ЦIуллу-сагъшивруцIунсса маслихIатру

Къавун (ванийн пасттангу учай) хIисав бувайссар къавахъирттал кулпатравасса цаннин ва гъан-маччассар нисвартул кулпатирттангу (семейство).

Къавундалун атилшиву, хъавтусса гьава къаххирассар. Гъили билаятирттай ва яла нахIумур, яла дарувмур ахъулссаннун ккалли дайсса дур.

Къавундалуву бусса бур 16-18% ххишалагума качаруннил, каротин, витаминну В9,С, Р, провитамин А, хъунмасса бутIа фолиевый кислоталул ва железалул. Бусса бур пектин, аьгъушивуртту (жиры), минерал цIу.
Къавундалуву ва мунил хъувараву дикIайсса дур 30% аьгъушиврул, мигу хъинну дучIи ля­къайсса дур чурххан. Атеросклерозран, анемиялун, къюкIлил ва туннурдал азардан хъинну кумаг бувайсса бур къавундалул.

ХьхьичIвагу, уттигу уртту-щинай хъин бувайминнал цалла дарурттал сияхIрай мудангу къавун ва мунил хъуварду бусса бур. Ми букан бучIину бур цIумулул къашавайминнан, психикалул цIуцIавуртту думиннан (депрессияртту), туберкулез, ревматизм, цинга, подагра ва бявкъу-гъили шаврил азарду думиннан, хъугьу тIутIиминнан. Къавундалул сок­рал кумаг бувайссар хъун ххю­тту кIукIлу лаган дуван, дачIра дуван (запор), часма (геморрой)думиннан.

Къавундалул кIирисса чIумал мякь лиххан бувайссар, паракьат дувайссар нервардал система. Диетологтурал, пагьриз ккаккан дуллай, къавун букан бучIи бай­сса бур оь чанминнан, къюкIлил ва туннурдал азар думиннан, атеросклероз думиннан, ччаруллал ва ттиликIрал азарду думиннан.

Хъинну бивсса бакъахьурча, къавун бучIи буллай ба­къар цIумулул язва дусса, острый гастрит дусса къашайшалтран. Къавун дачIра ххюттуйнгу букан бучIи буллай бакъар, дукра дуркуну махъ лях-лях бучIисса бур букан.