«Студентътал биял къахъанахъисса тагьар дакъар»

ХIакьину чIявусса аьлимталгу, экспертъталгу кIицI лаглан бикIай, технический вузирдавун дуклан бухлахими ялу-ялун чан хъанай бушиву. ДукIу, масалдаран, мадарасса технический вузирдавун бюджетрал кIанттайнгума бухханминнах луглан багьшиву, ректорталгу мукIру хъанай бушиву абитуриентътал кIункIу буваншиврул личIи-личIисса къулайшиннарду дуршиврий. Жулламур республикалий, ца вуз гьануну лавсун, ци тагьар дурив цIухху-бусу бувансса пикри хьунни ттун. Дагъусттаннал Политех билаятрай ца яла хьхьичIунмур вузгу бухьувкун. Деканналнияр ххуйну щил бусанссар цукунсса тагьар дуссарив.

Русланнул душ Милада МахIаммадова Цалчинмур ЦIувкIратуссар. Ва зий бур ДГТУ-рал навтлил, газрал ва тIабиаьтрал (природообустройствалул) факультетрал деканну. Аьрасатнал Федерациялул КIулшиву дулаврил бусравсса зузалал цIанингу лайкь хьуну бур. Ттул ванихьхьун буллусса цалчинмур суалгу хъунмурчIин чиваркIуннал язи дугьайсса инженернал касмулул хIакъиравуссар.

«Ттул буттал Русланнулгу вава Политех къуртал бувссар, строительный факультет. Зий уссия цал участокрал хъунаману, яла СМУ-рал хъунама инженерну Къизилюртлив, ЧиркIайннал ГЭС-рай. Дагъусттаннал лайкь хьусса строительли. Ирсирай буттая дирхьунссар ттунгу математика, физика, гьаннайсса, техникалулми дарсру ххирая. Гуманитар дарсирдаяр ми бигьану лахьхьайссия. Мунияту ттун ттуцIунна даркьусса касму язи дугьан ччай бия. Мусил медальданущал школа къуртал буллай бухьувкун, на так математикалул экзамен дуллуссия. ТIалавшинна мукунсса дия. Ххюва лавсъссия. Буллуссия документру ДГТУ-равун, гидротехнический факультетрайн. Ва навтлил, газрал ва тIабиаьтрал факультетри. Яла бувхра аспирантуралувун, «Математическое моделирование, численные методы и комплексы программ» тIисса специальность язи дургьуну. Техникалул элмурдал кандидат хьунсса диссертациягу чIумуй дурурччуну, доцент хьура. 2014 шиная шинмай зий бура кIицI лавгсса факультетрал деканну», – тIий бур Милада.
Техниктал хьун ччиминнал иш республикалий цукун буссарив буслай, Миладал кIицI лавгунни жучIара тагьар къулайсса душиву, студентътал биял къахъанахъисса кIану бакъашиву. «Ларгсса шинал факультетрал республикалул шагьрурдал ва шяраваллал школардащалсса профориентациялул даврил анализ дурну, математикалул, физикалул экзаменну дуллалисса выпускниктал ва жучIанма дуклан бухлахими ялунгума ххи хьушиву мяйжан бунни. ЧIун-чIумуй жу хьунабакьару шагьрурдайсса, шяраваллавусса школардай учительтуращалгу, дук­лаки оьрчIащалгу. Бусару жулва вузрая, хьхьичIуншивурттая. Бюхъай ва даву сантирай дуллай бунутIийгу хIасиллу къаоьккисса дикIан. Лакралми районнайнгу бияйссар жул коллективрду. Сайки царагу район лях гьан къаританмур бувару респуб­ликалий.


