Гьунардал ххуттайсса цIувкIрачу

net_4Манасрайсса лакраву ца яла лак ххирама инсан ухьунссар 1-мур ЦIувкIратусса Кьурбаннул арс АхIмадов Рамазан.

ПатIимат Рамазанова
ЦIувкIуллал мяйра шинал даражалул школа къуртал бувкун, му дуклан увххун ур Дагъусттаннал политехнический техникумравун. Радиотехникнал диплом лавсукун, техникну зун гьан увну ур Ригаллал заводрайн. Микку заводрай зий унува, гьанттайн чIумал дуклай, къуртал бувну бур Ригаллал строительный техникумгу. Зий ивкIун ур ламурду буллалисса идаралий (Мостоотряд-17) механик-энергетикну.
«Ттущалсса оьрмулул оьрчIру захIмат буллан гъирасса бикIайва. Заманава захIматрал кьадру бу­сса бия, — тIий ур Рамазан. – Ца пахру бикIайва жува цIусса ламу бувайхту. Дурсса даврия жува рязийну личIанну зун бикIайссияв. Гьай-гьай, гьарца сянаткарнал хIарачат ччатI лякъин, маэшат гьаз банни бикIайсса. Жул жагьил заманнайгу мукун бия. Амма так арцу лякъирча, даву цукун хьурчагу тIисса баччибакъулшиву къадикIайва. Хъинну ялув бавцIуну зун бикIайссияв».
Мукун давриву дакI дирхьуну, цаятура тIалавшинна дуну зий уну тIий увчIухьунссия Рамазан Мостоотрядрал комсомолданул секретарьну.
Гьан увну ур му Латвиянал комсомолданул 20-мур съездрал делегатнугу. 1974 шинал февраль зуруй хьусса му съездрал делегатнал мандат хIакьинусса кьинигу хIурматрай ябуллай ур. Таний муку-мукунсса мандатру бивкIун тIий инсаннал даврин бишлаши­сса кьиматну.
1975 шинал Ленинградуллал Мостоотрядрал – 19 цачIанма зун оьвкуну бур Калинин шагьрулийсса ламурду бай участокрайн энергетикну. Калининнай политехнический институт къуртал бувну, инженер-механик хьуну ур.
«Жагьилшиву ламурду буллай шагьрурдайх уклай ларгукун, командировкартту чансса ягу дурагу дакъасса даву ххал дурссия, тIаннуя игрушкарду-сувенирду дайсса цехрал хъунаману зий усси­яв, — тIий ур Рамазан. – ХIукумат лирну, жулла организация ларкьукун, цаппара шиннардий зий уссия Тверьдал областьрал психо-неврологиялул диспансерданий, хъунама хIакиннал хъиривману, къашайшалтрал захIматрал реабилитациялулсса буллай».
Тверьдай зий уссаксса хIаллай, Рамазан тикку дуклакисса, зузисса лакрал жагьилтал цачIун буллай ивкIссар, муналли лакрал жямат цачIун бувсса, интнил къувтIи бичайсса аьдат дачин дурсса. Тверьдайсса лакрал оьр­мулул иширттавух чялишсса гьурттушинна дуллалисса мунайн хIурматрай Рамазан Тверской учайссар.
Рамазаннул цува Тверьдай уний гьар шинах «Илчи» кказит бучIан байссия, дустал, гьалмахтал кказитрал лагма лаган бувссия. Пенсиялийн увккукун, Дагъусттаннайнай зана хьуну, Манасрай яхъанай ур.
Июль зурул 10-нний Рамазаннун оьрмулул 65 шин хъанахъиссар.
Дагъусттан ххирасса, чIявусса шагьрурдайн ивсса Рамазан Тверьдай унийва батIлай ивкIун ур буттал шяраваллил тарих. ЦIувкIуллал тухумирдаясса, пагьламантурал оьрмулиясса материаллу архиврдаву ххилтIу дурну, оьр­мулул хъуниминнахь цIувххуну, мунал итабавкьунни оьрус мазрайсса «Аул на канате» тIисса лу. Луттиравусса чIяруми суратру Рамазаннул цалла рирщусса дур. Школалий дуклакинийва шяравух фотоаппаратращал занай ивкIсса Рамазаннул суратирттал архив авадансса бур.
Барчаллагьрай кьамул бансса захIмат бувну бур Рамазаннул му лу хIадур буллай «ЦIувкIуллал хъярчру» тIимур бутIувасса цаппара хъярчру таржума буллай буру.

