***
Ина силул ччуччивуй,
КIикьунтталу банавшай,
Вищал дурсса ттул эшкьи
БакIуйн дуккан дурари.

***
Ися идавс архIалну
Лахъан хьурдай меъражрайн,
Малаиктал жям бувну,
Заннахь ина чIа учин.

***
Царай тIутIив дури тIар
Ися идавсил гьаттай,
Нарза ласун лавгсса най
ТIутIувува личIайсса.

***
Царай уртту дури тIар
Алжаннул багъирдаву,
Авлий лавгсса гъаттара
ХIайран хьуну личIайсса.

***
Ца ина ва на хьурдай,
Ца вайлул лухччи хьурдай,
Ина ва на жапирай
Аьрщи-чару аьтIи дан.

***
Лахъавав лахъ цIияллайн,
Рутавив кIяла лачак,
Вай щарнил жагьилтурахь
Дичлачи бавив цIарду?

***
Къаччинал лархсса хьхьури
Ччан бивзун руцавияв,
Ччисса аьзиз гьалмагъай
Нясив ансса кIулния.

***
Къаччимагу, ччимагу
Ччимур буслай кьаивтун,
Ччисса аьзиз гьалмагъай
Хьувух ихьлай бикIанна.

***
ОьрчIкъакъунттул чIу бури
Тай суннал яхъалату,
ОьрчIнийра дурсса эшкьи
ЦIунияр кIирири тIий.

***
Эшкьи хьунан хъинни тIий
Вил луттирай бухьурча,
Илагьий, щарнил дивир,
На вия кьурван хьуннав.

***
На эшкьи дарчIуссари
АрулцIалла аьршлуцIух,
Арулазарда шинай
БатIул къадан увкуну.

***
На ччаву дарчIуссари
ЦIу хIавилул мархлуцIух,
Мархха аьвну гьарчагу,
БатIул къадан увкуну.

***
Ина ва на, яруххуй,
Ялугьлай чув битаву,
Гъарал лачIун чIал хьурча,
Ялув Ххув Зал къаитай.

***
Мусиву садапнияр
Паракьат къашай ттул дакI,
Элмулул точкалуяр
Утти цалий дарцIунни.

***
Аьзиз, на бивчIан мабав,
Эшкьилул ччуччин мабав,
Ттул лухIи тIутIул яру
ХъатIултрахь хIачIан мабав.

***
Ччаву хьуна вин ва ттун,
На дуччав лухччинуву,
Интту щюлли урттущал
ЛарайчIин ххяхханссари.

***
Бавай, цIубарз хъиннивав,
ЦIу гъили баргъ хъиннивав?
Бавай, цIубарзва хъинни,
ЦIан хьхьурду чанна дайсса.

***
Ина кунма бакъара,
Чассагуйх тIутIи дичлай,
Гулаватилул дакIнийх
Ттурлу даркьуну бура.

***
Эшкьи хьуссагу бури,
Ччаву хьуссагу бури,
Хьуну, чулийн къадурксса
На кунмассагу бурув?

***
Ссавруннайсса баргъ ва барз,
Зу ссай тамашалийру,
Эшкьи батIул дувайсса
На бакъа къаккавкссарив?

***
Тти бувагу къагьанна
ЦIахъардал-къуманивун,
Ялтту ттурлу даркьуну,
Лултту зунчал бухьурча.

***
Эшкьи хьунан чичайсса
Дивирнал щекьи-кьалам
Ца ттунния къачивчур,
Гунттараву кьакьивул.

***
Ччаву хьунан дувайсса
Мюталимнал сававртту
Ца ттунния къадурди,
Элму хъамаритивул.

***
Эшкьилия тур данна,
Ччаврия ттупанг банна,
Ххуй оьрчI, вищал эшкьилий
Гъазаватрай букканна.

***
Та дуржагьирал цIарал
Ина ччучлачи чIумал,
Алжаннул чIавахьулттийх:
Му ласи, лавмарт, — чинна.

***
ОьрчI, ина ухьунссара
Ттун эшкьи хьуссари тIий,
Кьукьин данна на эшкьи,
ХIисилттул дарайнияр.

***
ОьрчI, ина ухьунссара
Ттун ччаву хьуссари тIий,
БатIул данна на ччаву,
Чарвитул чаннаннияр.

***
Хьхьиривух жавгьарнияр
ДакIнивух ппив хьу эшкьи,
Вил дакIниймур къакIулну,
Ашкара дуван къашай.

***
Утти на ницIал ялун
ЗалакIгу къаккухIара,
Кьюкьала вин дуллуну,
Кьамул данна лухIи гьав.