Навтлил, газрал факультет ДГТУ-рал ца яла хьхьичIунмур факультетри. Лавайсса даражалул пишакартал хIадур байссар, буссар уттизаманнул журалийсса, гьармунил дузалсса учебно-лабораторная база, буссар ларайсса квалификация дусса преподавательтал, профессортал. Факультетрал даву лавайсса даражалий душиву исват буллалиссар жул выпускниктал республикалул кьатIувгу бюхъулий зий бушиврул», – увкунни Миладал.
Ванил бувсунни, факультет ччаннай бавцIуния шинмай (гьану бивзун бур 1976 шинал) сайки 2000-нниха ливчусса выпускниктал итабавкьушиву, ми кьатIаллил билаятирттайгу зий бушиву. Лахьхьин дувайсса дур ва факультетрай навтлил ва газрал элму, куртIсса скважинарду дуккан, навтлилсса, газралсса буллалисса объектру ва транспорт мюхчанну ядувайсса куц. Дур мелиорациялул, кадастрданул кIулшивуртту дуллалисса дарсругу. «Аьрщараясса элму» ва «Шяраваллил хозяйство» тIисса направленияртту дусса аспирантурагу бур. ХIакьинусса кьини факультетрал бур студентътурал кIулшивуртту цIакь дувансса 11 лаборатория, гидравлика, гидрологика, гьарзат практикалий лахьхьин дуллалисса. Дур къуви дуккаврил тренажер-имитатор. Бур компьютердал классру, визуал лабораторияртту. Миланал бувсмунийн бувну, лекциярдай, семинардай лавхьхьумур, ва даву укун дувайссар тIий, иширайну лахьхьин дуллалисса, багьайкунсса инженертал хIадур буллалисса.
«Факультетрал хъуниминнал хъунмасса хIарачат буссар студентътал элмийсса давурттавунгу кIункIу буван. Жул студентътурал щаллагу дунияллул лагрулийсса «Золотое наследие» тIисса Навтлил советрал стипендия ласайссар. Мукунма Да­гъусттаннал бакIчинал, ХIажи МахIачевлул цIанийсса фондрал стипендияртту ласайссар. Щалвагу Аьрасатнал «Умник», «Умник – Цифровой нефтегаз» тIисса конкурсирттайгу ххув хьунни», – тIий бур ва.
Шавкьирай буслай бур факультетрал цIа гьаз дурсса студентътурая. Ванин чIявусса выпускниктал дакIний бур, бухху-букку буссар миннал факультетрайн, студентътуращал хьунабакьайссар тIий бур.

ХьхьичIва вузирдал выпускниктал, дипломру ласайхту, цахунма цивппа къабичайссия. Щалвагу билаятрай зузи кIантту ххал бувну, зун тIайла буккайссия. Миладащалсса ихтилатраву бувкру ва темалийнгу.
«Жул сайки 40 предприятиялущал кьутIи цIакь дурну дуссар, студентътурал производствалул практика дувайсса. Укунсса дахIаврил барачатрайну, чIявусса выпускниктал давурттал дузал шайссар. Факультетрал дахIаву дусса цаппара идарарттал цIарду кIицI лаганна: ООО «Газпром газораспределение Дагестан», АО «Газпром газораспределение Махачкала», ООО «Газпром Трансгаз Махачкала», ОАО «Дагнефтепродукт», «Дагнефтегаз», «Дагнефть», «Геотермнефтегаз», «Роскадастр» «Дагтехкадастр». Цинявннул цIарду кIицI лагарча, сияхI лапра лахъи хъанай дур, навтлийн, газрайн багьай­сса масъалартталсса буллали­сса сайки цинявппа идарарттащал дахIаву дуссар, уртакьну элмийсса давурттугу дуллай буссару. КIицI лавгсса предприятияр­тталгу, цайминнулгу, цанма инженертал аьркинну бухьурча, баян бувай, выпускниктал тIалав бувай. Лавайми курсирдайва давурттал дузал шай зун гъира буми», – тIий бур Милада.
Техникалул кIулшивуртту ласун, ххуйсса инженертал хьун ччисса выпускниктурах ялугьлай бур Милада МахIаммадова каялувшиву дуллалисса навтлил ва газрал факультетгу.

ПатIимат Рамазанова