Буллугъшиврул ва барачатрал байран

Аьдатравун дагьсса Хъарас щаврил байран лавайсса даражалий хьунни Ххюлусмав. Гьашину хъарас щун Кьуру лавсун бия Мусаннип Исяевлул ва Аьбдулмажид Рабадановлул. Уттара дурккун дия щар. Хъузалтрал чIарав бацIан, шяраву хъанахъисса кьини хъун дан бувкIун бия шагьрурдаясса, районнаясса чIявусса хъамал ва гъан-маччами.

Хъарасгу дархIуну, чIюлугу бувну, хIадурну бия хъу гъай чин­сса балчан. Бивзун бия хъуни къазанну. ПуркIуралгу, шахьлахьисса нахIусса дукрардалгу кьанкь ппив хъанай дия щала шяравух.
Лакку дукрарду ва нахIу-нацIурду дусса авадансса ххункращал къурув бувккун бия хъамал ва щарнил жямат. Хъарас щун нанисса балчаннул хьхьичIа дургьуну ия хасъсса аьралий операциялий гьуртту хъанахъисса, цIана отпускрай буттал шяравун байрандалийн увкIсса Загьиди Акаев.

Къурув бувккун махъ цинявппа лагма лавгун дуруна дуаьрду. Дирхьуна цалчинсса хъарас. ВайнначIа яхьуну дур цайми щархъаву дакъасса аьдат. Шяраву бур кIива махIла – Барщиял ва УхчIиял. Аьдатрайн бувну, хъарас щуну махъ кIивагу махIлалул жагьилтурал, бястлий бувккун, зеххайсса бур Хъузалал бакIрая кьяпа. Гьашинугу му кьяпа ливчIунни Барщиял махIлалучIа. «Куннил хъирив кув ххюра-ряхра шин хьунни Барщиял махIлалуща Хъузалал кьяпа зеххин къахъанай», – тIий, хъярч-махсартту буллай бия шяраваллил жямат.
Хъузалал, къурув увккун, гьанна бивщуну махъ, цинявппа бавтIуна шяраваллил Культуралул къатраву тIивтIусса буллугъсса ссупралухун. Шикку хъиривмур шинал хъарас щунсса Кьуру булл­уна Гьарун Къунжуевлухьхьун ва Мужагьид ХIадисовлухьхьун. Шяраву Кьуру ласун ччисса чIявусса инсантал бушиврийн бувну, кIунурду бивчуну, язи бувгьуна ялунчIинсса шинал хъарас щунсса Кьурулул заллухъру.

Буллугъсса бия ссупрагу, буллугъсса дия цурда кьинигу, ххаллилсса бия мажлисрай лахълахъисса махъругу. Цинявппагу барчаллагьрай бия лакку дурарду ва хьамаран дирзсса дукьрахIан дурсса Ххадижатлуйн ва Загьидатлуйн.

Махъсса ппурттуву шяраву хьусса оьзрурду хIисавравун лавсун, маслихIат ккавккун бия байрандалий тяхъашивуртту къадансса. Мажлисрай дакIнин бивчуна колхозраву захIмат бивхьусса чиваркI, хъами, Хъун дяъвилул гьурттучитал ва цIанасса чIумал хасъсса аьралий операциялий Ватандалул мурадру буручлачисса жагьилтал.
Байрандалийн бувкIминнан барчаллагь баян буллалисса махъру лавхъуна Мусаннип Исяевлул ва Аьбдулмажид Рабадановлул. Вайннал бувсуна колхозру дусса заманнай Хъарас щаврил байран лахъа-хъунну дайсса диркIшиву. Та ппурттуву колхоз цурдагу республикалул цалчинми хозяйствартту дусса сияхIрай хьхьичIххуттай диркIшиву. ЦIанагу щарнил жямат хIарачат буллай бур буттал буттахъал аьдатру дуруччин ва хъирив нанисса никирангу лахьхьин дан.

Мусаннип ва Аьбдулмажид чIявучин кIулсса инсантал бур. Мусаннип уттигъанну увкIун ия хIажлия. Ванал тамансса шинну дурну дур Ххюлуссуннал шяравусса школалий дарсру дихьлай. Пенсиялийн укканцIа зий ивкIун ур Дагъусттаннал Национал банкрал отделданул пишакарну. ЦIана ялапар хъанай ур МахIачкъалалив. Аьбдулмажидлул 33 шин дурну дур маршруткалул шоферну зий. ЦIана шяраву ризкьилуха зий ур. Вай кIиягу буттал шяравалугу ххирасса, жяматрал иширттал чIарав мудангу бацIайсса, ххаллилсса инсантал бур.

– Щарнил жагьилтурахьхьун цIуллушиву дулуннав вай жула аьдатру, ягу-дурну, гихуннайгу дачин дан. Дяъви къуртал хьуннав, хъатIив чIяву баннав, кулпатру гьарза хьуннав, цинярда лакрал шяраваллай аргъ дизаннав. Ва байран савав хьуну буллугъшиву ва барачат ххи хьуннав жула аьрщарай, – увкунни хъузалтрал.

Байрандалия зана хьуну, шярава бувккун нанисса ххуллий жун хьунабавкьунни ххуллулсса бигьалагайсса беседкалуву чирахъру бихьлахьисса Ххюлуссуннал шяравасса Юнус Аьлишаев ва ванал гьалмахтал. Гьай-гьай, чирилун дуллалисса давурттугу хIисав къархьуну къаличIайссар.
Барчаллагь хъунмасса Юнус ХIасанович, каши ххи даннав, дуллалимуницIун Заннал кабакьиннав!

Имара Саидова