Нис ласун жучIан КьукIма-Зунттуйх Дарбантлия бучIай

Нину Виричу Ссапижат

«Нагу, Мать-Героиня, шикку курортрай дура»

Уттигъанну ттухь Хъусращиял участокрал полициялул майорнал, жула Вихьуллал шяравасса, ттущала хIала-гьурттушивугу ду­сса, ХIаммакуев Рамазаннул: «На Хъусрал шяраваллил пирмалийн най урахха ттула даврил иширай, учIаннав ттущал, кIиккусса инсантурая макьалагу чичин?» — куна. Гьай-гьай, на хъинну рязину лавг­ссияв ванал машиналий.

[dropcap]Н[/dropcap]а хьхьичIвагу кIицI бувссия Аьрасатнаву марххалттал метрардала инсантал буккан къахъанай, машинарттаща бачин къахъанахъисса чIумал, Лаккуйсса кIи, хьхьичIара кунна дакъа, хъинну кIукIлусса, буварчагу, чанну бакъа марххала къабуллалисса, дяркъу хьхьарасса хъанай дур. Ваччату Ккул-Хъусрал чулийнмай нанисса ххуллугу марцIну бия. Ва ххуллу асфальт бавкьусса буссар. Зул яруннал хьхьичI буссар ххуллул кIивагу чулухух липI-липI тIий нанисса, бакIру марххалттавусса зунттурду. Вил дакIгу му суратрал тирх учин дуллай дуссар.

ЦачIу ссупралух

[dropcap]В[/dropcap]аччату Ккулув 8, Ккулату Хъусрахьхьун 3 километра дур. Хъусращиял шяравалугу махъ кьадиртун, жул ххуллу бия КьукIма-Зунттул чулийнмай нанисса. Ва ххуллугу бия цукунчIавсса нигьачIаву дакъасса, щамаран тавтсса. Кия чулий дия кувссан тартсса лухччив (щялмахъ къахьун, ва ххуллийх на хьхьичIвагу лавгссара).

[dropcap]Ч[/dropcap]Iал къавхьуну жу КьукIма-Зунттул лувсса ца суннил лух­ччиний дирхьусса пирмалийн бивунав.
Гъаттарал пирма дия яларайну, инсантал яхъанан бикIайми къатри – ларайну. Къатри цирдагу дия, архсса зунттаву дунура, чIиртту кIяла бувну, сий дучIан дурсса. ТIайлабацIулун, жун най буна бакIрайн багьуна пирмалул бригадиргу, ванал кулпатгу. Ларзулусса дивандалий бургъилу гъили буллалисса хъуннабавагу ттул янилун га цIана дагьуна.

ТIиртIусса ларзулу щябивкIун махъ на буллуссия бригадирна­хьхьун цаппара суаллугу. Буси, ку­ссия, виятувагу, вила пирмалиятугу.
— Ттуйн Аьбдуллаев Ахъай Аьбдуллул арс учайссар. Ва жул пирма дусса лухччинийн КIурунна учайссар. Ва жул Хъусращиял «Племхозрал» пирмар. Ванил председательну зий уссар Акаразул арс Акаразуев Георгий. Шикку бу­ссар ряхцIалуннийн бивсса ттизай оьллу. Бур вайннувух цаппара жулассагу. Май зуруя махъ, вайннул бувсса бярчру шичча личIи бувну, цамур пирмалийн лагайссар.

Ттулмур кулпатращал архIал шикку яхъанай буру мукьва кулпат. Зий бур мукьва доярка, уссар кIия хIухчугу. Аьмну арула инсан. Жу, накIлия нис дуллай, дахлан бикIару, май зуруя байбивхьуну. Нис ласун жучIан бучIай Дарбантлия, КьукIма-Зунттул чулуха. БучIай лакгу. Зуруй дянивну жу дувару ца тонна нисирал. Харжгу арцуйну булайссар. Гъа­ттарансса кIинттулсса ххулув жувагу хIадур бувару, бучIай мукунма кьанияту кипру бувнугу. Бярчру буллан бикIайхту, оьллан чара бакъа бишайссар концкормагу, хIурунувасса, хIадурнувасса. Гъа­ттаран щин чIарах нанисса неххай дуссар. Жунна ишла дайми щин къатрачIату ххюцIалла метралул манзилданийсса щаращуя ласару. Ганийн жул Хъусращиял Гъили-щин учайссар. КIинттулгу микI къаларчIунна най дуссар.
Ттул щарссанийн Фаира учай­ссар. Бур жул кIия арс ва кIива душ. Вай школалийн буцин ва биян буван бучIай Хъусращату «Газель» машина. Жу рязину буру. Вана ттущала шикку яхъанай ттул нинугу. Ниттийн Ссапижат чайссар…

Гьай-гьай, на мува цIана гъан хьуссияв СсапижатлучIангу.
— Цукун дура, хъунбавай?
— Оьккину дакъара, ттул арс. Барчаллагь. Жугу вин ча лявкъуру?
— Цаппара затру бусарча ччива вила оьрмулия?
— Циванни къабусайсса, хъинну ххарину бусанна. Аьпа биву, ттул ласнайн Аьбдул учайссия, га ахиратрахьхьун лавгунни. 1935-ку шинал увсса ия. На 1936-ку шинал бувсса бура. Жул ацIва кулпат хьунни. Цал кIинничалтгу бувссар на – кIивагу душ. Заннайн щукру, цинявппагу оьрчIру сагъ-саламатну бур… Кьади МахIачкъалалив яхъанай уссар, Зоя бур Воронежрай яхъанай. Шивилин ва Шипауттин бур къатри дувулт. Умму, Венера, Гулара, Гулмира яхъанай бур МахIачкъалалив. Аминат Москавлив бур. Шиккума вина чIалай ур. Нагу шикку, «Мать-Героиня», курортрай дура…
Гьай-гьай, авадансса ссупра тIивтIуну, жу хъамалу бувнав ­Ахъайл кулпатрал. Барчаллагь, Ахъай, Фаирай !

Махъунмай зана хьуну най, Хъусрахьхьун биявайсса чIумал, КIурунна- пирмалул чулийнмай оьрчIру бувцуну нанисса хъа­хъисса микроавтобусгу, кипирдал бувцIуну нанисса машинагу жул чIарах бувккуна.