ТIабиаьтрал балардаща бурувччуну бикIаншиврул

Дагъусттаннал БакIчи Сергей Меликовлул дунни региондалий тIабиаьтрал балардаща бурувччуну бикIаврил ва цIарая мюхчан шаврил хIакъиравусса комиссиялул заседание.

Комиссиялул члентурал мукунма ххал бивгьунни гьашинусса шинал интту ва гъинттул гьузилахърурдаща ва гъараллу ларчIсса чIумал щин ялтту ларгсса иширттаща бурувччуну бикIаврил масъала.
Дагъусттаннал аьрщарайх най дур 4 азарунния лирчусса хъунисса ва мюрщисса нехру. Марххалтту бавссукун ва гъараллу ларчIукун, ми ялтту ларгун, чIарах инсантал яхъанахъисса кIанттурдан щиналу личIансса нигьачIаву дур. Пишакартурал бусласимунийн бувну, щин ялтту гьансса нигьачIаву дур гидротехникалул сооружениярттал тагьар ххуйсса дакъашиврийн бувну, мукунма нигьачIаву дусса кIанттайсса аьрщи ишла дуллалаврийн бувну.
Региондалул каялувчинал кIицI лавгунни ларгсса шинал чIумуй чаран лявкъуну тIий мукунсса ишру къавхьушиву.
КIицI лавгсса масъалалул хIакъираву ихтилатру бунни ДР-лул тIабиаьтрал луртаннал ва экологиялул министрнал кIанайсса Александр Зиминнул, Минмелиоводхозрал директор Залкип Кьурбановлул, Щинал луртаннал федерал агентствалул Баргълагавал Каспийскаллал управлениялул каялувчи ХIусайн Кьурбанчиевлул. Александр Зиминнул бусласимунийн бувну, хасъсса хIукуматрал комиссиялул ххал диргьуну дур Терек неххайсса гидротехникалул сооруженияртту. Щин ялтту гьан кунмасса 11 кIану бакьин бан ккаккан бувну бур. Гьарица шинах, щин ялтту лаган бюхъайсса чIумал, Дагъусттаннал ТIабиаьтрал министерствалул сакин байссар 4 оператив группа, хьхьу-кьини къаувкуну, тагьарданул ялув бацIансса. ТIабиаьтрал министрнал бусласимунийн бувну, ца-кIира шинал дянив. Гигатлинка неххай зумарду дуруччинсса сооруженияртту дан тIий бур, мукунма Аьндиннал Къойсу неххал чIаравсса шяраваллу мюхчан даву мурадрай бантIий бур дамба.
– ДакIний буссар Терек не­ххал урчIамур зуманийх 6 км. ла­хъишиврий ремонт дан­сса проект хIадур дан. Ванийну бюхъан­тIиссар, щинал хозяйствалул комплекс хьхьичIунмай баврил хIакъиравусса федерал программалуву гьуртту хьуну, федерал бюджетрава 100 миллиондалийн бивсса субсидияртту ласун, – бувсунни Зиминнул.
Залкип Кьурбановлул бувсунни 2023 шинал гидротехникалул 40 объектрай щин ялтту къагьан­сса давуртту дантIишиву.
Мунийну щиная сси багьаврия ва гьузилахъаврия дурурччуну дикIантIиссар 48,8 азарда гектарданийсса аьрщи, мукунма 200 азарунния ливчусса инсантал яхъанахъисса 67 кIану. ХIусайн Кьурбанчиевлул бувсунни Баргълагавал Каспийскаллал щинал управлениялийн дагьлагьисса аьрщарай Терек, Самур, Сулакь ва Кума нехру най душиву. Миккусса гидротехникалул царагу сооружение зияну дакъашиву. Щин ялтту гьан бюхъайсса чIумуйн хIадурну бикIаншиврул, аьркинсса материаллал, техникалул ва транспортрал запас дирхьуну душиву.
2022 шинал щинал хозяйствалун ва щиная буруччаврил давурттан итабавкьуну бур 136 миллион арцул. Ми арцух дурсса давурттайну 2022 шинал экономикалул объектирдан ва инсантал ялапар хьусса кIанттурдан щиная зарал къабивна къуртал хьуну бур.