***
ЭшкьилуцIух цIу ларчIун,
ЦIарал ччучлай кьабивтун,
Вийнма лама къащунну
Ххассал хьуссарав, ххуй оьрчI?

***
Аьраххуллул дяниву
Арцул тавхана хьурдай,
Ла-ялавай нанинахь
Ина цIухлай бикIаван.

***
Агь, ца-цасса макь рутIай
Вай ттул тIутIул яруннал,
НухI идавсил заманнай
БувтIусса тIухIпаннияр.

***
Ца ина тIий на бура,
Азбардай бавцIу цIубарз,
На тIий чIявусса бури,
ЗуручIа чаннацIукуй.

***
Гьалмагъайл хъунна бавай,
Вин алжан ччав, дуржагь ччав?
Вин алжан ччисса кунма,
Ттунгу вил оьрчI ччай ури.

***
Алжан бачIай хIажитал,
ХIаж бачIай хIурулъэнтал,
Мурад бачIай гьалмагъайл
Ттун кIива бутIа бара.

***
Агь, ттул оьрму ччуччивуй,
Ттуруллул хъирив бивзсса,
БакIру лахъсса барзунттайх
Гьава бувну ларгунни.

***
Лухччи хъяхъа чин дурну
Щюлли урттугу ххяххай,
Гьай-жан, ина сававрай
На хъяхъа чавай бура.

***
Хъяхъа чивуй учайсса
ХъункIултIутIуйн бакъаяв,
На тIутIияв, тIуллу ххуй,
Хъяхъа чавай кьабитан?

***
БакIрал ххуйми ххаллилли,
Хъус чIяруми къудурди,
Ххуйсса бавал къабувра,
Хъус Заннал къадуллури.

***
Жул ичIува жан бури,
ЦIияллай маржан бури,
Тавханттуву баргъ бури,
ДакI паракьатну дури.

***
На цIузурух ялугьлай,
ЦIубарз ттуй тамашалий,
Шаннагу Заннал цIанийн,
БавцIунийва личIара.

***
Багъдадуллал багъраву
Дарувран дукай сунув,
Идавсихь риттун дурну,
Хьурдай вийх ва ттуйх дачIин.

***
ДахIалай дакъарив
Вил бакIрай лачак,
КIизул, симандалул
Лагма каяйсса.

ДахIалай бакъарив
Вил чурххай гьухъа,
Оьрму ахир хьуннин
Лавсса вил чурххайн.

ДахIалай бакъарив
Вил ччаннай махIсив,
Цила жан вияту
Кьурван дувайсса.

ДахIалай бакъарив
Къатлул чIанкъатта,
Ина ялтту занай,
Ссуссин бувайсса.

ДахIалай бакъарив
Зул къатрал чIиртту,
Дяркъу-гъилишиву
Вия арх дайсса.

***
ОьрчIнийра хьусса ччаву
Лажбар бувксса дикIайвав?
Хьхьирий шюшлай бунугу,
Валлагь, лиххан дан къашай.

Жагьилний хьу эшкьилий
Мусил щинзир дикIайвав?
Цуксса кIункIу тIурчагу,
Валлагь, дуцан дан къашай.

***
Ялтту ттуруллущал
Ттул дакI ларгунни,
Чув акъа чулданий
Вил ялув дацIан.

Лултту щаращущал
Яру лавгунни,
Щин дакъа чулданий
Вин мякьлин хIачIан.

***
Хьурдай чаннасса ярагъ
Вил ххира уссин булун,
Качарданул чурххирал
Заллу увайрив ккаккан.

Хьурдай вил нину ядан
Багъраву лухIи тIутIуй,
Вил лухIи тIутIул яру
ХIачIан булайрив ххал бан.

***
Цими бидав буривав
Ва Лакрал билаятрай,
Гьивулул бархIру аьвну,
Гьунар буван къавхьусса?

Циксса вирттал буривав
Гъумучиял шагьрулий,
Мискиншиву ххи хьуну,
Чувшиву дан къавхьусса?

***
Гъумучиял Кьакъурнил
Заллу ина унугу,
Ттул чаргас уссурваврал
На вин къабулунну тIар.

ПаччахI-ханнал ххазина
Чал кIиллуву бунугу,
Ттул хъуни ляхъиндалул
На вин къабулунну тIар.

***
Гъумучиял душваврал
Дарайлий мусий чичай,
Ина дур шанна жуав
На ссай чичлай бикIава?

Шагьрулул аьлимтурал
Луттирду гъалгъатIи бай,
Вихь гъалгъа тIий диркIсса дакI
Щищал гъалгъатIи дави?

