«Чунмай бищурчагу оьрмулул щатIив, жула муруллачIан
ва ниттил мазрачIанну буцинтIисса миннул жува»
Оьруснал театрданул чIивимур залдануву хьунни ДР-лул ХIукуматрал хъунама Аьбдулмуслим Аьбдулмуслимовлул республикалул гьарца шагьрурдаясса ва районнаясса хьхьичIунну дуклакисса оьрчIащалсса хьунаавкьаву.
Ваний гьуртту хьунни «Ученик года» конкурсрай ва личIи-личIисса олимпиадарттай ххув хьусса дуклаки оьрчIру – сайки 300 оьрчI.
ОьрчIащал аьла-ссаламгу бувну, Аьбдулмуслим Аьбдулмуслимовлул кIицI лавгунни, залдануву душиву цала гьунаргу, бюхъугу, хьхьичIунсса кIулшивурттугу ккаккан дурсса жагьилсса ник, цалгу Аьрасатнал лагрулийсса личIи-личIисса творческий конкурсирттай, олимпиадарттай ва цаймигу бяст-ччаллай жула республика лайкьну ккаккан дуллалисса. Вайннавасса цаппарассаннал цIарду кIицI дунни цайминнан эбратран.
«РяхцIалва билаятраясса ва Аьрасатнал 88 региондалиясса 500 азара дуклаки оьрчI гьуртту хьусса «Живая классика» тIисса Дунияллул халкьуннал дянивсса чIава шеърирду буккултрал конкурсрал суперфиналданий ххув хьусса ЦIуссаккуллал 2-мур школалул дуклаки оьрчI Сиражуттин АхIмадханов.
«Золотое сечение» тIисса Дунияллул халкьуннал дянивсса театрал магьирлугърал фестиваль-конкурсрай ххув хьусса Республикалул Многопрофильный лицейрал дуклаки оьрчI Мурад Исмиев.
«Большая перемена» тIисса щалагу Аьрасатнал конкурсрай ххув хьусса «Движение Первых» тIисса ккурандалул СКФО-лул лидер Ульяна Артемчук. ДакIнин дирчунни ГИА-лул цаппарасса хIасиллугу, 50 оьрчIал лавсун бур 100 балл.
Азарунниха ливчусса итххявхсса оьрчIру лавсун бур хьхьичIунсса бюхъу бусса инсантурал паччахIлугърал информационный сурсатравун, 1146 выпускникнал ларсун дур мусил медальлу, 826 выпускникнал – арцулсса.
«КIицI дурсса хIасиллу, хьхьичIва-хьхьичI – зул хIарачатри, зул оьрмулул хIуччар, зул виваллил дуниялли. На барчаллагьрай ура зул дуккаврихсса хIурматрахлу, бацIаву дакъасса захIматрахлу, гьавасрахлу. Зул хьхьичIуннайшивуртту – кулпатирттансса ка-кумагри. Чулий къабавцIуну, жяматрал оьрмулуву чялишсса гьурттушинна дуллай бушиву – багьа бищун къашайсса давур. Жяматран учIисса инсан ххуллияту къауккантIиссар, цанчирча му, оьна акъа, ссахух-унугу лавгун уну тIий», – увкунни премьер-министрнал. Аьбдулмуслим Аьбдулмуслимовлул кIицI лавгунни хIакьину республикалул школардай дуклай, бушиву 482 азарунниха ливчусса оьрчIру, ва аьдадгу шиная шинайн лахъ хъанай душиву.
МуницIун бавхIуну чялишну щуруй буссар республикалул ва федерал лагрулул проектру: «Цифровая образовательная среда», «Успех каждого ребенка», «Современная школа», «Образование» миллатрал проектрал подпроект «Профессионалитет».
Премьер-министрнал барчаллагь увкунни дуклаки оьрчIахь хасъсса аьралий операциялун посылкартту, окопирттаву лахъайсса майлул чирахъру, маскировочный сеткарду ва чагъарду тIайла буклай бушиврухлу.
