Лакрал театрданул ларкьунни ирглийсса сезон

Нюжмаркьини Лакрал театрданул ларкьунни 89-мур театрал сезон.Сезон дия тIайлабацIусса постановкарттал ва дакIний личIансса аьрххирдал, хьхьичIуннайшивурттал авадансса. ДакIнийн бутанну язи-язими лахIзарду.

Ухссавнил АьсатIиннал ва Къабардин-Балкьарнал Республикарттал халкьуннал артист Гиви Валиевлул бивхьусса Ч. Айтматовлул «Ниттил хъу» (спектакль най буссар лакку мазрай ва оьрус мазрай) произведениялиясса спектакль багьунни Аьрасатнал магьирлугърал Мусил фондравун. Апрель зуруй Ивановскаллал областьрал Кинешма шагьрулий хьусса «Горячее сердце» тIисса Дунияллул халкьуннал дянивсса оьруснал классикалул фестивальдания театрданул труппа зана хьунни мукьва-мукьва дипломращал.

Аьрасатнал лайкь хьусса артист Аслан МахIаммадовлул бивхьусса А. Островскийл пьесалиясса «Бесприданница» спектакльданухлу лавайсса кьиматран лайкь хьунни режиссер цувагу, агьамми рольлу дургьусса артистъталгу: ДР-лул халкьуннал артистка Саният Рамазанова, ДР-лул лайкь хьусса артистка Зинаида Чавтараева, артист Руслан Ларин.
Ларгсса сезондалий Лакрал театрданул сахIналий дунияллийн бувккунни ряхва премьера, Аьрасатнал лайкь хьусса артист Аслан МахIаммадовлул бивхьунни:
туркнал драматург Аь. Несиннул «ДирчIа на, ххирама», З. Хиясовлул «Тамаша», М. Лермонтовлул «Жула заманнул виричу» романдалувасса «Бэла» (оьрус мазрай ва лакку мазрай), цIу буккан бунни ванияр кьуния шанна шинал хьхьичI, аьпа биву, Валерий Эфендиевлул бивхьуну бивкIсса С. Кьасумовлул «ЛухIи кьини».
Жагьилсса гьунар бусса режиссер Руслан Лариннул бивхьунни: А. Васильевлул «А зори здесь тихие» (оьрус мазрай), У. ХIажибаговлул «Машади Ибад». Гьамин, «Машади Ибад» оперетталул премьералийну ларкьунни гьашинусса театрал сезон.

ХХ-мур ттуршукулий ца яла машгьурмур комедиялул кIану бувгьуну бивкIсса, театрал магьирлугърал классикалун ккаллисса Азирбижаннал композитор Узаир ХIажибаговлул бивкIу бакъасса оперетта «Машади Ибад» Лакрал театрданул сахIналий бивхьуссар ванияр кьуниясса шиннардил хьхьичIва режиссер Абунавас ХIусайновлул.
Премьера цуппагу хьуссия Аьрасатнал лайкь хьусса артист, жула хъамакъаитайсса Садикь МахIаммадовлул 70 шинал юбилейран хасну.
«Ттаттал махъра-махъсса роль, – пашманну дакIнин рутлай ур Руслан Ларин. — Премера цIу буккан баврия ихтилат сукку шайхту нава бишин ччай ушиву бувсъссия. Ттаттал аьпалун. Гьашину кьура шин хъанахъиссар ттатта жуятува батIул хьуну.

ЦIу буккан буллай учирчагу, ттул ябитаврийну, ва хъанахъиссар цIусса постановка, декорация ва костюмру цIуссар, рольлу дугьлагьисса артистътал цинявппа цIуссар, та спектакльдануву рольлу дургьуну бивкIсса артистътурава шиву гьуртту хъанахъиссар так ца Дагъусттаннал халкьуннал артист Шамсуттин Къапланов. Шиккува кIицI бан, Машадил роль дугьансса артистнал ялув ттун пикри булланмагу къабагьуна, му хIадурнува ия. Ттун ххуйну дакIний ливчIуна ттаттал цаярда махъ ва роль Шамсуттиннул кунна щилчIав къадугьантIиссар тIий ивкIсса, роль дургьуну махъгу ванал даврин лавайсса кьимат бишлай ивкIсса.
Ттунгу Машади Ибадлул рольданий ва акъа цама чIалай акъая. Шамсуттин ур цува ккакки ити Машади Ибад. Оперетталул принцип дурурччуссар, тамашачитуран бавссар Узаир ХIажибаговлул цинявппа балайрду.
Артистътуращал зун бигьану бия, цанчирча репетициярттай на зун икIара асардайну, на режиссер-диктатор акъара. Тамашачитуран спектакльдануву асар хъанахъимур – ми репетициялий хIасул хьусса асардур».

