ГьунчIукьатIрал ва Брянскаллал дянивсса дусшиву

Хъамал хьунабакьин хIадур хъанай

Ялттутува бурувгун, Шав­кIуллал шяраваллилгу, архсса Брянск шагьрулулгу, лахъсса зунттавусса ГьунчIукьатIрал школалулгу дянив цичIав дахIаву дакъар. Хъирив лаярчарив, дур, цурдагу цIакьсса дусшиврийсса – ШавкIратусса, хьхьичIва школалул директорну ивкIсса Ризван Эфендиевгу, Оьрус­нал географиялул обществалул Брянскаллал областьрайсса отделениялул каялувчи Олег Заварзингу бур дустал, Ризван мукуна дусну ур ГьунчIукьатIрал дянивмур даражалул школалул директор Малик Къушиевлущал.

Олег Заварзиннул каялувшиндаралусса отделениялул ва Брянск шагьрулул 59-мур школалул дурххун дур Брянскаллал областьрал ва Дагъусттаннал школардал дянивсса дусшиврийсса, уртакьшиврийсса проектру щаллу даврийнсса Президентнал Грант. Ванийн бувну Олег Заварзин увккун ур цала дус Ризваннуйн, вагу – цала дус Маликлуйн.
Дайдихьу укунсса хьуну, Брянскаллал шагьрулул 59-мур школалул директор Артем Потворов ва Малик Къушиев кIул бувну бур Ризван Эфендиевлул. Август зуруй Лакрал райондалийсса ГьунчIукьатIрал дянивмур даражалул школалул дуклаки оьрчIру ва педагогтал лавгссия Брянск шагьрулийн. Утти­гъанну тIурча, ГьунчIукьатIув бувкIун бивкIссар Брянскалиясса бусравсса хъамал.
Малик Къушиевлущалсса жул хъун бакъасса ихтилатгу хьунни вай аьрххирдаясса.

ГьунчIукьатIату Брянскалийн

–Ва журалул проектру дур, школалун дикIу, школ оьрчIан дикIу, хъинну мюнпатсса, хаснура цIанасса чIумал. Артем Ивановичлул оьвкуну, бувсуна августрай жул хъирив шихун автобус гьан бувантIишиву. Увку­сса куццуй, августрал 15-нний бувкIуна автобус, жугу, 4 учительгу, 8 оьрчIгу, бувкру аьр­ххилий, – буслай ур Малик. – Жул ххуллу хъинну лахъиссагу хьунни, лахъишиврущал хъинну хIазссагу хьунни. Нани ххуллий Волгоградрай бавцIуну, областьрайсса «Тихий Дон» отельдануву гьанттагу бивкIун, бигьагулавгун, хъирив кьини Волгоградрайн экскурсиялийгу лавгун, бавчуру. Воронежрайн бивну, тиккугу гьантта бивкIру, шагьрулувух экскурсиягу буварду. