Арцул шахматирттал выставка хьунни

Июль зурул 20-нний, Шахматирттал кьини, Республикалул халкьуннал художествардал касмурдал центрданий тIиртIунни «Шахнаме» цIанилусса выставка. Бархъаллал шяравасса гьунар бусса заргал, Аьрасатнал Художниктурал союзрал член Загьиди МахIаммадхIажиевлул дурсса арцу-мусил чIюлушиннарду кка­ккиялун дирхьусса ва, яла-яла, эмаратсса шахматирттал презентация хIисаврайсса.

Мероприятиялий гьуртту хьуна Аьрасатнал лайкь хьусса художник Кьурбанаьли МахIаммадов, философиялул элмурдал кандидат, Аьрасатнал экологиялул академиялул член-корреспондент ва Аьрасатнал халкьуннал художник ХIамзат ХIажимахIаммадов, Дагъусттаннал туризмалул ва халкьуннал касму-сянатирттал министрнал хъиривмур Анна Безрукова, Дагъусттаннал лайкь хьусса художниктал Аьбдулла Шахаев, Апанни МахIаммадов ва цаймигу бусравсса хъамал. Загьидинал бувсуна арцул шахматру буллай ивкIшиву 2 шинай ва 10 зуруй, кIицI лавгуна 20 килограмм арцул ларгшиву шахматирттан. Чаннами шахматирттайх 999 пробалул мусил щин дуркшиву. Шахматру, гьай-гьай, я щунал я бацIансса бур. Загьиди барча уллай, ихтилатру буллалимигу, ца зумату кунма, кIицI лаглай бия ванал даву инсантал хIайран буллалисса душиву, гьунардануцIун, хъуннасса ссавургу, диялсса чIунгу аьркинсса душиву, Загьидинал дюрхъуну, магьирну дурну душиву. Цумур-цагу даву усттарну дуллалисса усттарнал ва базилухьгу лавайсса даражалийсса давуртту ккаккиялун дирхьушиву.
МахIаммадхIажинал арс Загьиди увну ур январь зуруй 1983 шинал Бархъарав. МахIачкъалалив 40-мур школагу къуртал бувну, дуклан увххун ур Жамаллул цIанийсса художествалул училищалувун. 2002 шинал Костромуллал областьрайсса Красное-на-Волге тIисса шяраву зун ивкIун ур заргалну. Аьрасатнал Художниктурал союзравун кьамул увну ур 2008 шинал. Загьиди цувагу цIанихсса заргалтурал наслулияссар. Ванал ппу МахIаммадхIажи Дагъусттаннал халкьуннал художникри, ваналгу эмаратсса арцу-мусил кьайрдайну лакрал усттартурал цIа гьаз дурссар. Загьидинал бувсуна, цалва ппухълугу цIанихсса заргалтал бивкIшиву, ттатта КьурбанмахIаммад 1917 шиналсса революция хьуннин КIапкIайлив (Владикавказрай) ярагъ бувайсса усттарну зий ивкIшиву, МахIаммадхIажи тIима ттаттагу тава Владикавказрай, Назраннай зий ивкIшиву. Сяид тIима ттатта Осетиянаву Ардон тIисса шагьрулий заргалну зий ивкIшиву цала буттащал. Кьурбан тIисса, хъуннабавалма ппугу хъунмурчIин хъаннил арцу-мусил чIюлушиннарду дуллай ивкIун ур Владикавказрай. Гьаннайсса, Загьиди заргалтурал ххюйлчинмур никирал варис хъанай ур. Ва цувагу буттал мастерскойлуву хъуна хьуссар учирчагу тIайлассар. Ванал цалчинсса арцул кьай цала карунних дурну дур школалий дуклакисса чIумала. «На та ппурттуву мяйлчинмур классраву дуклай уссияв. На цалчинсса арцул каниш дурссия укуннасса. Аьламатсса дакъанугу, цалчинсса давриву дакI дишин багьлай бия, захIмат буван. Ттун та ппурттуву бувчIуна, ттунма цамур пиша къааьркиншиву, гъира багьуна арцул кьай дуллан», – тIий ур ва. Цала каруннил дурмунин лахъсса, лайкьсса кьимат бишлашийни, гъира ххи хъанай, филигрань магьир дуллай, дюхъан дуллай, ка мусилсса усттар ушиврий ванал цIа ларгун дур. «Загьиди, захIмат ххирасса, гьунар бусса, заргалтурал ирсирайсса магьирлугърал хIурмат бусса ва Дагъусттаннал цIа лахъа-хъун дуван ччиминнавасса ца яла хьхьичIунма усттар ур», – тIий ур ваная Аьрасатнал лайкь хьусса художник КьурбанмахIаммад МахIаммадов.
Загьиди гьуртту хьуну ур билаятрай сийлийсса выставкарттай, вайннул сияхI дувангу бигьа ба­къар, вай чIярусса дур. Цаппараннил цIарду кIицI лаган, 2019 шиналсса «Дагъусттаннал жагьилсса заргалтал» тIисса выставкалий ванал 2-мур кIану бувгьуну бур, Постпредствалул сипталийну Москавлив дурсса «Дагъусттан – халкьуннал сянат-касмурдал заповедникри» тIисса выставкалий хьхьичIунсса гьурттушинна дуваврихлу Барчаллагьрал чагъарданун лайкь хьуну ур. Биялсса бур ванал бахшиширттаву дипломру. Москавлив, Краснодардай, Адыгеянаву личIи-личIисса шиннардий хьусса выставкарттай ванал гьунарданун лавайсса кьимат бивщуну бур. ЦIанихсса Бархъаллал шяравасса, цIа ларгсса арцу-мусил заргалтурал ирсирай нанисса пагьму-гьунарданул ххал дуцан къадиртун дур ванал, гихуннайгу ва магьирлугъ дяличIан, лещан къадитан цалва оьрчIангу лахьхьин дуллай ур.
Жугу барча дуллай буру Загьидинахь бюхттулсса даражалийн пишакаршиву гьаз дуршиву исват буллалисса презентация, дакI дарцIуну буру жува уттигу буслантIишиврий ваналгу, ванал наслулулгу цIанихсса ва магьирсса давурттая.

ПатIимат Рамазанова