«Хьуннав ванияту дин-ислам цIакь дуллалисса кюру»

Август зурул 10-нний, ЧIяй­ннал шяраву, чIявусса хъамалгу бав­тIун, лахъа-хъунсса даражалий тIивтIунни цIусса мизит. Къабяйкьинссара, уттинин лакку билаятрай дурсса мероприятиярттава ва дакIний личIансса ишну хьунни учирчангу. Аргъ дирзун дия ЧIяйннал шяраваллий, хIат-хIисав дакъая шадлугърайн бувкIсса инсантурал. Дазу-зума дакъасса ххаришиву ялун дирну бия жямат, хаснува щарнил жагьилтал. Республикалул районная бувкIсса диндалул вакилтал ва хъамал бия «Цикссагу ккавкссар цIуну бувсса мизитру, амма укун капливун бувтун, аьнтIикIану ва исвагьину був­сса къаккавкссар» тIий.

Мизитрал чIарав бия аьркин дайсса техникалул дузалсса къатта, чяй дан, дукра дукан личIи бувсса къатта, игьалаган, хьхьу дутансса къатта. Вара куццуйсса шартIру дузал дурну дия тазиятрал къатравугу. Шикку бия бивкIу хьуний аьркин шайсса шартIру дусса къатта-къуш ва арамтал щябикIансса къатталаллу.
Мукьрахъул шиннардил хьхьичI бивзун бия ва мизитрал гьану. Мизитрал имамну ия шяраву ххишала акъа бусравсса, куртIну элму кIулсса, Дагъусттаннал Муфтиятрал баян бувсса Кьуран буккаврил конкурсирттай кIийлва цалчинмур кIану бувгьусса Исмяил-хIажи. Ванал увкуна мизитраву цалчин­сса азангу.
Шиккува кIицI лаган, Исмяил-хIажи, цала оьрмулул шиннардих къаурувгун, шяравусса бивкIурдал эбадатру бакIрайн ларсун ия. Ва буниялагу марцIсса дин-иман дусса, дакIнийхтуну Аллагьнайн вихсса инсан ия. Диндалул ххуллийсса давурттан оьрму хас бувсса Исмяил-хIажинан мизит баврин цала чулуха бувсса хъунмасса кумаграягума кIицI лавгун ччай бакъая.

Мизит тIитIаврил мажлисрай, Заннайнгу лаивзун, цалчин дуаь дурна Багхъал Аьвдуллагьлул ва Зинатлул арс Чупаннул. Мизит буллан пикри хьусса чIумал Чупаннул ниттил, Зинатлул, хъинну ххаригу хьуну, дуаь дуллай, увкуну бия: «ТIайлабацIу баннав вин, ттул арс, Аллагьнал кабакьиннав вицIунгу, вил лагма лавгминнацIунгу», — куну.
Чупаннул буниялагу лайкь дурну дия халкьуннал чулухасса бусравшиву. Мугу, ванал лагма ца кулпат кунма лавгсса, чIарав бавцIусса жяматрал кабакьаврийну. Мизит баврил даву дузрайн дукканцIа гьарца шаттирал ялув ацIаву дуллай ивкIун ия цувагу.

– Хъунасса Аллагьнал жунна каши-кьудрат дуллунни шяраву ххаллилсса мизит тIитIинсса. ХIакьину на мукIру хьура жула жямат, иш багьсса чIумал, куннацIух кув бувккун, чIарав бацIан хIадурну бушиву. Утти, ва жула шяраву бувсса мизит ххаралун бувсса кунма къачIаланшиврул, ттун ччива вания дин-ислам уттара дуккан дуллалисса, халкьуннаву исламрал гьану цIакь буллалисса кюру хьуну. Му бакъассагу, шиву исламрал дарсру дихьлай, Кьуран лахьхьин буллай, ялун нанисса ник тIайласса диндалул ххуллийх дачин дансса тавпикь дулуннав жухьхьунна. Мизит бавриву я хьхьичIун увксса, я махъун агьсса цучIав акъассар. Ва жула жямат цачIун хьуну дурсса давур. Мизит баврил мурадгу жямат цачIун бавур. Яла-яла ххарину ура имамну, аькьлулул, духIиндарал увччусса, аькьилсса Исмяил-хIажи итаврия, – увкуна Чупан Баговлул.
Ккуллал райондалул имам МахIаммад-Маннар Бариевлул кIицI лавгуна, махъсса ппурттуву вайксса махлукьат цачIун хьусса мажлис къаккавкшиву. Ванилгу тасттикь буллалишиву жяматрал цачIуншиву, нахIу-хIалимшиву, бакьаву.

