Симфониялул накьичру хъунасса композиторнал савлугъран

49unti_14Ларгсса нюжмардий В. И. Сафоновлул цIанийсса Ухссавнил Ккавкказуллал паччахIлугърал филармониялуву (декабрь зурул 2-нний Ессентукилий Ф. Шаляпиннул цIанийсса залдануву, 3-нний – Кисловодскалий А. Скрябиннул цIанийсса залдануву) хьунни Аьрасатнал Халкьуннал артист,
Аьрасатнал ва Дагъусттаннал паччахIлугърал премиярттал лауреат, Дагъусттан Республикалул Гимнрал автор Ширвани Чаллаевлул оьрмулун 80 шин там шаврил юбилейран хас дурсса концерт «Симфонические картины».

Концертрай хьунни Дагъус­ттаннал шаэр Миясат Муслимовал шеърирдан композиторнал симфонический оркестрданун, хорданун ва солистуран чивчусса кантаталул дунияллул премьера «Никола Пиросмани».
Хъуннасса жаваблувшиннарай ва гьавасращал дакIнихтуну дур­сса даву композиторнал хас дурну дур цанмагу мачча хьусса ва цачIа композиторнал творчествалул кьимат хъинну бюхттулсса филармониялун. 50 шинай ва филармониялуву зузисса, миннувагу сайки 30 шин мунил хъунама директорну дурсса Аьрасатнал магьирлугърал деятель, «Знак Почета» ордендалул кавалер Владимир Бережнойл бусласимунийн бувну, филармониялущал уртакьну зий композиторнал хьуну дур 40-хъул шин, щала чIумул манзилданий ванал творчествагу шикку дусса дур яла бусравмур кIанттай. Шиккува кIицI бан, Дагъусттан Республикалул гимнгу чирчуссар ва филармониялул оркестрданул щаллу дурну.

Жагьилнувасса Курзал

(филармониялул тарихрава)

«Классикалул музыкалуву дихьлахьисса инвестицияртту – ми рувхIанийшивруву дихьлахьисса инвестициярттур».
– Аьрасатнал лайкь хьусса артистка, филармониялул хъунмур директор
Светлана Бережная.

В. И.Сафоновлул цIанийсса Ухссавнил Ккавкказуллал па­ччахIлугърал филармония бур Аьрасатнал яла хъуни­сса ва яла хьхьичIунсса концертру дай­сса шанна организациялува­сса ца (Москавуллал ва Санкт-Петербургуллалмунищал). ХIа­кьину филармония ккалли хъанай бур Аьрасатнал Кьиблалул региондалул музыкалул хъуншагьрулун. Цивунгу бухлай бур 11 зал, ми заллу цивппагу бивхьуну бур ца Кисловодскалий бакъассагу, Кавминводылул цинявппагу Курортрал шагьрурдай.
Театрданул репертуардануву дур симфонический ва камерный концертру, байраннал ва оьрчIан хас дурсса программарду, опералул постановкарду, аьдатсса бенефисру — шинал дянив шиву шайсса дур шаназарунния лирчусса концертру. Му бакъассагу, филармониялул гьанулий гьарца шинал шай­сса дур В. И.Сафоновлул цIанийсса щалагу Аьрасатнал академический музыкалул фестиваль, симфониялул оркестрдал фестиваллу, дунияллул лагрулийсса органный фестиваллу, щалагу Аьрасатнал конкурсру, джазрал ва ттизаманнул музыкалул фестиваллу.
Филармониялул сценалий гьуртту хъанай бур Аьрасатнаву цIадурксса музыкалул магьирлугърал усттартал: Валерий Гергиев, Мариинский театрданул оркестрданущал; Владимир Спиваков ва оркестр «Виртуозы Москвы» ва чIявусса цаймигу.
ЦIанасса чIумал филармониялуву зий бур жура-журасса жанрардал лавайсса пишакаршиврул даражалул творчествалул коллективрду: Сафоновлул цIанийсса академический симфонический оркестр, камерный оркестр «Амадеус», духовой оркестр «Геликон», Сафоновлул цIанийсса филармонический хор, хьхьичIазаманнул музыкалул ансамбль «Менестрели», фольк-оркестр «Диво». Мукунма филармониялуву зий бур чIявусса солистал, музыковедтал, инструменталистал, шеърирду буккулт. Музыкалул репертуар чIумуя-чIумуйн цIу хъанай дур. Му бакъассагу, филармониялул сипталийну зий бур оьрчIал филармония «Времена года».
Кавминводы филармониялул тарих бур хъинну хьхьичIунсса ва хьхьичIавасса коллективрал — Академический симфонический оркестрданул кьадардания батIул къашайсса. Оркестр сакин дурну дур 1895 шинал цIанихсса музыкант, педагог ва просветитель В. И. Сафо­новлул сипталийну, Курзалданущал (курортный зал) архIалва. Му хIасул хьуну дур Москавуллал ва Санкт-Петербургуллал коллективирдал хъиривра. Ларгсса шинал мунил кIицI ларгун дур 120 шинал юбилей. Курзалданул къатри дурну дур «Владикавказская железная дорога» акционер обществалул харжлухрацIух.
Оркестрданул даву дякъалир­чIуну дур билаятрал ва региондалул тарихран яла жапасса чIуннардийгума, Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилул чIумал ва замана пуч-палачат хьусса 90-ку шиннардий. ХIакьинусса каялувчиталгу филармониялул цIанихсса аьдатру хIурматрай дуруччаврицIун сакин дуллай бур тамашачитуран асар биянсса концертру, вечерду.
Тамашачиталгу филармониялия ябуцлай бакъар, букIлай бур щала Аьрасатнавасса ва дазул кьатIату.
Филармониялул сценалий личIи-личIисса шиннардий зий бивкIун бур цIанихсса дирижертал. Оркестрданул даврищал хIала-гьурттуну бивкIун бур хьхьичIунсса композитортал: С. Рахманинов, С. Прокофьев, С. Рихтер, М. Растропович ва чIявусса цаймигу. Махъсса 10 шинал дянив оркестрданий каялувшиву дуллай бивкIун бур Аьра­сатнал халкьуннал артист, профе­ссор Ю. Кочнев, Голландиянавасса маэстро К. ван Альфен, Аьрасатнал лайкь хьусса артист А. Чернушенко, Оркестрданущал уртакьну зий бивкIун бур дунияллийх цIа ларгсса Аьрасатнал, Германнал ва Великобританиянавасса дирижертал. 2015 шиная шихунай Сафоновлул цIанийсса академический симфонический оркестрданул хъунама дирижерну зий ур Аьрасатнал ва дунияллул халкьуннал конкурсирдал лауреат Димитрис Ботинис.
Филармониялуву тIивтIуну бур научно-методический центр, цивугу яхьуну бур Кавминводылул магьирлугърал тарихрая, филармониялул, академический симфонический оркестрданул тарихрая бусласисса документру. Шанма зал чIюлу бувну бур академический симфонический оркестрданул, Курзалданул тарихрая ва «Филармония на водах» сакин бувсса В. Сафоновлул оьрмулия бусласисса экспозициярттал.
Эмаратсса дур филармониялул къатри вийхгу, чIалачIингу, лагма-ялттусса кIанттурдугу, халкьуннах ччаву дирхьуну бувсса. Магьирлугърал чIалъаьлун лав­хьхьусса. БувкIсса инсантурал яругу, дакIругу ххари дуллалисса. Гьай-гьай, магьирлугърал чIалъаь мукунсса бикIангур аьркинсса, тамашачитал кIункIу буллалисса. ЦIанин лайкьсса. Филармония – грек мазрай «гармониялухсса ччаву» тIиссар. Му ччаврилли, инсантал цачIунмай буллалиссагу.

Музыкалуву бивхьусса кьадар

Композиторнал юбилейран хас дурсса концерт сакин хьуну дия кIива бутIуя. Цалчинмур бутIуву филармониялул В. Сафоновлул цIанийсса академический симфонический оркестрданул щаллу бувуна С. Прокофьевлул «Пушкинские вальсы», А. Хачатуряннул «Маскарад» драмалувасса музыкалул сюита ва «Спартак» балетравасса сюита.
КIилчинмур бутIа щала хас бувну бия «Никола Пиросмани» кантаталун.
Циванни хасну Пиросмани?
Никола Пиросмани – цайнува цува хьусса гуржиял художник. ЧчатIул касакрах ваний-таний сурат­ру дихьлай, шярайх уклай бувтун бур щала оьрму. Гьунар бу­сса ухьурчагу, машгьур къавхьуна лавгун ур дунияллия. Ванал творчествалул ялув сукку хьуну бур чIявусса бястру. Цавай -укунсса художник увагу къаивкIссар тIий, цавай тIурча — ганал творчествалун лавайсса кьимат бишлай.
Шярайх уклан къабагьарчагу, художниктурал ва цаймигу бюх­ттулсса гьунар бусса инсантурал кьадарду лап захIматсса шай. Оьрмулул ахирданий миннавасса чIявуми ялгъузну личIай. Чан къашай миннащал ччалли буклакими.
Жунма цинявннанмагу кIулли цуксса захIматсса хьуссарив Миясат Муслимован вай махъсса шинну. Шаэрнан ххуллийн буккайхтува машгьур хьурчагу, чIяву хьуна ванил къадустал, дакI лухIими, хъинну чялишну бия ми интернетраву ванийх кьяркьи дугълай. Лялиян дан захIматсса дард ва хIасрат дирунни Ширвани Чаллаевлул ялунгу. Цибан­ссар? ЦIанихсса шаэр МахIаммад-Загьид Аминовлул мукъурттийну учин «Бюхттулнийн ччяни щай­ссар буранну ва ттуруллив». Амма бураннал тIюпандалуяргу, ттуруллал цIаннаяргу ххувссар вайннал кIинналагу гьунар. ЦIардугу ттинин дуссаннуярдагу бюхттул хьунтIишиву исват хьуна концерт­рай.
… Суратру рищун битлай ба­къая. Театрданул каялувчитурачIан гъан хьуну, композиторнал ва шаэрнал ватандалиясса бушиву бувсукун, цайминнахь дакъасса ихтияр тту­хьхьун дуллуна суратру рищун. Мугу Кисловодскаллал филармониялул коллективрачIа Ширвани Чаллаевлул хIурмат бюхттулсса бушиврул барашиннар.
Тамашачитал бия ччянияцIава филармониялущал дакIру мачча хьусса, классикалул музыкалиягу, хIакьсса поэзиялиягу за бувчIусса, миннул тIин кIулсса ва мунийн бувну цивппа чун бувкIссаривгу кIулсса. КIира ссят­райсса концерт къуртал хьунцIа чIитI ча баяви, бархIвагу щилчIав сукку къабувсса хханссия. Концертрал программалия лях-карах шеърирдугу ккалай, личIлулну вичIидирхьуну бия балайрдах. Опералул кьяйдалий тIутIисса балайрду лаласун захIмат шайшиву тамашачитуран хIисавравун лавсун, филармониялул администрациялул, шеърирду бивщуну бия концертрал программалий. Амма солистурал ва хорданул балай учаву марцIсса, гьарцагу махъ аьщуйн щуну бувчIлачIисса дия. Солистал — Элеонора Капринская (меццо-сопрано), Наталья Говорская (сопрано), Михаил Ходжигиров (бас), Иван Буянец (тенор).