***
СсурухIилул ссурссулий
КIяла чинилул дарвач,
Цал канил къабувгьуну,
Бигьа къалаганссара.

***
На яттичIа ухьурча,
Щар вирттаврал къаритай,
ЩарссаничIа ухьурча,
Ятту бурцIил къабитай.

***
Ва дуниял вил хьурдай,
Вил ххуй яру ттул хьурдай,
Вихва ялугьи бувну,
Ласувияв на ина.

***
Гъариб урттулгу дягъу,
Уртту-тIутIалгу дягъу,
Ина Лаккуйн учIаннин
Качар чурххалгу дягъу.

***
Бюрунттул дарвачрахун
Пикрирдал гьиву руртун,
Хьунаавкьунахь буслай,
Чаран лякъин шайссарив?

***
Ва ца дури дикIул дакI,
КIигу цукун дачIиви?
КIива бури щинал я,
Ца вин цукун булуви?

***
Вил иттав къабургара,
Ттула янил къаччуччин.
ТтиликIрах къабацIара,
Нава хIайп тIий къаивчIан.

***
Банавша, банавша тIий,
На банавшалух луглай,
Ччаврин дукай банавша
ЧIаххуврайра диркIун дур.

***
Базаллуву читнияр
Чиву ххуйсса гьалмагъай,
Читлийсса тIутIинияр
ТIуллу оьрчIи мадуллав!

***
Зул цIияллай баргъ бури,
Жул цIияллай ххют дури.
Зул цIияллайсса бургъил
Къалагара на гъили.

***
Ца умуд бур дунъяллий,
Дигьалагру дулайсса,
Хъус дума ва дакъама
Гьаттал личIи къаайсса.

***
Вил дунияллий хьунсса
Ца азарда шин хьуви.
Азаллий цалку шинал
Чун гьанна, база мискин?

***
Аман, на вай дардирдан
Цу-цумунин ци бави?
Духмур ялату гьаннин,
ЦIусса ялун диллай дур.

***
Янналулли чув айсса,
Чалли исвагьи айсса,
Ми цинявгу щялмахърур,
Щарссанилли чув айсса!

***
Чувра учин бигьассар,
Щил-бунугу учайссар,
Чувшиву дан захIматссар,
Чувнал дакъа къадайссар.

***
Маагьара яхIливун,
Маххяххара цIаравун,
Агьунавхьур яхIливун,
Дува, лачин, чувшиву.

***
Виричунал чувшиву
Чулданийри кIул шайсса,
Ххуй душнил чумартшиву
Ласкъатлуйри кIул шайсса.

***
Алмасрал муси лиллай,
Сусул марцI лачIа лиллай,
Вил бавал ина лиллай,
Шярал хъаннил на лиллай.

***
Махънал оьрму гьанссари
Дунияллул хъус чIа тIий,
Ина чIа тIий бикIанна,
Дунияллий буссаксса.

***
Лажин чирчумур чарур
Чил чулийнмай бишайсса,
Шяраву ххуймур душри
Чил шяравун щар шайсса.

***
ОьрчIкъакъунттул чIу баллай,
ЧIун дакъа лавай бизлай,
Оьрму цукун бутави
Оьру цухълул хъаралу?

***
Нину гуржи дакъана,
Гуржи бавал азнавар,
Ппу армани акъана,
Армани лухIи яруй.

***
КIива бакIран ца къукъу
Цал буцIирчагу, гьашай,
Ина ккаккан ччишиврул
КIийлва щинав лагара.

***
Зунтту бюхттулнийнни
Ттурлугу щайсса,
Виричу хъиннайнни
Кьини дуккайсса.

***
Укун цукун бикIава,
Ттулвацири ттуйва хъяй,
Ливхъун цукун бучIава,
Вилцири ххаллил буван?

***
На тIутIияв, тIуллу ххуй,
ТIуркIу тIийнма кьабитан,
Банавшаяв, бакIрал ххуй,
Силул ччучлай кьабитан?

***
Ина ттунма ччинугу,
Ччишиву кIул къабара,
Нажагь нясив къабарча,
Чил мукъулун къабагьан.

***
Арцу дулай, хъус ласай,
Хъус дувай, къазахъ итай,
Ити учала бавахь
Вила хьхьичIа къазахъну.

***
Виричунал чу ябай,
ХхартIи дуклай, хъа бичлай.
Вища на ябан къашай,
Хъалул инил къяс буллай.

***
Ина зия лагивуй,