АхIмакьсса барцIру
Ца ппурттуву Кьурбан Москавлив, маччачуначIан, Аьрасатнал халкьуннал артист Ярагъи ХIажикьурбановлучIан хъамалу лавгун ивкIун ур. Маччачу хъамалу ан Ярагъинал авадансса ссупра тIивтIуну бур.
ЧIяруми дукрарду ттуккулнисру хIаласса диркIун дур. Ми къаххирасса Кьурбан ттуккулнисиралми дукралийн ка къатIитIлай усса хIисав хьуну, Ярагъи ттуккулнисираву чIявусса витаминну буссар, ми хайрсса дукияр, калориярду гьарзасса, дикIун кIанттай дацIайсса тIий, ттуккулнисирая цIарду дуллай улувкьуну ур. Мунах вичIигу дирхьуну, Кьурбаннул учайва тIар:
— АхIмакьсса жанаварт бивкIун бур барцIру, авчитурахьхьун бириярухха тIисса нигь дунура, циванни ми ичIаллил хIайвантирттал хъирив багьсса? Жул яттугу кьатI къабуллай, зунттаву ва вацIраву ттуккулнисругу канай паракьатну циван щякъабикIайривав?

Къутри дай Кьурбан
Ца кьини ЦIувкIратусса пагьламан ва къутри дичу Кьурбан Абакаров Бабаюртуллал райондалийн най ивкIун ур ГАЗ-51 грузовикрай, колхозниктал къурнил давурттайн биян буван. Му колхозрал шоферну зузисса чIун диркIун дур. Лувмур Жунгутайлийн бияйхту, Кьурбаннул грузовик бацIан бувну бур ГАИ-лул зузалтрал. Кьурбаннул документру низамрай бивкIун бур, колхозниктурансса – пассажиртурансса путевкарду, гьарзат цилла низамрай. Амма ГАИ-лул зузалан зунттава арнил кIанайн нанисса шофернава ци-дунугу дуккан ччан бивкIун бур, Кьурбаннул водительнал удостоверение цалла жиплувун ливкIуну, Кьурбан арцу личин дулланнин авцIуну ур.
— Цивхьуну бур? – цIувххуну бур Кьурбаннул инспекторнахь.
— Не положено! – куну бур инспекторнал.
Кьурбаннул паракьатну жипливату дурккун машиналул кIулли, инспекторнал хьхьичIун дургьуну дур. ГаначIа кIуллигу кьариртун, авчуну ур ахьтта машиналучIату. Зат къабувчIлачIисса инспектор ганах уруглай ливчIун ур. Кьурбаннул, инспектор цала хъирив уруглагисса хIисав шайхту, асфальтрай махъа-хьхьичIуннайсса ца къутта дурну дур. МахIаттал хьусса инспектор цала хъирив лаяйхту, Кьурбан тикрал буллай ивкIун ур «Не положено? Хорошо. Очень хорошо!».
Инспекторнал цува ацIан айхту, Кьурбаннул мунахь увкуну бур:
— Циксса арцу дулуви на вин ва «арестовать» бувсса машина АхIмад-хан Султаннул цIанийсса колхозрал хъунаманачIан биян буваншиврул?
Колхозрал итлай акъара на ттулва пишалий пагьламанну зун, кулпатран ххуйсса арцу лякъин. Къаитаакьлай ура колхозрава…
Банд лавгсса инспекторнал Кьурбаннухьхьун документругу буллуну тIайла увккун ур, амма мудан Кьурбан цала чIарах нанийни, машинагу бацIан бувну, «асфальтрайсса сальто» цал ттигу ккаккан дува тIий миннат буллан икIайсса ивкIун ур.