КъюкIливасса музыка

Оркестрданул ва хорданул ур цала-цала дирижер. Оркестрданул дирижер – жагьилсса унугу чIявусса конкурсирдайгу ххув хьусса, билаятрай цIа машгьур хьусса Анатолий Рыбалко. Санкт-Петербурграйсса консерватория къуртал бувну махъ, ва зий усса ур цIанихсса коллективирттащал: Санкт-Петербургуллал филармониялул академический симфонический оркестрданущал, Санкт-Петербургуллал паччахIлугърал академический симфонический оркестрданущал, ПаччахIлугърал Эрмитажрал оркестрданущал, ПаччахIлугърал академическая капеллалул симфонический оркестрданущал, Карелиянал паччахIлугърал филармониялул симфонический оркестрданущал.
— Ширвани Рамазановичлул музыкалущал на ттинингу кIулссияв. 2013 шинал ва Москавлиясса композитортуращал Петрозаводскрайн увкIун ия. Тикку Карелиянал паччахIлугърал филармониялул оркестрданущал ванал увкуна «Арулва лакку балай». Репетициялун хъинну чансса чIун лирчIун духьурчагу, ттул дакI ванал произведениялухух ларгуна. Мунияту ттуща му ххаллилну щаллу бангу бювхъуна. Кавминводылул филармониялул ттуйнма Ширвани Чаллаевлул дунияллул премьера щаллу бан оьвчайхту на ххарину рязи хьуссияв.
Ширвани Чаллаевлул цува лаласун захIматсса композиторнан хIисав ай, захIматсса бурив мунал произведенияртту щаллу бан? — куну цIувххукун: «Ширвани Чаллаевлул музыкалул захIматшиврия ва бигьашиврия гъалгъа тIун бю­хъанссар чIявусса. Симфонический оркестрданущал хорданун чивчусса произведениялул параметрарду дуссар жура-журасса. ЗахIматссагу бия кIантту, бигьа­ссагу бия. Масалдаран, Ширвани Чаллаевлул музыкалул ритмическая структура захIматсса душивруцIун, ляличIинура исвагьиссагу дур. Оркестрданул, хорданул, солистурал ритмическая структура ­аьщуйн щуну духIаншиврул, харж дан багьлай бия хъуннасса чIун. Амма ци бухьурчагу, ва бур лавай­сса даражалул усттарнал музыка. ЦукунчIавсса шилтагъшиву да­къасса. Яла-ялагу ванал музыка бур дакIнива нани­сса. Муниву бур мунил гужгу. Ттун му асар хъанай бия. Шеърирдугу ляълулуву дирхьусса бирлиянтру хханссия.
Хорданулмур дирижер — Алина Мухамеджанова Казаннайсса консерватория бувккун махъ бувкIуну бур Кисловодскалийн цIусса хорданул коллектив сакин бансса ниятрай. «Ва цIусса цIуку дуниял­лийн ляхъавур. Хор – му хъинну ххарарххусса организмар, инсаннал хханххиравасса чIу тIурча – му ца яла лараймур инструментри. Ттуща бювхъунни ттула коллектив сакин бан. Музыкантнан му хъуннасса бахшишри,» — тIий бур. Къашавай хьуну, ганища премьералийн бучIан къавхьуну бия. Амма премьералул буруккинттарай бия. Гьанттайнмай телефондалувухсса ихтилатраву ганил Миясатлухь чIявусса хъинсса махъру увкуна: «Вин винннарагума дурчIин дурассар инава чивчумунил агьамшиву.»
Хъунмасса хIал хьуна Миясат Муслимовал тамашачитурал вив лавсун автографру ласлай. Балайчиталгу бия луттирду тIайла бу­кки тIий, тавакъю буллай.
Кабардин-Балкьарнал Халкьуннал шаэр СалихI Гуртуев оьвтIий ия МиясатлучIан, ва цуппа концертрай бивкIшивриягу хавар бакъа, цува тийх санаториялий игьалаглай уну Ширвани Чаллаевлул ва Миясат Муслимовал цIардащалсса афиша ккарккун хаварбакъулий, увкIссияв, чIарав щябивкIминнахь вия буслай уссияв, тIий. Пиросманин хас бувсса шеърирду ванал таржума бувну бу­сса бур балкьарнал мазрайн.

