Бусравсса педагог

Педагогикалул ветерантурал советрал президиумрал члентал

Цала оьрмулул хъунмур бутIа оьрчIан кIулшивуртту дулаврин ва ми тарбия баврин хас бувсса МахIаммадхIажи Маккуев кIулминнал куннал ванайн «Дагъусттаннал Макаренко», кунналгу «учительтурал учитель» учай. Дагъусттаннал лайкь хьусса учитель, Аьрасатнал КIулшивуртту дулаврил отличник, кIулшивуртту дулаврил ххуллий лайкь дурсса чIярусса цаймигу наградарттал заллу МахIаммадхIажи Асадуллаевич хIакьинугу Педагогикалул ветерантурал советрай каялувшиву дуллай ур.

Вай гьантрай ванал оьрмулул 80 шин бартлаглай дур. Юбилейращалгу барча ан ва цал уттигу жула буккултрахьгу ва ххаллилсса учительная бусан, вай гьантрай на хьунабавкьура МахIаммадхIажи Асадуллаевичлущал.

Увну ур МахIаммадхIажи Ккуллал райондалийсса Ваччиял шяраву чIявусса оьрчIру бусса Асадуллагьлул ва Жавагьил кулпатраву. Вайннал кулпатраву 11 оьрчI бивкIун бур. Жавагьи хьуну бур Ккуллал райондалий «Нину-виричув» тIисса цIа цалчин ларсъсса хъамитайпа. Асадуллагь цимилагу увчIуну ивкIун ур шяраваллил советрал председательну, зий ивкIун ур цаймигу жаваблувсса къуллугъирттай: хъунама бухгалтерну, экономистну. Тай захIматсса шиннардий нитти-буттаща бювхъуну бур цинявппа оьрчIан ххаллилсса тарбия дулун.

Шяраву кIива классгу къуртал бувну, МахIаммадхIажи увкIун ур шагьрулийн цала хъунама уссищал. КIира шинай МахIачкъалаллал 13-мур школалийн занайгу ивкIун, яла школа-интернатрай дуклан ивкIун ур. 1964-ку шинал ва увххун ур Дагъусттаннал университетрал чил билаятирттал мазурдил факультетрайн, ингилис мазрал отделениялийн. Дуклай ивкIун ур хьхьичIунну. Дипломрал даву чирчуну дур Москавуллал университетраву, цурдагу ингилис мазрай. Защитагу ингилис мазрай дурну дур. Мунияр махъ, комиссиялувасса кIия инсан гъан хьуну, МахIаммадхIажинайн оьвтIун бивкIун бур Дагъус­ттаннал педагогикалул институтрал чил билаятирттал мазурдил факультетрай зун. Яла кIул хьуну бур вай факультетрал декан ва кафедралул заведующая бивкIшиву. Шичча байбивхьуну бур МахIаммадхIажинал захIматрал ххуллугу. Ряхра шинай ва кафедралий зийгу ивкIун, яла увкIун ур школалийн. Ца чIумал ванан хьунаавкьуну ур университетраву цахьра дарс дихьлай ивкIсса, та ппурттуву Советский райком партиялул цалчинма секретарьсса МухIу Гьимбатович Аьлиев. Танийсса цала студентнал бюхъу-бажар кIулну, маслихIат бувну бур ванан МахIачкъалаллал Пионертурал ва дуклаки оьрчIал къатлул директорну ягу Машлул ва кулинариялул училищалул хъунаманал хъиривчуну зун. Ва рязи къавхьукун, увцуну ур партиялул райкомрал аппаратраву зун. Шикку МахIаммадхIажи ивкIун ур цал пропагандалул ва агитациялул отделданул инструкторну, яла мура отделданул заведующийну. Вай шиннардий МахIачкъалаллал 22-мур школа бивкIун бур, 3500 дуклаки оьрчI ва 200-нния ливчусса учительтал бусса, республикалий яла хъунмамур школа. 1979-ку шинал оьрмулул 32 шинавусса МахIаммадхIажи гьан увну ур ва школалийн директорну. Зувира шин дурну дур шикку директорну.

