Аьпа бивкIулияр ххувссар

Ккурандалул актив «Дагъусттан» РГВК-лий

«Лякьлул дард къаккакканнав ниттин» учай жула. Амма къаккарккунгу къаличIай. Дардирдал видурцIусса хьунни ларгсса шин жула ниттихъан, щахъаннин, ссурвавран. ДакIнил къювурдал биялалул асар хьунну бас бунни зюннав-дачIулул чIурду. ХъатIалми мажлисирттаяр чIяву хьунни аьпалулми мажлисру. Ччаврил къабувччуну, оьрмулия щакъаливххун, дунияллия неъмат къаккавккун, махъ наслу кьабитансса кьисмат къавхьуну, ватандалул ххуллий жанну дуллунни жула язи-язисса арсурваврал.
Щавари хьусса дакIурдищал хьунадакьлай бур жула чIявусса хъами ва базилух интнил байран – Хъаннил кьини.

Оьрму най бур цила кьаралданий. КIицI дан багьлай бур байраннугу, цуксса ламуснугу. Амма чуври лякъин дакIру, чансса духьурчагу, дигьалаган дансса, ссавурданий бацIансса гуж? Аьпа ябавриву! Язиминнал аьпа буруччаврил ххуллий цачIун хьунни хъами. «Ниттихъал кьуват» («Сила матерей») – ттигъанну хIасул хьусса духьурчагу, цил кьуват ттигу хьхьичI бусса ккуран.
«Аьрасатнал ниттихъул» тIисса щалагу Аьрасатнал ниттихъал ккурандалул МахIачкъала шагьрулул отделениялул хъунмур Сефижат МахIаммадрасуловал сипталийну хIасул хьунни цал Ватсаправу укунмасса группа, яла тIурча — хъуннасса ккуран. ЦIубутIуй Сефижат МахIаммадрасулова бия диндалул ккураннал ва «Бизнесрал хъаннил» ккураннащал цачIусса хьунабакьавуртту сакин дуллай. Микку кувннал кувннащалсса маслихIатрай тIий, хIалли-хIаллих хIасул хъанай байбивхьунни язиминнал аьпа ябаврил ялувсса жура-журасса пикрирду. Цивгу бавчунни гьантлия гьантлийн чулийн буклай.
ХIакьину «Ниттихъал кьуват» ккурандалувун бухлай бур сайки кIиттуршуннийн бивсса хъами. Къювулул цачIун був­сса ссурвал хIакьину цала биялалий сакин дуллай бур, оьрчIру бялахъан бансса хьуннав, цала дард кIидачIинсса хьуннав, жула вирттал дакIнийн бичинсса хьуннав, мероприятияртту.
Му бакъасса, хъами, цанни­цIух ца бувккун, дуллай бур арсваврал цIарду абад дансса давуртту. Мукунсса давурттал дайдихьу дурунни Буйнакскаллал райондалул Лувмур Къазанищуллал шяраватусса Ххадижат Сайкумовал. Ларгсса шинал октябрь зуруй Ххадижатлун ва ванил ласнан Расуллун, Украиннал аьрщарай нанисса хасъсса аьралий операциялий жан дуллусса цала арснал МахIачлул аьпа абад баншиврул, дакIнийн багьунни бугьан багъ. Тих ливтIусса цинявппагу дагъусттанлувтуран цIа куну ахъулссаннул мурхьру бугьан вайннан личIи дурунни 90 гектар аьрщарал. ХIакьинусса кьининийн «МахIачлул багъраву» «Ниттихъал кьуват» ккурандалул гьурттушиндарайну бувгьуну бур личIи-дичIисса гьаннарал кIиттуршва мурхь. МахIачлул нину-ппу умудрай бур ва багъраву лякъинтIишиврийн цала цIуцIисса дакIурдинсса рахIатшиврул бутIа.
– Вай мурхьирдаву на луглай бура ттула арснах. Ши­ккун бувкIукун, арс ваца ттула чIарав усса кунна дикIай дакI. МахIачлун хъинну ххирассия мурхьру, ххирассия миннуха къуллугъ буллан, ахъулсса ратIлан, рартIун махъ, оьрчIайх дачIлан. Ва багъраву ххярхсса ахъулссагу жу пикрилий буру дачIлан ахIвал кIюласса кулпатирттайх, муша­къатсса оьрчIансса центрдайх, – тIий бур Ххадижат.
Багъравун бухлахисса кIанттай бацIан бувну бур МахIачлун хас бувсса аьпалул чару. Шиккува бувну бур увкIма ликкансса къаттагу.
– Ва къатта ужагъну хьун аьркинссар хасъсса аьралий операциялий чувшиврий жан дуллусса цума-цагу аьрасатлувнал кулпатран. Жу шиккун батIавантIиссару ччя-ччяни, жула оьрчIру дакIнийн бичаваншиврул, – тIий бур Ххадижат.
Щил зумату бувксса бурвавли «Хъамитайпа хьхьарану лявхъуссар дунияллийн» тIисса махъру. Ялун бухьунссар мукун чIалай. Аммарив дахIалай чинсса бур хъамитайпалул дакIнил кьуват!