Ччаврил ва уссушивруллу жува цачIун бантIисса
Ттула юбилей цукун данссарив пикри буллалийни, на ттухьва нава увкуссия: «На аьркинссар нава щиннияргу ххира­сса, ттула хIурмат бусса, ттула произведенияртту репертуардануву чан къабайсса Кисловодскаллал филармониялун хас бувсса сочинение чичин, — увкуна Ширвани Чаллаевлул филармониялул коллективрахьгу, тамашачитурахьгу барчаллагь тIий. — Архсса Питердая увкIун, ва бигьабакъасса ккавкказуллал сочинение ххаллил­сса даражалий щаллу бунни гьунар бусса дирижер Анатолий Рыбалкол. Барчаллагь ванан хъунма­сса. Оркестргу ххаллилсса дур, хоргу ххаллилсса дур, солисталгу ххаллилсса бур. Амма ттун ччива ва ххаллилсса, хъинну гьунар бу­сса шаэрнал, нава кунма чурххалгу чIивисса Миясат Муслимовал цIа дакIний диртун.
На бувккуссар дунияллул поэзия, ттун кIулссар дунияллул поэзия. Амма Миясатлул Дагъусттаннан буллусса поэзиялун багьа бакъассар. Ванил шеърирдава анжагъ ца-кIива хха буккирчагума, миннуву куртIсса мяъна дур. Да­гъусттаннал шаэртал чичлай бур цала ниттил мазурдий, яла ми таржума буллай бур. Таржума був­сса шеърирдал мяъна-мурад да­ххана шай. ТалихIиндаран, Миясат цуппа чичлай бур оьрус мазрай ва мунил гьарцагу шеъри цила ляхъан був­сса бур. Аьрасатнал хьхьичIунсса шаэрталгума вих хъанай бакъар ва хъамитайпалуща укун ххаллилсса даражалий шеърирду чичин бюхъаврий. Дагъус­ттаннал халкьуннал яла бюхттулмур кIанттайн гьаз бан лайкьсса шаэр бур ва.
Ванин хавар бур аьрщарайсса гьарцагу диндалия. КIулли аьрщарай ялапар хъанахъисса цинявппагу халкьуннал тарих. Ва бур аьрщигу, аьрщарай ялапар хъанахъи­сса инсанталгу дазу дакъа ххира­сса инсан. На пахрулий ура ттула чIивисса миллатрал дянива укун итххявхсса гьунар бусса инсан бу­ккаврия. Мунияту ттун ччай бия ва зущалгу кIул бан.
Ванияр хьхьичI филармониялун цIа куну на чивчуссия сочинение «Непостижимый Бог». Святоуспенский соборданул Батюшкал ттухь увкуна: «Ттун кIулли ина бусурман диндалиясса ушиву. Амма ина ура Заннал гьунар буллусса, инсантурайн ЗанначIан оьвтIутIисса даву дуллалисса инсан. Тавакъюри, чича жула оьрчIан провославный­сса музыка, куну. Ва сочинение щаллу бувссар Кисловодскаллал филармониялул. Мунийн бувну на барчаллагьрай ура вай инсантурайн, ттул произведениялийчIил жула динну, жула миллатру цачIунмай буллалаврихлу.
Гуржиял агьулданущал чIахху­рай ялапар хъанай буру жува. Навалу ливчIсса чIумал пикри буллалийни нач хъанан дикIай жула дянив хIусутшиву дагьаврия. Украиннаву хъанахъимунил ялув пикри буллалийни, леххаву тIун ччай бур. Я Зал! Цир инсантуран хъана­хъимур?! Цир жунна диял къахъанахъисса?! Чунну жува нанисса?! Ччаврил ва уссушивруллу жува цачIунмай бантIисса. Так ччаврил ва уссушиврул! Инсаннал биялалухьсса иш бакъар цув бусурман ягу цамур диндалул ушиву.
Ттун ккавкссар талихIсса ххаллилсса совет замана. Совет инсантал инсанталну бивкIсса чIун. КунначIан кув занай, дусшиврий, уссурвалшиврий ялапар хъанай бивкIсса. ЦIанакулгу на хIарачат буллай ура ттула музыкалийну дунияллул халкь цачIунмай бан. ЧчатIул касакрах вани-таний суратру дихьлай, бусалардавун агьсса гуржиял художник Пиросмани ца Гуржиял акъассагу жул халкьунналгу пахруну хьуссар. Ва жучIана гъан увссар Миясат Муслимовал цила шеърирдайхчин, нагу музыкалийхчил гъан уллай ура, гуржиял ва аьра­сатнал халкьуннал дянивсса дусшиву цIакь даву мурадрай.

БивкIу бакъасса музыка

-Жу Ширвани Чаллаевлущал чIярусса шиннардий архIал най буссару, — увкунни Ухссавнил Ккавкказуллал паччахIлугърал филармониялул хъунама директорну зий ивкIсса Владимир Бережнойл. — Ванал чивчусса гьарцагу сочинение жул музыкантътурал щаллу байссия. Шаэртурал шеърирдугу, композитортурал произведениярттугу уттавану буссар ми музыкантътурал щаллу буллай бу­ссаксса. Гьай-гьай, ва чулуха Ширвани Чаллаевлул кьадар авадансса ва талихI бусса бур. Цанчирча ванал произведениярттан бивкIу бакъар. Цанчирча ванал произведенияртту чIамурдай тачIав къаливчIссар. Ванал сочиненияртту тIий буссар Москавливсса театрдавугу, Петербурграйсса театрдавугу, Екатеринбурграйсса театрдавугу, Миланнай, Парижлив, Лиссабоннай, Лондоннай, Мадрид­рай, дунияллул гьарца гъун­ттулу сайки.
40 шинни жу уртакьну зий. Гьай-гьай, мунийну цIакь хьу­ссар Дагъусттаннащалсса жул дусшивугу. ХьхьичIва жул оркестр ччя-ччяни гастроллай лагай­ссияв Да­гъусттаннайн. Щаллусса фестиваллугума дайссия тийх. Жул дянив цIакьсса дахIаву дуссия. Учин ччисса цира, миллатирттал дянив дусшиву цIакь даншиврул къааьркинссар цукунчIавсса политикалул мероприятияртту. Аьркинссар ца аькьилсса композитор сценалийн уккан увну, ганал ихтилат гьарца кказитирттай ва телевидениялувух ккаккан бан. ХIакьину Ширванинал увкумур ганал дакIниву салкьи хьусса бур, дакIнива нани­ссагу бур.
Жу куннал ку авадан буллай бияв. Жул филармониялуву Ширвани Чаллаевлул творчество мудангу дуссар яла бюхттулмур кIанттай. Жул коллективрачIа ванал хIурмат хъунмассар, хъунмассар ванал кулпатрал Нина Григоренькол аьпалул хIурматгу.