ЦIараясса нигьачIаврил хIакъираву

Дагъусттаннал БакIчинал дакIнийн бувтунни вацI­ра­цIух цIу ларчIсса ишру хъун­мурчIин инсантал сававсса бушиву.
Дагъусттаннай вацIрал фондравун дагьлай дур 530 азаруннийн дирсса гектар аьрщарал. Миннува 364 азарда гектарданий бур вацIри. 2023 шин дайдирхьуния шихуннай вацIрацIух цIу ларчIсса 2 иш хьуну бур.
Дагъусттаннал ВацIлул хозяйствалул комитетрал председатель Вагьаб АьбдулхIамидовлул бусласимунийн бувну, февраль зуруй ххал бувну бур Дагъусттаннал лесничество цIарая нигьачIаву дусса сезондалийн цукун хIадурну дурив. Кьуния кIивагу идаралий хьуну дур цIу лещан даврил техникалул ва муния мюхчан хьунсса чараннал ученияртту.
– Яла хъуннасса нигьачIаву дур кьаркьсса урттуцIух цIу лачIаврия. ВацIрацIух цIу ларчIсса 100 иширава 99 бур цIу вацIлул чIаравсса кIанттурдая дагьсса, – тIий ур АьбдулхIамидов.
Региондалул бакIчинал тапшур бунни Дагъусттаннайн туристътал букIланнин цIарая буруччинсса тренировкартту дан цинявппагу шагьрурдай ва районнай.

ОьрчIал цIуллу-сагъшивруцIун бавхIуну

Заседаниялий ххал бивгьу­сса ца агьамсса масъала цамургу хьунни – оьрчIал цIуллу-сагъшиву дуруччаврил кампаниялул ва хьхьирийн бучIаврил сезондалул хIакъиравусса.
Дагъусттаннал БакIчинал хьхьичI ххуттай ккавккунни гъин­­ттул оьрчIру бигьалагаврил масъала. Ванал тапшур бунни цинявппагу оьрчIру бигьалагайсса лагерьду цIарая мюхчаншиврул, террорданул иширттая буруччаврил ва марцI-чапалшиврул чулуха личIлулну ххал бан. Гьашину­сса гъинттул оьрчIру кьамул бан тIий бур 202 дяхттагу, хьхьувайгу бацIайсса ва 177 дяхтта бацIайсса лагерьдайн. 34 азарунния ливчу­сса оьрчIру бигьалагантIий бур микку. Гьашину ларгмур шиналнияр 20 миллион ххишалану итабавкьуну бур оьрчIал цIуллу-сагъшиврул кампаниялун. ДР-лул КIулшивуртту дулаврил министерствалул бусласимунийн бувну, февраль зуруя байбивхьуну, хIадур буллай бур вожатыйтал. Вожатыйталну, педагогтал бакъассагу, лавайми курсирдал студентъталгу бикIан бюхъай­ссар. ОьрчIащал дантIий бур мюхчанну бикIаврил инструктаж. КIулшивуртту дулаврил министр ЯхIъя Бучаевлул бувсунни, чIал къавхьуну, зузи группарду ялтту бувккун, лагерьду гъинтнил сезондалийн хIадурну бурив ххал бантIишиву.
Дагъусттаннал Роспотребнадзорданул управлениялул хъунаманан кIанайсса Залимхан Оьма­риевлул бувсунни гьашинусса сезондалий 2-3-лий ххишалану дуллантIишиву хьхьирил щинал мониторинг.
Дагъусттаннал МЧС-рал хъу­наманал хъиривчу Муслим Муслимовлул бувсунни пляжирттал заллухъруннахь инсантал нигьачIаву дакъа бигьа лагансса шартIру дузал дансса маслихIатру бувшиву.
Ванал кIицI лавгунни МЧС-рал Агьаммур управлениялул сияхIрай 100-нния ливчусса кIанттурду бушиву чIявусса инсантал гьузун бучIайсса. Миннува чIявуми тIалавшиннарду дурурччусса бакъашиву.

Аьрщи сукку шаврил хIакъираву

Жула региондалий ца агьам­сса масъалану хъанай бур инсантал аьрщи сукку шаврия мюхчан баву. Аьрщи сукку хьун­сса нигьачIаву хъуннасса региондалун ккаллину бур Дагъусттан. Аьрасатнал 29 субъектрава ва мукьилчин бур. Нанисса шинал Да­гъусттаннай аьрщи сукку хьусса 6 иш хьуну бур. Строительствалул министр Артур Сулаймановлул кIицI лавгунни 1970 шинайннин дурну диркIсса къатри ва промышленный объектру цIакь бан аьркинну бушиву. Ванал бувсунни хъуннасса нигьачIаву душиву шагьрурдай тIайла дакъасса планировкалий дурсса, газрал ва навтлил бургъурдал чIарахсса къатран. Дагъусттаннал БакIчиналгу кIицI лавгунни къатри даврицIунсса тIалавшиннарду ххишала дан аьркиншиву.
Ахирданий Сергей Меликовлул тIалав бунни комиссиялул члентурая кIицI ларгсса давуртту чIумуй ва аьркинсса куццуй дан.