Ниттил мазраяр нацIусса маз бакъассар

6nom_7Февральданул 17-нний МахIачкъалалив шагьрулул хъунмур библиотекалуву (ЦБС) хьунни ялун нанисса Ниттил мазурдил кьинилун хас дурсса шадлугъ. Му хIадур дурну дия ва библиотекалул краеведениялул отделданул хъунмур, ГьунчIукьатIатусса Къушкъунова Розал каялувшиндаралу.

Бадрижамал Аьлиева
Ва давривух гьуртту хьунни шагьрулул школарттал дуклаки оьрчIру. Миннал хъинну ххуйну увкунни миллатирттал мазурдий­сса балайрду, дурккунни назмурду. Яла-яла чялишсса гьурттушинна дунни 11-мур ва 37-мур школар­ттал дуклаки оьрчIал.
Шагьрулул 37-мур школалий лакку мазрал дарс дихьлахьисса Парамазова Умал (Гъумучатусса) ххуйну хIадур бувну бия оьрчIру ва шадлугърайн. Мукун, 9-мур класс­рал дуклаки душ Оьмарова Савангуллул (2-мур ЦIувкIратусса) дюхханну, кIанийн дуртун дур­ккунни ХIасан КIуруховлул «Бу­ттал кIану» тIисса назму. Вава школалий 3-мур классраву дуклакисса Хасаева Испаниятлул (ЦIуссалак) дурккунни МахIаммад-Загьид Аминовлул «ЦIусса чIапIи дутанну» тIисса назму.
11-мур школалул музыкалул учитель Зеленова Еленал хIадур бувну, мунил бивщусса музыкалухун, оьрчIал увкунни ниттил мазрахасса, буттал кIанттухасса балайрду.
Ва шадлугърайн оьвкуну бия миллатирттал кказитирттал вакилтурайн. Миннахьхьун, миннавух ттухьхьунгу, буллунни махъ. Лазгири мазрайсса «Самур» журналданул редактор Къапланов Зурпукьаллул, «ЧIавалачин» журналданул даргири мазраймур выпускрал редактор Муталимов Муталимлул, даргиял миллатрал «Замана» кказитрал корреспондент Муртазялиев Мухтардул, оьрчIал хьхьичI ихтилат буллай, чIурчIав дунни ниттил мазрал агьамшиврий, му лахьлан аьркиншиврий, гьарцагу инсаннан мунияр нахIуссагу, хьхьичIунссагу цамур маз бикIан къааьркиншиврий, жулламур культура тиннай дурну, цамур хьхьичIун ласласаврил цучIав чIюлу къаайшиврий, уттизаманнул ниттихъал оьрчI бахIайсса кIанттаяр хьхьичIну люлькарду буну, кIанттухун учайсса жулва балайрдал кIану интернетрава­сса балайрдал ва макьаннал бувгьуну бушиврувату нанисса ма­съала бушиврий ва, ва жагьилсса нитти­хъан къабувчIаймур оьрмулул хъуниминналгу бувчIин бу­ллай бакъашиврий, цалва оьрчIал оьрчIащал ичIува оьрус мазрай гъалгъа тIий.
Дагъусттаннал медакадемиялул студентка ва библиотекалул муданмасса букку ХIажиева Зайнаблул асар хьунну бувккунни яру мазрайсса шеърирду.
Лавай кIицI лавгсса Елена Александровнал цилва ихтилатраву кIицI лавгунни дуклаки оьрчIаву чIявусса бушиву балай учаврил пагьму-гьунар бусса, амма миннан цалва ниттил маз къакIулшиву оьрчIащалсса давриву хъуннасса дайшишруну хъанай душиву. Оьвчаву дунни оьрчIайн цалла культура, цалва маз буру­ччин, бувсунни, цуппа оьрус миллатрал инсан бунугу, цинма хъинну ххирашиву дагъусттаннал мазурдийсса назмурдах ва балайрдах вичIидишингу, цилла ссупралия чан къашайшиву дагъусттаннал миллатирттал дукрардугу.
Шадлугъ къуртал хьуну махъ хъун бакъасса ихтилат хьунни Парамазова Умащал ва Къушкъунова Розащал.
— ЧIявуми нитти-буттан цанма кIулну бакъар ниттил маз, тта­ттахъал, бавахъал чулухагу жун, ниттил мазурдил учительтуран, кумаг бакъар. Так школалий ла­кку мазрал дарсирай лахьхьин буллай оьрчIан лакку маз лахьхьин буван къахьунссархха, нитти-буттал чулухасса чанссавагу кумаг бакъа. Вайми миллатирттал оьрчIру гъирарай занай, лахьлай бур цалва мазру. Амма мукун учин къабю­хъанссар лакрал ва лазгиял миллатирттал оьрчIая.
Дакъар аьркинсса литература, буми луттирдугу бур марцIну лакку маз кIулсса, шяраваллаву­сса оьрчIансса. Шяравуминнангу, шагьрулийминнангу цара-ца программа душиву къатIайлархха. Аьркинну бур, «ккуркки стол» батIайссарив бавтIун, ниттил мазурдил учительталгу гьурттусса, шагьрулийсса оьрчIансса хасъсса программа сакин дуван.
ЦIусса, кIул бакъасса махъру чIявусса бур, оьрчIан ча кIулну бикIави, хIатта хъуниминнангума къакIулсса. Миннул таржума словардайгума дакъар.
Конкурсирттайсса, олимпиадарттайсса тIалавшиннугу шагьрулул оьрчIая дур шяравуминная куннасса, — тIий бур Ума Си­ттикьовна.
— Жул библиотекалул гьарца шинах дайссар Ниттил мазурдил кьинилун хасъсса шадлугъру. ДукIумур шин Литературалул шин духьувкун, хъамалу оьвку­ссия миллатирттал шаэртурайн, чичулт­райн. КIира шинал лув-ялув оьвкуссия ДГУ-лул дагъусттаннал филологиялул факультетрайн. Профессорная тIайла хьуну, бувкIунни циняв, преподавательтал, доцентътал. Студентътал бия ххуйну хIадур хьуну, миллатирттал мазурдийсса назмурду лархьхьуну, док­ладру чивчуну.
Гьашину пикри буварду миллатирттал СМИ-рдал вакилтурайн оьвчин.
Жура дуллалисса давурттавух гьуртту хьун жу оьвчару шагьрулул 11-мур ва 37-мур школарттал дуклаки оьрчIайн, мукунма цайминнайнгу. Ми школарттал каялувчитуралгу цащара шайсса чIаравбацIаву дувай.
Ниттил мазру лахьхьаврил тагьар цуксса ххуй дакъасса дунугу, шиная шинайн, хIалли-хIаллих бунугу, чIяву хъанай бур миллатирттал мазурдийсса луттирду ккалаккисса, назмурду бусласи­сса оьрчIру, – буслай бур Роза Рамазановна.