Чумартшиврул, яхIлил ва намусрал щаращи

Та хьхьуну концертрай ттун цIунилгу дакIнийн багьуна хьхьичIва «Илчи» кказитран­сса интервьюраву Миясат Муслимовал увкумур: «Ттун ччай буссия Москавуллал литературный институтравун дуклан буххан. Амма на пикри бувссия «Дянивсса чичуяр хьхьичIунсса учитель хьурча хъинни, куну». Мяйжаннугу 20 шинал хьхьичI Миясат Муслимован цинмавагу къакIулхьунссия цуксса хъунмасса хьунтIиссарив шаэрнал ххуллийсса цила тIайлабацIу. Тани ванил цIа кIулну дия, анжагъ, ДГУ-раву. Студентътураннив ва чIалачIин дакъа ххирасса бия ларайсса кIулшивруцIун ва аькьлулуцIун, дакI марцIсса, инсаншиву дусса буну тIий.
Гьантлия-гьантлийнъя ванил цIа Дагъусттаннайгу, Аьрасатнавугу машгьур хъанай дайдирхьусса. Журналистика, политика, педагогика, элму, литературная критика, поэзия – вай гьарцагу арардаву ялун ливчунни Миясат Муслимовал ярг­сса гьунар ва аькьлу.
Дагъусттан Республикалул лайкь хьусса учитель; «За журналистику как поступок» тIисса Андрей Сахаровлул цIанийсса премиялул номинант (2004 шиная шихунмай тIурча – ва сий дусса журналистурал конкурсрал член); «Золотой орел» премиялул лауреат (Инсаннал ихтиярду дуруччаврийн багьлагьисса номинациялуву); Я. Корчаклул цIанийсса дунияллул халкьуннал дянивсса литературалул конкурсрал дипломант; Р. ХIамзатовлул цIанийсса республикалул литературалул конкурсрал лауреат; «Золотая строфа – 2010» дунияллул халкьуннал дянивсса поэтический конкурсрал лауреат; Германнаву хьусса «Русский стиль» дунияллул халкьуннал конкурсрал дипломант (2013 ш); «Поэт года» конкурсрал лауреат (2014 ш.); «Золотое перо» тIисса Аьрасатнал шаэртурал лараймур премиялул лауреат; «Серебрянная свирель» дунияллул халкьуннал конкурсрал лауреат ва чIявусса цаймигу (цинявппа дакIний бакъар) сий дусса конкурсирдал лауреат, Аьрасатнал демократ чичултрал союзрал член, «Испытание свободой», «Наедине с морем», «Диалоги с Данте», «Камни моей Родины», «Ниттил макIру», «Никола Пиросмани» тIисса лу­ттирдал ва 60 ливчусса элмийсса давурттал автор, педагогикалул элмурдал кандидат, ДГУ-рал доцент.
Миясат Муслимова къадянивссача, хьхьичIунсса шаэр букканшиву чIалай бия ванил цалчинсса лу, дуниял зурзу учин дурсса Бесланнал апатIрая чивчу­сса «Ангелы во крови» буккайхтува. Дунияллул поэзия куртIну кIулсса цIанихсса композитор Ширвани Чаллаевлул чирчуссар вай шеърирдансса макьанну. Шиннардил хьхьичI Москавлив ХХХI-мур дунияллул халкьуннал дянивсса ттизаманнул музыкалул фестивальданул («Московская осень — 2009») лагрулуву хьуссар «ЛивтIусса оьрчIахасса къювулул балай» тIисса концертрал премьера. Муния мукьахгу композиторнал чирчуссар ванил цаймигу шеърирдансса макьанну.