Шамсуттин Къапланов:
– Ванияр кьуниясса шиннардил хьхьичI на кIихIуллану ияв Машади Ибадлул роль дугьан. Гьай-гьай, жагьилсса ушивруцIун, сахIналий шаттирдугу дахьа-дахьа ласласисса на сивсуну икIайссияв хъунасса артист Садикь МахIаммадовлул хъирив ва роль дугьан. Амма, аьпа бивул, цала дублерну кьянкьану на ккаккан увунав. МахIаттал хъанайгума уссияв сахIналул бикIайкунсса усттартал, цивппагу хасъсса театрал пишакаршиву ларсъсса МахIаммад, ДинмахIаммад, Саэд бия шикку, цал аьпа баннав, вайннахьхьун къадуллуну, ттухьхьунна дулаврий. Мунияту ттун психологически захIматну бия тани ва роль дугьан, так ттуйнна вихшала дурсса роль – му хъуннасса жаваблувшинна душиву бувчIлай. ХIакьину оьрмугу Машадил оьрмулувун биявай бухьувкун на ттула кIанай усса кунмасса асар бур.
Оьрмулул угьарасса савдажар Машади Ибад сахIналийн уклай ур балай тIий. Балайлуву аьчухну буслай ур цайн къужа учайма аьйкьлакьиссар, хъунасса ухьурчагу, хъинссара цув жагьилнаяр тIий. ДакI дарцIуну ур арцул кьуватрайн, арцух ччимур пикри-хиял дузрайн буккан бан бюхъантIишиврийн.
Цаннах ца ччаву хьусса Гюльназ (Аида Садикьова) ва Сарвар (Ибрагьим Рабаданов), арцух къаних бакъасса, так цала марцIсса асардайн вихну талай бур цала талихIрахлу.
Узаир ХIажибаговлул чIюлу къадурну хIасул дурну дур комедиялувусса сипатру: Рустамбаг – мяърипат дакъасса, жяматран бусрав акъасса чув, цала жагьилсса душ къужлун арцух баххан ччисса. Разабаг (МахIаммад Агаров), журналист, кказитрай инсан дащуй ивхьуну, оькки-ккаккул уллай, мунихлу арцу ласласисса. ХIасангьулубаг (Адам ХIайдаев) цаламур мурад буруччаврил ххуллий цайминналми мурадру сан бакъул буллалисса. Интеллигент ХIасанбаг (Малик Кьурбанов) мукъул багьа акъасса къалмакъалчи. Аскер (Ислам МахIаммадов) къачагътурал бакIчи.

Лариннуща бювхъунни къямадиялуву цIу-цIусса рангру лякъин, ттуршукулул хьхьичIсса къямадиялувусса сипатру, хъунасса Узаир ХIажибаговлул персонажтурал хасиятругу дурурччуну, ми ттизаманнул журалий ва тамашачитуран хIаз дизанну ккаккан дан.
Майтаб Мамедовал щаллу дурсса яргсса декорация ва костюмру, фонограмма дакъа цала чIурдайну тIутIисса балайрду (музыкалул щаллушин Эмилия ШихрахIимовал), Аьрасатнал лайкь хьусса артист Муса Оздоевлул каялувшиндаралу щаллу бувсса къавтIаврийнусса гьунарду, хъярчилсса калимартту – тамашачитал унгу-унгуну бигьалавгунни, бялавхъунни, мукун бушиву чIалай бия тамашачитал кьакъабагьавай хъатру ришлай, артистътурая якъабуцавай лахъи лагаврийнугу.

Зулайхат Тахакьаева