Диндалул насихIатру бувна Лакрал райондалул имам МухIаммад Майрановлул.
— Мизит буллай байбивхьуния шийнмай гьарца ишираву, маслихIат буллай бивкIссар щарнил жагьилтал Дагъусттаннал Хъунисриннал советрал ва «Илчи» кказитрал редколлегиялул член Шалласу Шалласуевлущал. Гьай-гьай, оьрму ккавксса, жяматрай дакI цIуцIисса инсаннал маслихIатру шикку хъинну бучIи лявкъунни, – увкуна ванал.
– Ххирасса уссурвал, ссурвал ! ХIакьину жува хьунабакьлай буру Аллагьнал къатта тIитIлатIисса ххаллилсса мажлисрай. Мизит тIитIаврил барачат бияннав Аллагьнал хьхьичI ниятгу дурну ва къатлул гьану бивзминнайн, канийну, жиплийну, мукъуйну, ххуйсса дуаьлийну дуллалисса даврицIун кабавкьуминнайн, барачат бияннав цинявппагу шиккун бувкIминнайн, мизит тIитIлай ххари хьуминнайн. Вания тихунмай мизитрал чIарах увккун гьансса инсан жула авладирая къаукканнав. Шикку аьлимтурал бувсса хъин-хъинсса ихтилатру жагьилтурал вив ласунссар тIий ура. ДакIнийхтуну ххарину ура цалчинмур махъ булавурия жула диндалул элму куртIну кIулсса аьлимчу Исмяил-хIажинахьхьун. Цинявннан кIулссар вай махъсса 55 шинал лажиндарай, угьара хьуну ура къаувкуну, кIу къабивзун, ванал лахълай ушиву, шагьрурдайсса бикIу, шяравусса бикIу, бивкIурду. Бюхттулсса Заннайн лабизлай буру ЧIяйннал шанбачIулий тIивтIусса мизитрал барачат жяматрайн бияннав, тIутIайх бичиннав Лакку билаят! » т1ий – увкуна Шалласу Шалласуевлул. Мажлисрайсса ихтилатирттаву Шалласу Рамазановичлул цимилгу барчаллагь увкуна шяраваллил жагьилтурахь.
Ка-кумаг бувминнал цIарду маучару тIий, миннатру буллай бия. Амма къабювхъунни цаппара инсантал кIицI къалавгун битан.

ЧIяйннал жямат барчаллагь­рай бия ХIажи ва ПатIима Аьб­дурахIмановхъал кулпатрайн, жагьилтурал буллай байбивхьу­сса тазиятрал къатта къуртал бан бакIрайн лавсун тIий.
Мукунма барчаллагьрай бия НухI ва Халун-Качар Пидуриевхъал арсурваврайн Шамиллуйн ва Мухтардуйн, жяматрал сакин бувсса фондрал хъунама Арсен Ибрагьимовлуйн, бакIрая ччаннайн мизит баннин ялув ацIаву дуллай ивкIсса Чупан Баговлуйн.
Шяраву мажлис нанисса кIирагу кьини оьрчIан яла ххирамур шадлугъ – аниматортал бувцуну увкIун ия Загьидинал ва Бадуржигьаннул арс, МахIачкъалаллал аэропортрал гендиректор Саэд Рамазанов. ОьрчIансса байрандалий дурна личIи-личIисса конкурсру. Ши­кку ванал ххув хьусса оьрчIайх бахшишру дарчIуна.
Ва байрандалий гьурттушинна дурна Саэдлул ниттил Бадуржигьаннулгу. Ва цинявннан кIулссар хасъсса аьралий операциялул гьурттучитуран чялишну кумаг буллалисса инсан бушиву.

Шадлугърай бия оьрчIансса бяст-ччаллу: дучри ххяххан баву, футбол, волейбол, чIатIаракI ритаву.
Мизит тIивтIуну, дуаьрду, чакру бувну махъ, жямат бавтIуна шяраваллийн багьлагьисса агьамсса масъалартту ххал бигьин.
Шикку, бугьарасса инсантурал маслихIат бувну, жяматрай къадагъа дирхьуна 3-ку хьхьунийну бивкIу къуртал буллан, цадакьа къабуллан. МаслихIатру бувна буттал шяраву бивкIу буччаврил хIакъиравугу.

Имара Саидова