Комсомол ва патриотизм

Октябрь зурул 29-ннийсса кьини дурххун дур билаятрал тарихравун комсомол организация сакин хьусса кьинину. ХIакьину, Совет Союзгу тили-хъили хьуну, комсомолданулгу иш бухлавгун бунугу, ттул никирал инсантуран, танийсса комсомолтуран, ва кьини хъуннасса агьамсса байран кунна дакIний дур. Жул оьрмулуву комсомолданул агьамсса кIану бувгьуссар. ЧIявусса та заманнул жагьилтуран кунна, ттунгу тай чIунну тIааьнсса, чаннасса асардайну дакIний лирчIунни. ДакIний бур комсомолданувун буххан ца яла захIматмур экзамендалийн кунма хIадур хъанай бивкIсса.Ттул заманнул оьрчIан комсомол хьуссар лайкьсса тарбиялул ва патриотизмалул школану.

Комсомолданул кьини щалагу билаятрай лахъа-хъунну кIицI лагайва. БайрандалуцIун дархIуну, райондалул, республикалул комсомол организациярдал дянив баян байва художествалул самодеятельностьрал, спортрал бяст-ччаллу. Ми бяст-ччаллаву жу мудангу хьхьичIунсса кIанттурду бугьай­ссия. Жул программа, жу хIадур дурсса военно-музыкальный композицияртту ххал дан хъунмасса гъира бикIай тIун бикIайва жюрилувумигу, тамашачиталгу.

На дуклакисса шиннардий Ккурккуллал школалул комсомол организация райондалий хьхьичI ххуттай дикIайва. Школалий, байбихьулул классирттая тIайла хьуну, хъуннасса къулагъас дикIайва оьрчIру Ватан ххирану тарбия баврих. Жул кумиртал бия Павел Корчагин, Зоя Космодемьянская, Олег Кошевой, Ульяна Громова, Сергей Тюленин, Любовь Шевцова ва мукунмасса цаймигу. Дуккавриву махъун багьлагьиминнангума ххуйну кIулссия дяъвилул тарихгу, дяъвилул вирттавраягу. Классрал кьатIувсса мероприятиярттугу патриотизмалуцIун дархIусса дикIайва. Школалул сахIналий ччя-ччяни бишай­ссия «Молодая гвардия», «Как закалялась сталь», «А зори здесь тихие» произведениярттавасса парчри.

ЧIявуну дакIнийн багьай ва ишгу. Ттул хъунмур ссугу, ванил дусталгу бия, жул ларзулу сахIнагу бувну, пьеса бишин хIадур хъанай. Ттуяту Зоя Космодемьянская бувну, цивппа немецнал хIаписартал хьуну, кару-ччаннугу дархIуну, на чIавахьулттийх кьатIув ливчунав. ЦIун хьуну аьтIутIисса ттухь Космодемьянскаял фашистътурал аьзаврду ца чIу къабувну дурхIушиву буслай, начливун бувтун, кьабагьан бувнав.

Дяъвилий жула инсантурал ккаккан дурсса чувшиврия, фашистътурал рахIму бакъашиврия бусласисса бикIайва жу ккала­ккисса луттирдугу. Ххал дур­сса кинордугу. Миннуя махъ ттун хъунмасса буруккин багьайва, ай, балики, дяъви хьурча, душманнал аьзав духIан къархьуну, предатель къахьун тIисса.

БучIантIимунийнсса вихшала хъуннасса дия. ЦIакьсса дия дусшиву. Билаятрал личIи-личIисса шагьрурдай чIявусса дустал бикIайссия чагъарду чичлай хьусса. Ва миллатралли, та диндалулли тIисса цучIав къаикIайва. Дусшиву хъиннура цIакь шайва «Артекрай», стройотрядирттаву. Студентътурал кьюкьравух на лавгссара Тюменнал областьрайсса Нефтеюганск тIисса шагьрулийн, Сургутрайн. Жущал архIал тийх зий дия Рязаннаясса, Тобольскалиясса, Подольскалиясса, Нижневартовскалиясса студентътурал кьюкьригу. Давурттая зана хьуну махъ, кувнначIан кув хъамалу лагайссияв, бавкьуну, хIалану бикIайссияв. Школалийн зун бувкIун махъ на бувчIунав жагьилсса учительтуралгу, дуклаки оьрчIалгу цасса комсомол организациялул бакIчину. Тай шиннугу дакIний личIансса хьуна. Райондалий дуллалисса цинярдагу мероприятиярттавух чялишсса гьурттушинна дайссия. Давуртту щарчусса чIумал колхозран кумаг бан – ахъвазан, гьивч батIин, ххулув лакьин, лагайссияв. ХIасил, система зий дия, идеологиягу дия.

Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилул темалун итадаркьусса ссятру лапра чансса дусса кунма бизай ттун хIакьину. Ялагу жува буру, ай, цIанасса оьрчIру жува кунмасса патриотътал бакъар тIий, аьй-бювкьурдай. ЧIярусса шиннардий идеологиялул даву хьхьара хьусса кунна чIалан дикIай.
БувчIлай бур лавгсса заманнавун махъунмай кIура баен къашайшиву, амма лавгмунива ххуймур, мюнпатмур ласун аьркиншивугу бувчIлай бур. ХIакьинугу бигьасса дакъар жула хIукуматрайсса тагьар. Мунийн бувну жула ялун нанисса ник Ватан ххирану тарбия даврихсса къулагъасгу хъуннасса дикIан багьлай бур.