Зува аьпалухьхьун лавгнугу, цIарду абадссар

sob_4Май зуруй 2012 шинал аьпалухьхьун лавгуна ххаллилсса зунттал хъамитайпа, Ккуллал шяраву 1919 шинал бувсса Аьлил Халуннул душ БарцIбутухъал Кьурваннущал 66 шинай цачIу оьрму бувтсса БатIи. БатIин ккарккуна жагьилсса уссу хатIалий ивчIаврил хIасратгу, ялгъузшиврул дард-хажалатгу, захIматшивурттугу. Заманалул дуллусса хъус-хъиншивугу ванин хьуна цIакьсса, даву дуллай дукъаххайсса каругу, зунттал хъамитайпалул яхI-ламусрал ххазнагу.

1942 шинал, бахьтта занай, бивуна Моздок шагьрулул зума-къирагърайсса захIматрал фронтрайн, немецнал танкардан ххуллурду кьукьин хьхьу-кьини дакъа къанаврду дуклан. Тикку бувсса захIматраягу, ккавксса ккаши-мякьлия ва захIматшивурттая бувагу къабусланну. БатIил дурсса даврил багьа цIакьну бивщуну, паччахIлугъралгу ванин дуллуна дяъвилул ва даврил ветеран тIисса, лайкьну ларсъсса ларайсса цIа. 1946 шинал БатIи щар хьуна БарцIбутухъал Кьурваннун (Батирдун), хъуни бувна мукьва оьрчI. Ва хьуна БатIил талихIгу, хъус-хъиншивугу.
Январь зурул 13-нний 2013 шинал, кулпат яла лавгун мяйва зурува, аьпалул хьунни БатIил лас, Ккулатусса БарцIбутухъал Рамазаннул арс Кьурвангу.
ЧIявуми ккуллал халкьуннан кIулнувагу бакъар ванан нитти-буттал дирзсса цIа Кьурван душиву. Ккуллал зумуну ххуй чулий дирзсса чулий цIанил заллу Рамазанов Кьурван Рамазанович (Батир) увну ур 1923 шинал кулпатраву хъунама арсну. 1941 шинал дяъвилийн уциншиврул Кьурваннул цалла шиннугу гьарза дурну, уцара тIисса аьрза буллуну бивкIун бур. ТIайла увккун ур Бакуйннал шагьрулийсса бахьттагьалт хIадур байсса аьраяллил училищалуву ккалан. Му анаварну къуртал бувну, немец Моздок шагьрулийн биявайсса чIумал, август зуруй 1942 шинал Кьурваннул взвод байбивхьуну бур немецнащал талай Ухссавнил Къапкъазуллал бахьттагьалтрал полкраву. Муния махъ, дяъви къуртал хьуну, Берлиннай ттугъ бищунцIакул Кьурван гьуртту хьуну ур цимигу дяъвилул питналуву: Ставрополлай, Къиримнаву, Севастополлай, Моздокрай, Белоруссиянаву. Висла нех лахълахъийни, Кьурваннуйн дирну диркIун дур цакуну шанна-мукьра щаву. Дахьа ссихIирачIасса Кьурван ивчIанссар тIий, Гъумучиял военкоматрайн баян бувну бур: «Рамазанов Курван Рамазанович, бесстрашный дагестанский Батыр, героически погиб при форсировании реки Вислы», — тIий. Цаппара хIал госпиталлайгу бувну, хъин хьуннинагу къаавцIуну, Кьурван зана хьуну ур цалва полкравун. Тания махъ хьуну ур Кьурваннуя «Батир».
Кьурваннул дяъвилий ларсун дур чIярусса орденну ва медаллу, миннувух – «Красной Звезды», «Отечественной войны первой и второй степени», «За освобождение Варшавы», «За взятие Берлина», «За Победу над фашисткой Германией в Великой Отечественной войне 1941-1945 г.г.» орденну, «За оборону Кавказа» медаль, мукунна чIярусса цаймигу.
Буттал кIанттул цIанийсса Хъунмасса дяъвилия Кьурван зана хьуну ур 1946 шинал. Мура шинал бувну бур 66 шинай цащала оьрму бувтсса барачатсса кулпат, хъуни бувну бур кIия арс ва кIива душ. Даву ххирасса Кьурван ца ссятрай зузисса къаавцIуссар: зий ивкIссар Ккуллал школалул военрукну, Кьурваннул хатI ххуйсса буну тIий, партийный школагу къуртал бувну, зий ивкIссар райондалул делопроизводительну, 1957 шиная айивхьуну – МахIачкъалалий Ккуллал колхозрал домкомну, завхозну, яттихIухчуну. «Ци даву дуллай ччатI ляхъларчангу, чиваркIуннан кьюкьала дакъассар, даву къадайсса танмалли учIиакъу», — учайссия Кьурваннул. ХIасил, мяйжаннугусса Батир ия Кьурван. Бувтуна Кьурваннул оьрму заманалул тIалавшиндарай. ИвчIан чIиви акъанугу, хIайп учару жува хъинсса чув аьпалул хьуну, дунияллия лавгни. Лавгунни БарцIбутухъал Рамазаннул арс Кьурван (Батир), цаярва мюрщими шама уссугу, аьзизсса арс ва ххирасса кулпатгу цаярва хьхьичI абадравун тIайла бувккун, иш багьсса чIумал паччахIлугърал хьхьичI цала адаминану ляхъаврил буржгу цIакьну биттур бувну, мудан къюву дуллали дурсса немец-чапхунчитурал гранаталул касакгу цащала абадул къатлувун лавсун.
Я, Аллагь, жувагу, жулла ватангу немец-фашистная ххассал дуллай бивкIсса БарцIбутухъал Кьурваннулгу, ванал кулпат БатIилгу бунагьирттал аьпа бувну, алжан нясив баннав. Вайннал мачча-гъанмигу вай дакIнийн бичлай, оьрмурдая ва дунияллия щалихханнин битаннав.
Ккуллал жяматрал цIания Гулинжан Кьурбанова