Талатиминнал дакIру чанссарагу гъили лаганшиврул…

Украиннаву талатисса жулва чиваркIуннан гуманитар кумаг буллалисса давурттаву хьхьичIунну зузисса ЦIуминалиясса лакку душваврал хавар баяйхту, ттун вайннущал хьунабакьин ччан бивкIуна. Вай лявкъунни 1999 шинал ЦIуссалаккуйсса дяъвилул ппурттуву цил цIа машгьур хьусса, Чувшиврул ордендалул заллу Полина Халиловагу, Геологиялул институтрал зузала ПатIимат Базмановагу.

На вайннайн хъинну тIай­ла бавцIунав, Штабравун буххайхту, ЦIуссалаккуясса инсантал кумагращал бувкIун бур тIий, кIицI лавгсса идаралул хъунама МахIаммад КьурамахIаммадовлуя тIайла хьуну, ванал хъиривми Ума Аскерханова ва Муслимат МахIаммадова бувккун най бия кьай духхин. Гуманитар кумагращал бувкIмигу бур Полина Халилова ва ПатIимат Базманова. Ссалам булунсса, ласун­сса мугьлатвагу бакъа, булувкьунни душру машиналул багажникгу, махъсса щябикIай кIанттугу бачIва буллай, ххилай. Ящикирттаву дакъасса дакъая: банкардавусса салатру, соленияртту, компотру. КIинттулнинсса луртан фронтран тIайла дуклай бур дакIру чумартсса инсантал. Вай буза штабрайн ххилай бунува, ялун бувкIунни ЦIуминалия цамургу лакку душ – АхIмадова Ххадижат. Ва таксилий лавсун бувкIунни цилламур гьиву, 55 килограмм каландалул лавсун заквасить дуван дирхьуну дуссар, мигу лавсун буч1анна т1ий бур. На штаб­рай бунува, бувкIуна лакран ххуйну кIулсса активистка Исакьова Валида ва МахIмудова Светланагу. Гьаннайсса, штабраву лакрал кьини дусса хханссия.
Гуманитар гьиву штабравун дурххуну махъ, на вайннахь бакIра-бакIрах цалла даврия бусияра куну тавакъю бував. Байбивхьура идаралул хъунаманая, ци мурадрай сакин бувсса идарар, гуманитар кумаг батIлай, биян буллай та байбивхьуру тIий.
МахIаммад Кьура­махIам­мадов:
– Жу ва идара хIасул був­ссия коронавирусрал азар ппив хьуну нанисса ппурттуву. Агьали, кIул бакъа бала ялун бивну, гьанавиххи хьуну бия, дурк кьини яхIлий лахъан шаймур буллалиссагу бия. Жул мурад бия, чун ци кумаг аьркинну буссарив кIул бувну, кабакьу буллан. Тийнмайну къабавцIуну, хIарачатрайну шаймур буллай, зий бивкIру. Украиннаву спецоперация байбишайхту, гуманитар кумаг батIлай байбивхьуру. Армия ва агьали цачIу бушиву исват буван, Аьрасатнал мурадру буручлачисса жулва вирттаврал чIарав бацIан. ДакI дирсса кумаг буван ччими чансса бакъар – арцуйну, дукиялийну, лаххиялийну. Жу ххюра рейс дуварду, жущал гьиву тихун диян дуваймигу лакрал чумартсса жагьилталли. Жу тиха махъунмай бучIаннин мийксса чIярусса ялагу салкьи хьуну дияхха, ца нюжмардува цIунилгу ца рейс дурссия. Уттигу, февраль зурул 21-нний, гуманитар кумагращал Украиннавун биян дакIний буссару.
Юрист-правозащитник Ума Аскерхановахь цIухлай бура, тихун нанийни дакIниву вас-ццах къабикIайрив, тIий:
– Дяъвилул ишру бу­сса кIа­найн нанийни вас-ццах ба­къа къабикIайссар, ххишалдаран, пIякь-шякьлил аьрщи гургутIутIи дурну, машинагу тия-шия бишлай нанийни. Ца ппурттуву ттун жува сагънугума къабуккан ххива. МахIаммад Шарапуттиновичлухь, нигьавххуну, «на сагъну бурав?» тIий цIухлахисса ишгума хьуна. Ка-кумаграл хIакъиравурив, ттуву ттулла республикалул агьулданухсса ччаву ялу-ялун цIакь хъанай дур, фронтрая зат ххира къадан хIадурсса цикссагу бур.
