Ттучалавл ттучан

[dropcap]К[/dropcap]оронавирусрал хъунисса дахханашивуртту дурунни жула оьрмулуву. Азар хъиннура ппив къахьуншиврул, баян бувунни инсантал шаппа бацIан багьлагьишиву.

Райондалул ва шяраваллал администрацияртту, азарханарду ва ФАП-ру личIаннин, лавкьунни Ккуллал райондалийсса идарартту. Зий дакъар райондалий дикIайсса ярмукIарттугу. Мунихтуну зунттаву яхъанахъисса инсантал дуки-хIачIиялул щаллу буллай бур таксса инсантурал ттучанну. Вихьуллал шяраву бур ччяния шинмайва зузисса Аьлиев Ттучалав Исакьлул арснал ттучан. Вихьуллал, Ссухъиящиял, Къяннал, ЦIуйшиял шяраваллу дуки-хIачIиялул щаллу дуллалисса ттучандалун ккаллину бур ва цуппагу.
Уттигъанну на, Ттучалавщал хьунаавкьуну, буллуссия ванахьхьун цаппара суаллу.


— Ттучалав, цукун най дур вил дахху-ласулул даву?
— На хIарачат бара даххан­сса хъус ххуйсса, ларайсса качествалул ласун. Хъус на ласара МахIачкъалаллал базардавусса оптовый точкардая. Нара ласласисса хъуслил сертификатгу ласун хIарачат бара. Школалул столовайлун ва оьрчIал багъран итадакьай­сса дуки-хIачIиялун чара бакъа аьркинссар сертификат.
Ттул ттучандалийсса хъу­слил ассортиментгу хIасул хьунни ла­хъисса чIумуй жула инсантурал ласласисса, тIалав дуллалисса дуки-хIачIия хIисавравун ларсун. На цанна аьркинмур бусласисса инсантурал тIимур, ттула таптарданий чивчуну, дузал банмур бувара. Нава авара къахьун, ттул бур кIива машина: ца зия хьурча, му бакьин баннин гамуний гьан бюхълай бур.

— Вил райондалул хъуниминнащалсса цукунсса-дунугу дахIаву дуссарив?
— Ттул мукунсса дахIаву дакъар. Амма ттул дахху-ласулул даву дархIуну дур налогирттал инспекциялуцIун. На налогру дулайссар ттула ттучаннал дахху-ласу дувайсса къатрал лагрулух урувгун. Бур ттул кIива ттучан: ца – дуки-хIачIия даххайсса, цагу – къатта-къушлин аьркинсса цамур хъус даххайсса. Шиккува ххи бан, коронавирус тIисса цIуцIаву ялун дирну махъ, шяравусса ярмукIагу чIумуйнусса ларкьуну духьувкун, ттун инсантуран аьркин­сса хъуслил хъирив цакьниванияр ччя-ччяни занан багьлай бур.

МахIачкъалалия Вихьлив бияннин бур машинартту ххал буллалисса ряхва пост. Ми постирдай, ацIан увну, цIуххаву дуллалийнигу, хъинну мугъаятну икIара, дезинфекция дайсса хьюмушиву ттула ва миннал каруннайн пурх учин дуллан икIара, навагу, мигу буруччиншиврул.
— Ттучалав, ттун кIулли ина ччянияцIа дахху-ласу дуллай зузисса инсан ушиву. Бувсун ччива чан-кьансса виятувагу.

— На увссара Вихьуллал шяраву, ТIурнавхъал тухумрай, 1961-ку шинал. Ттул буттайн Исякь, ниттийн ПатIима чайссия. Вихьлив къуртал бувссар школа. Яла кIира шин дурссар Твердай армиялий къуллугъ буллай. Тиккува бувккуссар Тверскаллал шяраваллил хозяйствалул институтрал агрономиялул факультетгу, му дия 1991-ку шин. Яла, винма кIуллихха, СССР лирну махъ, колхозругу лиллай дарчуна. Мунияту, шавайн зана хьуну, 1993-ку шинал зун ивкIра ишбажаранчину. На дуклакисса чIумалгу, ттунна аьркинмур щаллу дуван, дахху-ласу дуллан икIайссияв. Ттул кулпат Ларисагу, нава кунмасса, МахIачкъалалив шяраваллил техникум бувккусса инсан бур.

Амма жун, жула касмурдай къазий, дахху-ласулухун машхул хьун багьунни…
Ттучалавл цала бувсмунил ялун ттун ххи буван ччива укунсса затгу – ва ушиву шяраваллил иширттал чIарав ацIайсса меценатгу. Шяравун Щунуя дурцусса щинал бургъурду мадара­сса шиннардий, зия хъанай, пIякьа тIий бикIайссия. Ми бакьин байнигу Ттучалав чIарав авцIуссар цимилагу.
ЦIуллу аннав ина, Ттучалав, инсантурал аьркинлугъру вания тихуннайгу щаллу дуллан.