Чаннаннил чувнал лишан

Аьбдул-Кьасим МахIаммадов

Аьбдул-Кьасимлун дуллу­ссар Къучагъшиврул орден (аьпалул хьуну махъ).
Ванал цIа дуллуну дуссар ЦIуссалакрал шяравусса кIичIираваллин.

Буттал аьрщарайх кьини дурк­сса чIумал чаннаннил чув хьуну душманнал хьхьичI авцIусса милицанал сержант Аьбдул-Кьасим МахIаммадовлуха ТтурчIиял ХIа­с­анхIусайннул чирчусса назмулуву бур укунсса ххару:

«Къурнил командирнал»,
рихшантгу дурну,
«Ну как, мент» увкуну,
вихьва цIувххукун,
РухI кьацIул дургьуну,
гъалбурцIил ххяппул
Ккулла цукун гьан бав
душманнал къюкIлийн!

1999 шинал сентябрь зуруй ЦIуссалакрал райондалий хьусса дяъвилул иширттаву къучагъшиврий жан дуллусса ЦIуссалакрал милицанал зузалтравасса цар Аьбдул-Кьасим.
Увну ур Аьбдул-Кьасим 1966 шинал. Хъуна хьуну ур ЦIуссалакрал шяраву, захI­мат ххирасса кулпатраву. ЧIиви­нийва кьянкьа-кьурчIисса оьрчI ивкIун ур. Школа къуртал бувну махъ, кIира шинай виваллил аьра­луннаву къуллугъ буллай ивкIун ур. Зана хьуну махъ ЦIуссалакрал райондалул виваллил иширттал отделданийн зун увххун ур.
— Чурххал бюхттулсса, зиранг­сса Кьасимлуй милицанал янна ляличIинура даркьуну дикIайва. Ванал чIалачIинна душманна­хьхьун рай къабулайсса дия, — тIий, буслан бикIай ва кIулми.
Та сентябрь зурул лухIи кьини Аьбдул-Кьасим къуллугъ буллай ивкIун ур Чачаннал дазуй­сса ТIюхчардал блокпострай. Тагьаргу чIалачIисса, ярагъуннил балгусса боевиктурайн данди бацIансса гуж цачIава ба­къашивугу бувчIлачIисса милицанал зузалт ххари хьуну бур оьруснал саллатIнащалсса БМП кумагран дуркIсса чIумал.
Хьхьувай шяравун бувкIсса боевиктуран пикри бивкIун бур хьхьичIва-хьхьичI КПП ппив бан, милицанал зузалтгу ширишилун бугьан. Амма лахъазан­ттуйсса оьрус­нал саллатI къачагътурайн цIу дирхьуну талай бивкIун бур. Миннангу бувчIлай бивкIун бур яра­гъуннил балгусса къачагътуращал цалагу, пострайсса милицалтралгу гуж къалаянтIишиву. Вайннан цанма кумаг бучIаншиврийн хьул бивкIун бур.Цала аьралитал кьатI буллалисса БМП ппив дан къа­хъанай, боевиктал мадара авара хьуну бур. Амма ца-кIира ссят­рава душманнал ккуллардал цIу лачIун дурну дур лахъазанттуй­сса БМП-луцIух. Щавурду дирну дур цаппара саллатIнайнгу. Аьралитураща бювхъуну бур, щавурду дирмигу бувцуну, милицалт бусса пострачIан бучIан.

МахIаммадшяпи

Милицалтгу махъра-махъсса пат­ронну духлаганнин талай бивкIун бур. Къачагътурал хъунама ­Умар Карпинскийл гьан бувну бур КПП-лийн шяраву махъ нанисса, оьрмулул бугьарасса аьралитал ва милицалтрал гъан-маччами, гайннахь оьрус­нал аьралиталгу булара, цив­ппагу, ярагъгу кьабивтун, бу­ккияра учин. Му хавар баяйхту, Аьбдул-Кьасимлул увкуну бур: «Ва даврий ацIлацIисса чIумал укунсса иширттащал хьунаакьин бюхъайшиву ттун кIулссия. Ярагъгу щяв бивхьуну, ттула оьр­му ххассал бувну, ккараш куна лихъан… Юх! Жан ду­кканнин буручлантIиссара на буттал къа­тта». Шярава бувкIминнащалгу маслихIат ккавккун, милицалт­ран пикри хьуну бур, жямат­рал вакилтуравух хIала був­ххун, шалклува бу­ккан. Мукун, жяматрал вив лавсун, оьруснал аьралиталгу, милицалтгу пострая буккан бувну бур. Шяравун буххайхту, цавай тихунмай, цавай шихунмай ливхъун бур. Шяраваллил кIичIирттавух заназисса боевиктуран хIисав хьуну, битлан бивкIун бур. Аьбдул-Кьасимлуйн захIматсса щаву дирну дур. Ххярк­лий ва увххун ур ХIамзатов Наж­вадиннул хIаятравун. Шиккува чIаркIув лабивкIун бур цаппара оьрус­нал аьралиталгу. Хъирив увкIсса боевик, лякьа лувну агьсса Аьбдул-Кьасимлул ялувгу кьус ивкIун, милицалт кьюкьин буллалисса махъру тIий ивкIун ур. РухIгу кьацIул дургьуну, кIура авну, бивтун увтун ур боевик Аьбдул-Кьасимлул. Битаврил чIуний бувкIсса къачагътурал га цувагу оьрмулуцIа увну ур.
Кьасим дунияллия лавгсса чIумал ванал 8 шинаву­сса оьрчI ивкIун ур. ХIакьину ва, ларайсса кIулшивурттугу ларсун, цала буттал пиша язи бувгьуну, ЦIуссалакрал РОВД-лий зий ур. Цувагу хъинну буттаха лавхьхьу­сса ур тIий бур. Ванал цала арснан дирзун дур къучагъну жан дуллу­сса буттал цIагу.
— Ванайн ящувкун, арс ккавкссаксса шара, га сагъну усса кунна дикIара, хъинну лав­хьхьусса ур — тIий дур Кьасимлул нину МадихIат.
— Кьасимлул кьянкьасса хасият кIулну, нину мудан ганал буру­ккинттарай дикIайва, хаснува милицанай авцIусса чIумал. Ва нитти-буттаха, уссурссуннаха аякьа ду­сса икIайва. Жул нину садикрай зий дуссия. Таний кIинттул садикирттай пачру лахъайва. Кьасим, кIюрххила ивзун, лагайссия ниттин кумагран пачру лахъан. Даврийгу низам ххирасса, тIайласса ия.
Боевиктал шяравун бувхсса хьхьуну ниттин макI ккар­ккун дия жула хIаятравун дучрал илхъи дур­ххун. КIюрххил шяравалу дурцIусса боевиктал ккаккайхту, ниттил пашманну увкуна: «Ттун кIулссия, ттухь макIлил бувсунни». Укун буслай бур Аьбдул-Кьасимлул чIивимур ссу ПатIимат.
Аьбдул-Кьасимлун дуллу­ссар Къучагъшиврул орден (аьпалул хьуну махъ). Ванал цIа дуллуну дуссар ЦIуссалакрал шяравусса кIичIираваллин.
ЦIана Аьбдул-Кьасимлул арснан МахIаммад­шяпи­нан 32 шин дур. Ванал къуртал бувну бур Москавуллал ПаччахIлугърал тIивтIу университет ва Да­гъусттаннал ПаччахIлугърал университет. Зий ур ЦIуссалакрал РОВД-лий. МахIаммадшяпинал бур 3 оьрчI: 6 ва 3 шинавусса кIия арс ва 8 шинавусса душ.