ЦIуллу-сагъшивруцIунсса маслихIатру

Бургъилу кьакьан бувсса лухIитIутIи

Кишми-тIутIи – му бургъилу кьакьан бувсса тIутIир. Миву яшайссар 70% витаминнал, 93% минераллал. Хъунмасса хIаллай ябувсса къюмайтIутIуву цивура цичIар къаличIайссар.

Кишми-тIутIуву тIурча (агарда гай тIайлану ябуллай бухьурча) 100% хайр буми затир­ттал личIайссар. Гьай-гьай, гиву чIявуссар глюкоза, мунияту диабет дусса инсаннан кишми-тIутIи къабучIиссар. Диабетгу дикIай личIи-личIисса журалул, мунияту цалла цIуллушиврул ялув авцIусса къашайшалан кишми-тIутIул ца-кIива ккуккулул зарал биян къабантIиссар. Диабет дакъаминнан кишми-тIутIи дарувссар, хъинссар качарнияргу, кканппитIнияргу. Кишми-тIутIуву буссар А, С, Е, К, В группалул витаминну. ЧIявуссар цинк, селен, железо, калий. Кишми-тIутIи хъин­ссар аьвкъу-гъили хьуманан, нервардан, къюкIлил туннурдал цIуцIавурттан, анемиялун, гьут­рурдал цIуцIавурттан, хъинссар депрессия думиннан, вайннул иммунитет цIакь дайссар.

Кишми-тIутIувусса В витаминдалул инсан паракьат айссар, шану ххуйну бияй­ссар. Кишми-тIутIул хайрдания тIий бур стоматологталгу. Ккарччив, син­тту, щала кьацI цила сантирай битайсса бур кишми-тIутIувусса олеиновая кислатIалул. Дусса дур миву микроэлемент бор – ккарччан, ттурчIардин аьркин­сса. Мунияту остеопорозран аьркинссар кишми-тIутIул щин (отвар) ягу цаймигу къайсилул щин дурну хIачIлан. Хъинссар остеохондрозран, аьвкъу-гъили хьуни. Нюжмардий 2-3-лла курагуя ва кишми-тIутIуя компот дурну хIачIларча хъинссар.
Кишми-тIутIуву чIявуссар колорияртту, 100 гр. дуссар 300 ккал. Хъинссар хъиннува цIанми, хъуварду бакъами. Кишми-тIутIи, цуксса колорияртту бунугу, пагьриз дургьуминнан бучIиссар, гайннул май дассан дайсса дур.

Агарда диабет дакъахьурча, бучIиссар гьантлун хъатлийн бивчусса ца кIама кишми-тIутIул канан. Аьваян бивхьуну канарча, ччяни ва бигьану лялияйссар.
Кишми-тIутIул настойгу хъинну дарувссар, къюкIлин дакъассагу, щала чурххал цIуллушиврунгу. Кишми-тIутIи ххуйну шювшуну, ялун щаращисса щин дутIайссар, 6-8 ссятрайсса дюхлулсса кIанай битайссар. Дукра дукан 40 минутIрал хьхьичI хIачIайссар. Кишми-тIутIи цивппа букайссар кIюрххилссаннун, ккурччувун ягу салатравун бивчуну.
КъабучIиссар кишми-тIутIи лякьлул язва, колит дусса чIу­мал.

Т. ХIажиева