щин ссибизан бан чичлай бунугу, чичлай бур тIайламур. Дакъар жулва инсантурачIа санитарная культура тIисса зат. Бакъар вай ттулла ччюрк цайминнан ккаккиялий къадишиннача тIисса пикри. Циванни жулва яхIлил кьамул буллалисса ччюрк чун-дунугу дичин?
Лаккуй, ттул шяраву ЦIувкIрав, янна шюршусса щингума ххуллийн экьирутIайсса аьдат дакъая, вай жулла янна шюршусса чапалсса щиннихха, вай халкь заназисса ххуллийн экьирутIайхрав тIий. МахIлалул халкьуннал икьрал дурсса кунма, бавхьуну, лавкьуну ххуллурду пар-партIи байссия. Субботникрайн буккияра тIисса къаикIайва, субботникру баян къабувнува, цивппа бувккун, агьалинал лакьинмур лакьайва, лазилакьи данмур лазилакьи дайва. Ци-дунугу ххуллийн дичирча, чIарах наниманал аьй дурну, гьаз дан айва. Школалийгу мудан марцIшиву дикIайва. Гьаннайсса, нитти-буттахъал бикIу, учительтурал бикIу, жул бакIраву, няраву гиччава цIакь буллай бия цIинцI, ччюрк дичаву къаххуйшивур тIисса пикри. МарцIшиву – тIалавшинна дия. Гьану дия. ХIакьинурив жулва оьрчIру занай бур ччюрклил бакIурдал чIарах. Гайннан чIалай бур, жунма, хъуниминнан, кьамулну бушиву ми ччюрк­лил бакIурдугу, пух-пусургу.
Къакьамулну дуния Варламовхъайн ссугрурагу къадулланссияв. Цамур цичIав бакъахьурчагу. Хъунна-хъунмур аьй дуссар, гьай-гьай, марцIшиврулсса бан буржлувсса идаралий – ци байссарив бувну, чаран лявкъуну, низам дишин къахъанай буну тIий. ЧIаравсса Каспийскалий дакъархха жучIара куннасса гъургъаза. Амма бири-биривнийн ччюрк дичлачимийгу, чIавахьулттийх гихун дукралул ххиличIрурдал пакетру бурган буллалимийгу жувару. Ччюрклил бакIурду ккаккиялун бишайми ва тамаша байми жувару. Жула яхIлин, адавран кьамулмур кьамулну бикIантIиссар жула оьрчIангу.

ПатIимат Рамазанова