Ванахха Мисайгу, Буйнакскаллал райондалиясса Къаранай шяраватусса. Вари Ленинкантлив Вирттавран цIа кусса мизит бан­сса сиптачи. Ца акъа-акъасса ванил арс Ссунгъур ХIусманов, гранатометчик, ташу бувну дачIи шин чIарах дукканнин чувшиврий жан дуллуну, лавгун ур махъ наслугу къаливчIун.
– Жул оьрчIал оьрмурду бяливчIунни тIутIайх бичлай байбишавривун, талихIрайн бу­кканнин, чIявуминнал — ппушиврул тIин кIул хьуннин. Жун ччай бур жула оьрчIал аьпалун бувсса мизитраву вайннал рухIирдаха кьулгьу-алхIам ккалай. Пикри бур, чIумуя-чIумуйн гивун бавтIун, жула оьрчIру дакIнийн бичаван, цадакьа бачIаван, – тIий бур Мисай.
Ккурандалувусса хъаннил хъин чулий ккавккунни Мисайл пикри, байбивхьунни мунинсса арцу ратIлай. Ва иширавух хIала бувххунни аьралитал, ишбажаранчитал. Вай иширттаву ккурандалул чIарав ацIлай ур Да­гъусттан Республикалул БакIчинал кумагчи Шамил Аьлиев. Тти ва жул кIиттуршва ссил уссур. Мизитрал чIаравва бан дакIний буссар Вирттаврал Аллеягу.
Вана ПатIимат Пайзуллаева, кIива мюрщисса оьрчIащал щащарну ливчIсса. Вари оьрмулул чагъираву чувшиврий жанну дуллусса вирттаврая «Аьпалул лу» чичинсса сиптачи хьусса. Хасъсса аьралий операциялий къуллугърал бурж биттур буллай оьр­му бяливчIссар ванил аьзизсса ласнал Убайдуллагьлул. Арулла шинавусса ванил арс МахIаммад тIурча, хьхьичIа-хьхьичI увкIунни, Вирттаврал мизит буллалиссар тIисса хавар цанма баяйхтува, цала «копилкагу» аьч дурну, гиву дуцири арцу ларсун.
Къабигьар аьзизминная ­«уссия» тIий буслангу, чичлангу. Оьр­мулул яла захIматми лахIзарду цIунилва-цIунил дакIнийн бичлан. Амма аьпа – бивкIулияр ххувссар! Ххару мукьаву бявххун нарчагу, буккантIиссар дунияллийн «Ниттихъал кьуват» ккурандалул биялалий ва кашилуцIух итабакьин дакIнийсса жула вирттавраясса лугу, тайннал чувшиву хъирив нанисса никиран эбратну личIаншиврул.
Цукунссар ва ккурандалуву ттулмур гьурттушин?
Ттунгу духларгуна дуниял, жула мукьва ссил дянив увагу усса ца язисса арс Алик акъа­ссар тIисса хавар баяйхту. Бавщуна ссавний баргъгу, левщуна цIурттигу. Ссил арснацIа хьусса къювулул ялун яла къалаглай дия уссил кIиягу арс ттигу дяъвилул цIу кIириний ушивриясса дард-хажалатгу. Ва хIалданий лавгуна шанма-мукьва барз, даврийн букIлай-къабук1лай, бувкIнигу, дакI даврихух къалаглай, пикрирду аьраяллил аьрщарая батIин къахъанай. ДакIнийхтуну барчаллагь тIий бура ттула каялувчинахь, «Илчи» кказитрал хъунама редактор Руслан Башаевлухь, дазу дакъасса инсаншиврухлу, ттул дакIнил хIал бувчIлай, на ттуйнма нава бучIаннин авара къабувну битаврихлу. Ттула оьрмулул кьуниясса шинну харж дурсса, дакIнил ларсъсса даву кьаритансса пикригума бухлан бикIайва бакIравун. Бюхъайва мукун хьугу-хьун, агарда, хаварба­къулий нава бакIрайн багьсса ца хьунабакьаврий, хасъсса аьралий операциялий цалчин Аьрасатнал Виричу хьусса НурмахIаммад ХIажимахIаммадовлул ниттил Ссапижат Мазаевал цилла­муницIун ттулмур дакIгу дацIан къадурссания.
КIицI бан багьлайгу бухьун­ссар кIицI дурсса ккуран Аьра­сатнаву так Дагъусттаннай дакъа-дакъашиву. Социал сетирдаву «Ниттихъал кьуват» ккурандалия хавар бавну, запасрал хIаписар Олег Марзоевлул маслихIат бунни ккурандалул даврия бусан, Ух­ссавнил АсатIиннал ниттихъащалсса хьунабакьаву сакин дан Владикавказрай. Ва пикри хъин чулий ккаклай, ккурандалул каялувчи Сефижат МахIаммадрасулова дакIний бур «Ниттихъал кьуват» ккуран цал цайми регионнайнгу, яла федерал даражалийнгу дуккан дан. Хъуннасса дур гьашинусса шинал дансса давурттал сияхI. Къахьуннав хъунна ккурандалувусса ниттихъалмур сияхI!