ЦIуллу-сагъшивруцIунсса маслихIатру

Хурми хайр бусса ахъулссар

ЧIявуминнан хурми ххирар, аьжаивсса, ляличIисса тIин бусса ахъулсса дуну тIий. Ва ахъул­ссаннуйн оьрусрай ялагу учай: «китайский персик», «пища богов», «сердечная яблоня», «оранжевое солнце», «зимняя вишня».

Хурмилул бакIщаращину хъанай бур Китай ва Япония. ХIакьинусса кьини хурми бугьлай бур УзбакIнаву, Къиримнаву, Гуржиянаву, Краснодардай, Азирбижаннай. Хурмилул цимивагу жура бур.

[dropcap]Б[/dropcap]укан тIааьнсса бушаврицIун, хурмилуву чIявусса инсаннал организмалун хайр бусса затругу дур. Хурмилул ххуйну ккаши ххиен байссар, мунияту личIи-личIисса диетарттай ишла дан бучIиссар, инсаннал къалип (фигура) зия къабайссарча, ххуй байссар.

Хурмилуву гьивчувунияргу чIявуссар пищевые волокна, натрий, калий, железо, марганец, кальций.
Хурмилуву чIявуссар глюкоза, витамин А,С,Р, сахароза, йод, магний. Хурмилуву чIявуссар тархъансса радикаллащал талансса антиоксидантру, буссар пектин, кьацI ххартта байссар.
Мудан хурми букайсса инсаннал цува мурахас уллалиссар чIярусса цIуцIавурттая.

[pullquote]Хурмилуву буссар:
витамин C;
витаминнну B1 и B2;
витамин P;
провитамин A
(бета-каротин);
калий;
фосфор;
кальций;
марганец;
натрий;
железо;
йод;
магний.[/pullquote]

* * *
Хурми къюкIлил, туннурдал къашайшалансса тIабиаьтрал даруври.

* * *
Атеросклероз къахьуншиврул гьантлун канан аьркинну бур 100 гр. хурмилул. КIулну бур ялагу хурми кIущалу буккан байсса лавайсса даражалул дарурттащал ца ххуттай бушиву.

* * *
Аьлимтурал исват бувну бур гьарца кьини бета-каротин бу­сса ахъулсса, ахънилсса канаки­сса инсаннай гьутрурдайсса дурухлулул цIуцIаву хъинну чанну дакъа хьунакъадакьайсса душиву. Хурмилуву тIурча, хъинну чIявусса провитамин А ва бета-каротин бусса бур.

* * *
Пурпуххуву чартту къахьуншиврул канан аьркинну бур хурми, цанчирча шиву буну тIий чIявусса калий. Му бакъассагу, хурмилул инсаннал организмалува буккан байсса бур ххисса натрийлул цIу.

* * *
Оь чаншиву, анемия къахьуншиврул чIявусса хурми канан аьркинну бусса бур, дуну тIий хурмилуву чIярусса железо. Хурми канан маслихIат буллай бур оьрчI лякьлувусса хъаннингу.
* * *
Йод биял баншиврул канан аьркинссар хурми,бунутIий муниву чIявусса йод.

* * *
Хъугьулун хъинссар, кьакьари вилагларча бивсса ца хурмилул сокрай 3,5 стакан гъилисса щинавухгу хIала дурну.

* * *
Хурмилул мурхьирал чIа­пIавугу чIявусса витаминну буссар, миннуя чяй дулларча, хъинссар.
* * *
Хурмилуя дайссар маскарду, шампунну, кремру. Шардагу бучIиссар укунсса маска дан. МарцIсса лажиндарал бурчуй дишайссар кIукIлусса, хъинну бивсса хурмилул вирдакI (мякоть) 10-15 минутIрай, яла лажин дяркъусса щинай шюшай­ссар.
* * *
Хурми бучIиссар, морозильникраву бивхьуну, микIлачIун бангу, дачIи шинава, сезон къуртал шайхту, зуща бюхъантIиссар зунна мюнпатсса, хайр бусса, витаминну чIявусса ахъулссаннуя хIаз ласун.

ЦIуллуну битаннав!
ХIадур бувссар
Т. ХIажиевал