Блокадалувусса Ленинград – Чувшиврул къала

872 кьини (1941-ку шинал сентябрь зурул 8-нния 1944-ку шинал январь зурул 27-ннийн бияннин) блокадалуву бивкIсса Ленинградуллал халкьуннал дурхIусса захIматсса кьинирдая ва миннал чувшиврия бусласисса ихтилатру бунни шагьрулул округрал Депутатътурал мажлисрал председатель Марис Илиясовлул, МахIачкъала шагьрулул бакIчинал хъиривчу, Дагъусттаннал кIулшивуртту дулаврил управлениялул хъунаманан кIанайсса Эмилия Раджабовал, «Дагестан» ГТРК-лул хъунама редакторнал хъиривчу Ссалам Хавчаевлул, Дагъусттаннал педагогикалул университетрал тарихрал кафедралул доцент Рабадан Султанбековлул.
Мероприятие дачин дурсса Арсен ЛухIуевлул кIицI лавгунни Ленинградуллал блокадалул ца лишанну хъанахъишиву метрономрал чIу ва баян бунни минутIрайсса пахъ багьаву.
Хъирив ккаккан дунни Ленинградуллал блокадалиясса видеоролик ва блокадалуву бивкIсса Марина Щетинина-Бессаловал видеозапись. Маринан 4 шин диркIун дур фашистътурал шагьру вив лавсъсса чIумал. Тания шихунмайсса цила оьрмулия, бакIрачIан бувкIмуния буслай бур Марина.
Мероприятиялийн оьвкуну бия хасъсса аьралий операциялул гьурттучи Шамил Аьлибековлуйн. Ванал душнил Заринал дурккунни «Блокадное детство» тIисса Людмила Пожидаевал назму ва цинма буллусса тIутIал кацI бахшиш бунни буттан.
Дагъустаннал медициналул университетрал студентътурал бувккунни блокадалуву бивкIсса оьрчIал чагъарду.

Москавуллал хъирив Гитлердул ишан ларсъсса кIилчинмур шагьру бивкIссар Ленинград. 1941-ку шинал Ленинград ца яла хъунмасса промышленный центрданун ккаллину бивкIссар. Душманнал кьаст диркIссар СССР-нул цIакьсса экономикалул база канийн ласун, Балтий хьхьирийсса цала позициярду цIакь бан ва совет флот бат бан.
1941-ку шинал немецнал аьралуннал вив лавсъссар Ленинград. Блокадалуву ливчIссар 2 миллион ва 887 азара инсан. Дука-хIачIанмур диркIссар так 30-60 гьантлийсса. КъадиркIссар гъилишиву, электричество, зия хьуну бивкIссар щинал бургъурду, канализация. Зий къадиркIссар жяматийсса транспорт. Шагьрулийн лув-ялув бичлай бивкIссар ттупру ва тIитIлай бивкIссар артиллериялул цIу.
Вив лавсъсса шагьрулий яла ккашилмур чIун хьуссар 1941-ку шин дайдишин хьхьичIсса барзру. Ноябрь зурул 20-нния байбивхьуну ччатIул яла чIивимур норма бивкIссар – 250 гр. рабочая карточкалийхчин ва 125гр. служащийнал ва оьрчIал карточкалийхчин. ЧчатIувугу так 40% иникIмалул бивкIссар.
Блокадалувуминнан дука-хIачIанмур диян дансса ва мичча инсантал буккан бансса так ца ххуллу бивкIссар – Ладожское озеро. Мунийн «Оьрмулул ххуллу» тIий бивкIссар.
470 азарунния ливчусса инсантал, миннавух Ленинградуллал блокадалуву бивкIми ва шагьру буручлай бивкIми, бувччуну буссар Санкт-Петербургливсса Пискаревский хIатталлив. Миннаву 1200 дагъусттанчувгу уссар.

Андриана Аьбдуллаева