ДуркIунни инт. Ахъчинал, дачачинал давурттал чIунгу ялун дирунни. ЦIана ца гьантта чIарах гьан битарча, щаллусса шинай хъирив лаян къахьунтIиссар, хIазран бакъархха учай­сса, инттусса ца гьантлул шинайсса ччатI булайссар, куну. Мунияту интту давурттив дан аьркинссар цила чIумал, чIун чIарах гьан къариртун.

ЧIунни къур дугьан. Ца­ппараннал къур дугьай ссутнил ахирданий. Цирда къур дугьан аьркинссар интдайдихьулий, так хIисавравун ласун аьркинссар къурул гьанна хIаллих вибуцIлан бикIайшиву. Къурул гьаннарай ччяни кIурхру личиншиврул, цал гай щинавун бивчуну цила-цила жура личIи бай­ссар, яла 1-2 гьантлийсса бичай­ссар иттисса аццувун, гай кьакьан байссар. Бугьаннин хьхьичI гьанна хIала байссар къундалувух (1:5), ца бутIа гьаннаран 5 бутIа къундалул хIисаврай. 20 см. кунния ку архсса хъарасру дурккун, кьутIайссар 1-1,5 см. куртIну. Ялтту кьалаган дайссар аьрщи ягу пара бивчуну.
Петрушка, сельдерей, пастернак, чIикIунтIа дургьуну хъин­ссар хьхьичIмур шинал нисварти, калан, помидор, хъюрув дургьуну диркIсса кIанай. Вайннуву пет­рушкалул тIалав дайссар цинна яла кIукIлумур, аьгъумур аьрщи. Аьрщи кIилчингу 30 см. куртIну диххайссар. Петрушкагу мура къур кунна дугьайссар. Сельдерей дугьансса кIанттурду куртIну биххан аьркинссар, мунищала архIал чIярусса щингу дуртIуну. Вай урттул дай­ссар рассада.
Сельдерейра гьанна бугьан хьхьичI ца гьантлийсса борная ки­слота дуртIусса (1л. щинавун 0,2г.) щинаву битан аьркинссар. Яла щин экьи дуртIуну, кIилва-шамилва хIала буллай, итти буллай 48 ссятрайсса атилсса аццуву кай-кай бувну битайссар кIурхру дукканшиврул. Гьанна бугьлагьийни 5 мм. куртIну бугьай­ссар, чан-кьанну пара ялун биян бай­ссар.
ЧчянияцIара дугьлай бур жулла ахъаву, дачардай чIикIунтIа. ЧIикIунтIалул гьанна цачIун лав­­чIун, кунния ку личIи бан къа­шай­сса къурхъру хьуну дикIай. Мунияту гьарца къурхълива ца­ппарасса кIурхру личай. Цуксса аьрщи гъилину дурив, муксса ччяни кIурхру ялун личай. Мунияту чIикIунтIа дугьан багьлай бур къур дургьуну махъ. Вайннул гьаннагу бугьаннин хIадур бай­ссар. Ссуткалий марцIсса щинаву битайссар, щин даххана дан аьркинссар шамийлла. Яла кьакьангу бувну гава цIана бугьай­ссар, цивппагу баргъ багьайсса кIанттурдай.
Кьая бугьан аьркинссар бювхъуссаксса ччяни. Вай бур цинявннан ххирасса, ца зурул му­тталий шайсса ахънилсса. Кьая цуппа дякъия нигьа къабусай­сса, амма щин ххирасса, бюхъайссаксса ччяни бугьайсса ахънилсса дур. Кьая бугьайссар кIукIлусса аьрщарай. Бугьан­сса гьанна личIи байссар щинавун бивчуну ххуйми, хъуними. Укунминнул бакIлахъиягу ххуй­сса дулайссар. Бувгьуну хъинссар кIурхру думи гьанна. КIурхругу дучIан дайссар атилсса аццуву бивхьуну. Кунния ку архну хъарасру дурккун, 2-3 см. куртIну бугьайссар. Цукунсса аьрщарай ци дугьанссаривгу кIулну бикIан аьркинссар. Масалдаран, калан бугьайссар щин гъансса кIанай. Къур дугьай­ссар ччяни марххала бассайсса, ххишаласса щингу къадацIайсса кIанттурдай, шиккура бучIиссар дугьан петрушка ва сельдерейгу. Ахънилсри дикIай гъилишиву тIалав дуллалисса ва дякъия нигьа къадусайсса.
Дякъия нигьа къадусайминнувун дагьлай дур укунсса ахънилсри: калан, лаччи, хъюрув, салат, шпинат, гъаран, кьурчI. Гъилишиву тIалав дай ахънилсри: нисварти, помидор, патиссон, кабачок, перец, баклажан, шагьнал хъюрув.
ЧIявусса дачниктурал дургьумунийн гъарал щин дутIай, гъарал щинал бакру буцIай. Щинал луртанну цIанара дурну хъинссар! ХIазран бакъар учайсса, «аьрщарал ва щиналли бакIлахъия дай­сса», куну.
ХIадур бувссар
Т.ХIажиевал