Мурад Къажлаевлул дакIнийн бичавурттава

«Гагаринхъул бувкIунни»

Вай космонавтътурал сурат – ттул архивравусса реликвияр. Ттун хъунмасса бахтти хьуссар укун бюхттулсса инсантурал чIарав ацIан, вайннащал ца гьава бюкьлан, вайннал хьхьичIун концертращал уккан. Жу вайнная пахрулий, вайннаха лащанмур буллай бикIайссияв, вайннан произведенияртту хас буллай. Вайннал космосравунсса гьарцагу гьаз шаву – му хъуннасса нигьачIинная, державалул бюхттулшиврул ва ванил инсантурал агьамшиврул ххуллийсса риск-я.


ЦимурцаннуцIун, космонавтътал совет инсаннал культуралул дуциннарангу (олицетворение) хIисавссия.
Египетнаву хьусса ца иширая бусанна. Египетнаву СССР-данул Искусствалул ва культуралул кьинирду дуван бувкIун буру. Жу ккавксса чIава жагьилтурал ккучундалул лахъну: «Гагаринхъул бувкIун бур. Ча бувкру!» – увкуна. Жу цIувххуссия кIанттул инсантурахь оьрчIал жуйнма укун циван тIиссарив. «Циван бикIави, зул билаятрай ялапар хъанай уну тIий аьрщарай яла ххуйма ва яла машгьурма инсан – Юрий Гагарин. ОьрчIал зун комплимент бувну бур», – жаваб дуллуна жухьхьун.
ХIакьину жулва билаятрай Гагарин цурив, балайрду ва гимнру щин хас дуллантIиссарив чIумул ккаккан буванссар.
2008 ш.

Мурад Къажлаев

Ттул оьрмулуву цалчинсса грампластинка

Бакуй 1955-ку шинал У. ХIажибековлул цIанийсса ПаччахIлугърал консерваториягу къуртал бувну, зун увкIра ватандалийн, Дагъусттаннайн. Хъинну пашманну бия оьрчIшиврул ва чIава жагьилшиврул шагьрулущал личIи хъанан. Шикку ттун цалчинма-цалчин ччан бивкIмургу бия ва чIумалсса ттулла дакIнил тагьар музыкалуву ккаккан даву. Вана ва чIумалли на чирчусса Концертрал вальс «Воспоминание о Баку». Шиву дуссия личIи шаврил къумашивугу, ххаллилсса шагьрулул ва дустурал ялувсса буруккинтирттал чаннашивугу. Хъунма хIал къавхьуну, ххаллилсса маэстро Ниязил цалва оркестрданущал щаллу дуруна ттул сочинение.

Николай Кнушевицкий

ЧIун лерххун най дия. Нагу кIункIу увунна цIусса оьрмулул ххурупIайлул, цIусса ккурандалул. Ттаттахъал аьрщи, хъямалагу дагьлай, ттуяту творчествалул гуж тIалав буллай дия. Ва чIумалли на чирчусса ттулла «Концертрал лезгинка», Да­гъусттаннащалсса хьунаакьаврил лишан хIисаврай. Ваниву буссар аьзизсса аьрщарал ва ттула цIусса оьрмулул тарг (пульс).
1956-ку шинал Москавлив на кIул хьура Щаллагу Союзрал эстрадно-симфонический оркестрданущал, га чIумал ваний каялувшиву дуллай ия Виктор Николаевич Кнушевицкий. Ванан ттул кIирагу сочинение даши дирзуна. Оркестрданул щаллу дурну, вай чирчуссар грампластинкалийн. Ва хьуссар ттул оьрмулуву цалчинсса грампластинка. Укунсса хьуссар ттул творчествалул ххуллул дайдихьу, цIа дурксса оркестрданущал­сса хьунаакьаву Ваний махъату Юрий Силантьев каялувшиву дуллай ­уссия, 1998-ку шиная 2008 шинайннин тIурча, ванил каялувчину уссияв на нава.
2008 ш.