Та ппурттуву укунсса школалун МахIаммадхIажи кунасса каялувчи аьркинну ивкIун ур. Ваналгу цайнна дурсса вихшала зия къадурну дур. ЧIирисса чIумул дянив школалул къатригу цIу дуккан дурну, чIярусса хъин чулийсса дахханашивурттугу дурну дур. Шанма сменалий зий бивкIсса школа бувтун бур ца сменалийн, тIивтIуну бур дарсирдансса кабинетру. Республикалий цалчин вайннал школалий дихьлан бивкIун бур дарсру ххюра кьини. КIулшивуртту дулаврил министерство, шагьрулул администрация бакьлай къабивкIун бур ххуллункьини дарсру къадикIантIишивруцIун. МахIаммадхIажи Асадуллаевичлул бувчIин бувну бур ва кьини оьрчIан авадансса дялахърулул программа дикIантIишиву, вай музейрдавун ва цайми кIанттурдайн экскурсиярдай, школалийсса личIи-личIисса кружокирттавун занантIишиву. ХIасил, МахIаммадхIажи Асадуллаевичлуща бювхъуну бур цала тIимур бацIан бан.
1993-ку шинал МахIаммад­хIажинал сипталий школалия бувну бур Медико-биологический лицей. ­Му тIитIиннин ванал икьрал дурну дур чIаравсса Медициналул академиялул каялувчитуращал, лицейрал выпускниктал къулайсса шартIирдай кьамул буллан. Шиккува ­бусан, МахIаммадхIажинал лицей тIив­тIуну ца шинава Дагъусттаннай хьуну дур учительтурал съезд. Микку гьуртту хьун увкIун ивкIун ур Аьрасатнал кIулшивуртту дулаврил министргу. Съездрай лицейраву МахIамадхIажинал дуллалисса дахханашивурттайн къарши буклай бивкIсса кIулшивуртту дулаврил министрнал хъиривчунал бувккуну бур цинявннал хьхьичI МахIаммадхIажи Асадуллаевичлун «Дагъусттаннал лайкь хьусса учитель» тIисса цIа дуллалисса хIукму. Ва иширалгу хъиннува гьавас бувтун бур МахIаммадхIажинавун.
Оьрмулухун школалул учительтал цайнма барчаллагьрай бикIансса цамургу даву дурну дур ванал. Школалул чIарав дурну дур чIярузивурду дусса учительтурансса къатри. Миву зувия учительнал, техничкал ва хIаят лакьлакьисса инсаннал лавсун бур квартирарду. Ва даву дан МахIаммадхIажинан хъинну захIмат хьуну бур, цанчирча школалул аьрщарайн тамахI бусса чIявусса бивкIун бур. Мах1ачкъалаллал 22-мур школа ва хIакьинусса даражалийн биявриву Мах1аммадх1ажинал захI­матрал бутIа хъунмассар.
Шичча лавгун махъ цаппара шиннардий ва зий ивкIун ур Шя­раваллил хозяйствалул институтраву.

Аьмну мукьцIаллийхъайсса шиннардийн бивсса бур ванал педагогнал стаж. ЦIанагу ва дуккаврил системалия арх увцун акъар. Ва хъанай ур Дагъусттаннал Педагогикалул ветерантурал советрал председатель. Шиккугу дуллай ур мюнпатсса давуртту. Чув-ухьурчагу цала даву ххира­сса ва ххуйну дайсса жаваблувсса пишакар ивкIун ур.
Хьуну дур МахIаммад­хIажинал оьрмулуву пашмансса кьинирдугу. ЗахIматсса азардануща хха­ссал бан къавхьуну, жагьилсса оьрмулуву дунияллия лавгун бур ванал кулпат. МахIаммадхIажигу шанма мюрщисса оьрчIащал ливчIун ур. Хъунма-хъунмур душнин му чIумал диркIун дур 14 шин, чIивима оьрчIан – 3 шин. Гьай-гьай, бигьану къабивкIун бур. Душ, хъунмагу бувну, щар буллуну махъ, къушливу хъамитайпалул ка дакъашиву хъиннува асар хъанан бивкIун бур. МахIаммадхIажинангу кулпат бан пикри хьуну бур. Ва ташулуву ванан бахтти хьуну бур. Кулпатгу, оьрчIругу цаннацIун ца бавкьуну, куннан кув бувчIлай бивк1ун бур. МахIаммадхIажинал оьрчIаягу цала-цала давурттай бусравсса, ххаллилсса пишакартал хьуну бур. Душ Альбина, Дагъусттаннал медициналул академиягу бувккуну, хъаннил консультациялий (№3) ва «Здоровье» клиникалий зий бур. Камил тIима арснал мусил медальданий къуртал бувну бур Медициналул академиялучIасса хасъсса класс. Мунияр махъ – Пятигорскаллал Фармацевтикалул институт ва Дагъусттаннал университетрал юридий факультет. Цала аптекарду, лабораторияртту тIивтIуну ур. ЧIивима арснал Маратлул къуртал бувну бур Дагъусттаннал Техникалул университет. Зий ур мийва медициналул лабораторияртту тIивтIуну.

Нитти-буттал яла хъунмамур талихI тIайла бавцIусса оьр­чIаву бухьунссар. Му чулухагу МахIаммадхIажи талихI бусса инсаннан ккалли ан бучIир.
Лайкьну бувтсса оьрмулул юбилейгу барча дуллай, чIа тIий буру МахIаммадхIажи Асадуллаевичлун цIуллусса, лахъисса оьрму, оьрчIая тирхханну.

Андриана Аьбдуллаева