«Ттун кIий ци дикIантIиссар?»

Уттигъанну ттун, жагьил­сса оьрмулий ахиратра­хьхьун лавгсса, ттунагу гъансса жагьилнах жижара буван, гьан багьуна Дарбантлив. СсукIурай щяивкIун ттул хьуна шанна кьини. Жунма кIуллихха, мукун щябивкIсса чIумал инсантурал дянив личIи-личIисса ихтилатру бачайшиву. На Лаккуяту увкIсса ухьувкун, ттухьхьун буллалисса суаллугу чансса бакъая. На ссаха зий уссаривгу цIуххаву дуллай бия. На акъа, шикку шярава увкIсса цама инсангу акъая. Вайми шагьрурдая бувкIсса бия.
«Вихь цими сотка дур хозяйство дачин дуллусса?» – тIисса суал буллуна кIулсса инсаннал. КIицI буван ччай ура шиккусса циняв инсанталгу лак бивкIшиву. На бувсъссия ишла дуллалисса 3000 квадратрал метра душиву. Ттул зумату 3000 метра тIисса калима дуккайхту, а-авхъун ливчIуна суал буллума.
Хъиривмур суал бия газ буцавриясса: «Ина республикалул кказитрал корреспондент урахха, вища къашайссарив зунттавусса шяраваллавун газ буцаврил масъала гьаз буван?».
Ттун бувчIуна ва инсан ва ишираяту хъинну архсса, кказит-журналвагу къабуккайсса ушиву. Учиннуча, газ буцаврицIун бавхIусса цичIав ванан къакIулну бия. Мунияту на ванахь бувсъссия Вихьуллал шяраву ттунма ккавкшиву газ буциншиврул кIичIирттаву бургъурду бихьлансса «разбивка» дуллалисса инсантал. Ялагу на ванахь куссия: «Мукун агьамсса, миллатрал багьу-бизу баххана хьун бюхъайсса программартту чIярусса дур. Жула зунттавун газ буцлан най буссия 2023-ку шинал. Амма, жунма кIулсса куццуй, СВО-лул иширттал махъун бувтсса кунма чIалай бур», – куну.
Хъиривманал суал бия: «На кIийн, Лаккуйн, учIарча, ттун ци дикIантIиссар?» – тIисса. Ттун ванахьгу бусан багьуна Лаккуйн учIарча, кIий гьарца зат душиву. Яни, зун ччай ухьурча, аьрщи душиву. Аьрщигу бюхъайшиву ччинаща ижаралий ласун, зузи дуван. Ижаралий ларсъсса аьрщарал гектарданух шинайсса багьагу бикIантIишиву кIиккува яхъанахъиминнал дулайминнуяр цахъис ххисса. Гъай увкуну ишла дуллали­сса, кIинттулнинсса хъала лазуни дуллалисса ичIаллил тIюва (ЛПХ) дачин дуван дуллусса аьрщарал гектарданух шинайсса багьа бур 70 къурушрайн бивсса. Вихьуллал шяраву ЛПХ дачин дуван ччиманахьхьун дуллай бур 5000 квадратрал метра аьрщарал, лухччинул. Ялагу кIицI бувссия, ятту-гъаттара гъинттул гьухъалданийн лагайсса жяматран аьмсса лухччивгу, зунттурдугу бушиву.
Цала буттал шяравун учIарча, цан ци дикIантIиссар тIий, ваца кIий яхъанахъиминнан хъинбала бан куна, суал буллалисса, ччянива шагьрулул хьусса зунтталчунахьхьунсса жаваб хIисаврай, на увкуссия: «КIийн учIарча, увкIун мукьах ци-дунугу дуллан ччисса гъира бухьурча, кьасттангу кьаст лархIуну ухьурча, вища бюхъантIиссар винна кьамулсса куццуй аьрщи ишла дуллан: нувщи, къур, калан бугьлан, багъ буван, ятту-гъаттара ябуван. Яхъанансса кIанугу шяраву лякъинтIиссар инава къатлул, къушлил хьуннин».
Укунссагу, вайннуха лавхьхьусса цаймигу суаллу буллай бия ттухьхьун. Нагу хIарачат буллай уссияв жула Лакку билаятрал сийгу, ххуйшивугу, ххаллилшивугу, барачатшивугу чувчIавнияр чанссарагу яларайсса дакъашиву мяъшарданий дишин.

ХIажимурад ХIусайнов,
ш. Вихьул