Ва ци оь дуниялли,
Къиргъулун хъа бивчуну,
ХъатIун качар бичайсса?

***
Эшкьилул кьакьан бунна,
Ччаврил микIлачIун бунна,
Ттигу дурив, агьсса чув,
Вил ттун дансса оьшиву?

***
Марххала бай, микI бичай,
Гъарал лачIай, уртту шай,
Ххуллийх нани ххуйсса оьрчI,
На буцирча, вин ци шай?

***
Дувссилул сситтуй бура,
Муххал кIаланнуй бура,
Вил эшкьи сававирай
Азарханалий бура.

***
Щинал ххув къакуссия
Азайннал кьуллардая,
Утти хIачIан багьунни
Щюлли хьхьирия цIил щин.

***
Оьру чухълул хъаругу
Хъара-хъарайх дирчуну,
Хъирив занази чIунну
Хъамариртрив, гьалмагъай?

***
Яру бури, дарман,
Чани бакъари.
ДакI дури, муханнат,
КIулши дакъари.

***
Лагавай дур ва гъигу,
Душ, вил хьулуцIух уклай:
Ччаврил хьхьичIунай уллай,
Начлил махъунай утлай.

***
КъабацIайний бацIара,
Ина ххал шайрив ххал ан.
Къаданнахь жуав дара,
Вия къадайрив ккаккан.

***
Бюхттул зунтту лахъри,
Арду майданни,
Ва ттул дакI къумари,
Цаннив къакIулли.

***
Навалу арив бура,
ТIутIуву къуш бивщуну,
Къур бувцIу ятIул тIутIив
Къуллугъиран дургьуну.

***
Ттул гьалмагъайл гьалмахщар
Ттуяр ххуйсса дури тIар:
УхчIин гьухъа кьувкьуну,
КьурчIи гьивчух булай тIар.

***
Агь, ттул оьрму ччуччивуй,
Ттуруллул хъирив багьсса,
Бюхттул зунттал бакIурдийх
ЧIюйрду буллай ларгунни.

***
Барзунттал бизанттуя
Вил щютIуххул чIу хьувкун,
КIяла арцул хъазамрайх
Ттиркьюкьал гьухъру дичай.

***
Ахъуву хъункIултIутIий,
Хъувгу гуламан-тIутIий,
Ухссавнил гъасулухун
КъавтIисса ччиккул-тIутIий.

***
Вил буттанний ттур шивуй,
Винма зиян бакъасса,
Вил леххаврий бувкIукун,
Гьантта личIарав ккаккан.

***
Та Къимизул бакIрабу
Ххяллулу ватан хьурдай,
Зул ларзулун ялугьлай,
Виха балай тIий бикIан.

***
Буруккин бури дакIний
Шириндалул ккуккуксса,
Пундукьуй щют къадуртун,
ХIисав ласун къахьунсса.

***
Нажагь эшкьилул ардайн
Ссавнил рахIмат буварчан,
Кьудрат цири лухччинухь
Уртту ххяххан къаритан.

***
ДакI дакъа къатлун дурсса
Машакул кIуриялуй,
Ттунгу вий дакI къадакьай,
Нагу хьхьутилул данна.

***
Ца ина ва на хьурдай,
Ца вайлул зума хьурдай,
Вил къабалай лув хьурдай,
Ттул варси ялув хьурдай.

***
Хъами-Ттуршилул чIарав
ЦIан-Ттуршигума бацIай,
Ина ттучIа ацIарча,
Дуниял лиянххурав.

***
Хъун илхъилул оьручуй,
Ххаллилну къуццу матIра:
Ва дуниял дайлийссар,
ХIакьину – вий, гьунттий – ттуй.

***
ХъатIул тIинтту дирхьусса
Ххуй душнил иттацIантту –
Я хIакьину, я гьунттий
ЦIуллу бакIран цIуцIаву.

***
Ца тамаша байссия
Ина уххай тавханттуй,
Вил ссихIирал кьанкь ришлай,
Банавша къаххяххайсса.

***
Къахъну бацIай къурдарав
КIюрххицIун къахъну буккай,
Гьалмагъайл айгъур бавал
Ххинил бувну къабитай.

***
Эшкьи ва ччаву ччалай
Дурсса чIара гьалмахщар,
Чалагъайлух макь лихьлай
Кьадиртун ачин багьри.

***
Вил эшкьилул хъу дугьав
Ттула хъазамрал улттуй.
Вил ччаврил гьанна бищав
Ттула чурххал базурдайх.

Чивчуссар Р. Башаевлул