«ХьхьичI ххуттай талатисса саллатIтал ва хIаписартал янил жавгьарду кунма ябуллай буссар зуясса чагъарду», – увкунни Аьбдулмуслим Аьбдулмуслимовлул.
«Махъсса чIумал хIисав хъанай бур ттул чIунархIаллувтурал итталу бакъашиву учительнал пиша. Цир бантIисса, зул пикрилий, учительнал пишалул сий цIунилгу гьаз дуваншиврул?» – укунсса суал буллунни 11-мур классрал дуклаки оьрчI МахIаммад Жаватхановлул.
«Учитель – инсаннан кIулшиву дуллалисса, мунал хасият цалий дацIан дуллалисса инсанни. Мунийн бувну, учительнал пиша ттучIа яла кьимат бюхттулмурди. На чIивисса чIумал гьарцаннан ччай бия дуклан уххан ягу мединститутравун ягу пединститутравун. Амма махъсса шиннардий сийлуву цайми пишарду бур. Муних къабурувгун, учитель гьарзаманнай аьркинсса пишари», – жаваб дуллунни премьер-министрнал.
Учительнал пишалул сий ларай дансса чаранну ляхълай бушивугу бувсунни Дагъусттаннал каялувчиталгу, Аьрасатнал бакI дургьумигу.
«Учительтурал цала потенциал хьхьичIунмай баншиврул, оьрчIал кIулшиву ласланшиврул, буллай буссар ттизаманнул тIалавшиннардацIун бавкьусса цIусса школарду. Вай бавриву Дагъусттан Аьрасатнаву бухлай буссар цалчинсса 10-ннивун. Шинал бакIрах жула республикалий т1ит1лай буссар 10-ксса школарду.
Дагъусттаннай бур 1407 школа, вайннува 60% бия къаххуйсса тагьарданий. Учительталгу мукунсса школардая лаглай бия. Амма хIакьину учительтуран даврин къулайсса шартIирдащалсса школарду буллай буссар жучIава», – увкунни премьер-министрнал.
Дуклаки оьрчIащалсса жапливу Аьбдулмуслим Абдулмуслимовлул вайннан маслихIат бунни ккалан дагъусттаннал литературалул классика ва ниттил мазурдийсса луттирду.
«Ххирасса оьрчIрув! Дагъусттаннал ялун бучIантIимур! Зун кIулну бикIан аьркинссар зула ниттил маз! Билаятрал агьалинащалсса тIайланнасса эфирданий Аьрасатнал президент Владимир Путиннул зумух ларсунни «Аьрасатнал паччахIлугърал суверенитет» тIисса калима. Агарда жунма, аьрасатлувтуран, къакIулну бухьурча оьрус маз, Аьрасатнал халкьуннал тарих, оьруснал магьирлугъ, жула цукунчIавсса суверенитет къадикIантIиссар. Мува куццуй Дагъусттаннал гьарца миллатралгу. ТIайлассар, жулла дур аьмсса культура, амма гьарца миллатрал дуссар цила ранг. Жула дагъусттаннал культура аьрасатнал культуралул биялалийну ларай хьуссар. Чунмай бищурчагу оьрмулул щатIив, жула муруллачIан ва ниттил мазрачIанну миннул жува буцинтIисса», — увкунни Аьбдулмуслим Аьбдулмуслимовлул.
Вице-премьер Муслим Телякавовлуйн ва кIулшиву дулаврил министр ЯхIия Бучаевлуйн тапшур бунни оьрчIал ниттил мазурдил дарсру лахьхьаврихсса къулагъас ххи дуван.
Хъирив Республикалул ХIукуматрал хъунаманал ва министртурал дуклаки оьрчIащал архIал ххал бунни Лакрал театрданул бивхьусса Чингиз Айтматовлул кьиссалиясса «Ниттил хъу» тIисса спектакль.
Ва хъуниминнангума буруган захIматсса спектакль гъирарай ххал бунни дуклаки оьрчIал.
Зулайхат Тахакьаева