Полина Халилова:
– Украиннаву спецоперация байбивхьуния шийнмай на ттущава ци кумаг бан хьунавав тIисса пикрирдай бивкIра, дяъвилул сикка ккарксса, кIулсса инсан бура. Хаварбакъулий бакIрайн багьунав СВО- лул зоналийн гуманитар кумаг биян буллалисса «Билаятрал патриотътал» тIисса группалийн. Пенсиялийнгу бувккун бухьувкун, мажалгу буну бухьувкун, аьркинмур датIлай, хIарачат буллай байбивхьура. ДартIсса гъилисса янна шюршуну, дуруххан аьркинмур дурурххуну, лази-лакьи дувайссия. Жунма цинявннан кIулли хIакьину дунияллий хъанахъимур. Билаятрал политикалул чулухуннай тарап дургьумигу, муттаэталгу бур. Амма жулва жагьилтал, дурк кьини лахълай, къизгъинний бур. Бу­ттал кIанттул цIанийсса дяъвилул ппурттуву жулва нитти­хъул, хъуннабавахъул, захIматрал фронтрай захIмат буллалаву къагьану, фронтрайминнан гъили жуларду щашлай, хьхьурду уттара дуллай бивкIссар. ХIакьинугу вайва асардур, жущава чIиви-хъунсса кумаг буван хъанай бурхха тIий, жуллами дакIругу гъили лаглай дур чанссарагу.
ПатIимат Базманова:
– На штабрайн биян бувара шану-кIараллу, гъилисса янна, нара дурурххумур. Дуссар цамургу проект, федерал лагрулийсса, «Ресторанчик для наших» тIисса, Калугалиясса Сергей Скрипкиннул хIасул дурсса. Ва, бизнесгу кьадиртун, Белгород шагьрулийн ивзун ур, аьрай­миннан кумаг булланшиврул, Украиннал дазулийн. Ххюттуршазарда къурушрансса дуки-хIачIия ларсун, саллатIнан ххилай ивкIун ур. Тания махъ тиккува авцIуну, саллатIтурансса рес­торан тIивтIуну бур. Телеграм-каналгу хIасул дурну дур, щалва билаятрайсса душру-хъами, фронтрай аьркинмур дурухлай, цачIун бансса. Каналданул подписчиктал чIяву шайхту, даву сантирайн рутан хIасул бувну бур «Шьём для наших» тIисса группа. Жул группалул душваврал дуруххайссар гъили­сса янна, жуларду, госпиталлайминнал бакIралу, ччаннацI бишинсса кIараллу, базурдал къалипрайсса, вайннуйн косточкартту учай.
ДартIсса янналул бакIу ккавксса арснал оьрчIал (вай МахIачкъалалив яхъанай бу­ссар) цIувххунни, ина уттигу детдомирттан датIлай бурав куну. Бакъара, Украиннавусса оьрчIан датIлай бура учав, бусав тийх дяъвилул ишру бушиву. Ца-кIира нюжмардува бувкIунни арснал оьрчIру цалла лаххиялул ва игрушкарттал чантайртту бувцIуну. Тихун гуманитар кумаг биян бувну бувкIсса Ума ккаккан дуллай бур, танкалул хьхьичI бавцIуну сурат рищун ччай буссиявча, танк гургу тIун дир кIун, ва дачин най дурхха тIий, нигьавххуну, хьхьичIа ливхъра тIий, видеосурат. Ттула арснал оьрчIал гьан дурсса кIукIлу игрушка ккарккуннихха танкрай, дакIнивун гъили­сса асар бувххунни. ОьрчIан кка­ккан дувайхту, вайгу, циван ххари къахьуви, ххари хьунни. Тихун тIайла буклакисса чагъарданул къуршай дувайссар чичру: «ХхюцIалва процент ччаврил, ххюцIалва – аякьалул, цIуллуну зу шаппай зана хьуннин ялугьиссару!».
МахIаммад Кьурама­хIам­мадовлул штабрал ур­чIака­ну хьусса, Украиннавун гуманитар кумаг биян буллалисса лакку оьрчIащалгу ихтилат банна тIисса ттул хIарачат ссайнчIав къубувккунни. Ттуща жагьилтал гъалгъатIи бан къавхьунни, гай ххув хьунни ттул журналистнал опытраяргу, бюхъу-хIарачатраяргу. ПатIимат Базмановагу, гаймигу къадагъа дихьлай бия цал дуллалимур личIину ккаккиялун мадихьларду, жу дуллалимур Аллагьнал цIанийру дуллалисса тIий. Ялтту бучIанхьуви. Ттун ччай бия вайннал даврия цайминнангу кIул хьуну. Дарсну хьунхьуви, кумаг буллалимигу хъиннува гьарза хьунхьуви тIисса нижатрай.
«Солидарность и свобода» Жяматийсса советрал штабрал номер: 8 967 465 0202. Ума Аскерханова.
«Шьём для наших» Мариян: 8 964 004 88 11.