ЧIал къавхьуну бувкссар Ккав­кказнаву хъанахъимунил къюву цивура ларсун нанисса «Диалоги с Данте» — яхI бусса ккавкказчунал столданий кIану лякъин аьркинсса, Ккавкказнавусса тагьарданул пик­ри буллалиминнансса лу.
Луттираву шаэр бур лавгзаманалувун буруглай, хIакьинусса кьинилун кьимат бишлай. Къювулий буслай бур Ккавкказ цала арсурваврал ахIмакьшиврия ва яиттарцIаншиврия угь-къак тIий бушиврия; Аьрасатнавугу, Ккав­кказнавугу бурцIурдил тIуллу ялтту дуклай душиврия; нартшиву духлаглагаврия, яхI бухлагаврия.
— Цир халкьуннан хъанахъимур? Ккавкказнаву цавай дацлай, цавай литIлай, ливчIми тIурча гъавлавгсса театрданух гьанавиххину буруглай. Ттуршукурдай цIакь хьусса аьдатру ва низам оьрмулийн къарши дуклай дур. Жунма хъанахъимур лаласуннин жува жулва жува бухлаган буллантIиссару. Ккавкказ оьттул лицIлай бур. Чари жувура чакъалшиву? – тIий бур шаэр.
Москавлив ва луттирал презентациялий буллугъсса Аьрасат ва паракьатсса Ккавкказ чIа тIисса шеърирдал асар бивсса билаятрал ПрезидентначIасса инсантурал ихтиярду дуруччаврил советрал комиссиялул хъунама Федотовлул «Диалоги с Данте» пишкаш був­ссар танисса Президент Дмитрий Медведевлун. Ми гьантрай щалла интернет дуссия Миясат Муслимовал шеърирдаясса пикрирдал гьузи лархъун, мунил цIагу — сайки цIурттачIан дирну.
«Чумартшиврул, къювулул, яхIлил, намусрал ва оьттул був­цIусса марцIсса щаращи», — тIий ур Миясат Муслимовал поэзиялийн Дагъусттаннал хIакьсса патриот, профессор МахIаммад Аьбдулхабиров.
«Миясат Муслимовал поэзия бур къювулул гъай увкусса хъу,» — тIий бур цIанихсса журналист Сулиета Кусова.
Щяв багьлай бакъар Миясат Муслимовал луттирду, ванил творчествалул вечерду дуллай бур Аьрасатнал ва СНГ-лул шагьрурдай.
Амма яла бюхттулмур шачIану ттигу хьхьичIри бусса. Вана, ахиргу, дуркIунни му кьини. Аьрасатнал ца яла хьхьичIунсса концертру дайсса организациялул, цIанихсса Увхссавнил Ккавкказуллал паччахIлугърал филармониялул ца яла сий думунин ккаллисса Ф. Шаляпиннул ва А. Скрябиннул заллаву аншлаграй хьунни Миясат Муслимовал шеърирдансса Ширвани Чаллаевлул кантаталул дунияллул премьера. Цила тIайлабацIу Миясат Муслимова бахIлай бур Ширвани Чаллаевлул цIаницIун. Бюхъай мукун бикIангу. Амма мурихха тIайлабацIу, цала произведениярттансса шеърирду, кIурчIулттувух буккан бувсса кунма, язи бугьайсса бюхттулсса композиторнал ябацIансса, дакIнивун гьавас бутансса шеърирду чичин бюхъаву.
ДакIнихтуну барчаллагь тIий бура ва концертрайн гьан ххуллух харж дансса арцу дуллу­сса цил цIа кIицI мадара увкусса ттула уздансса шяравудушнихь ва Кисловодскалий нава хьунабакьингу, тIайла буккангу увкIсса миллатрал хIакьсса патриот Аьлил АхIмадовлухь.
Аьлиллул каялувшиннаралу дурну дия тийхсса Дагъусттаннал диаспоралул вакилтурал Ширвани Чаллаевлущалсса ва Миясат Муслимоващалсса хьунабакьавугу.
Зулайхат Тахакьаева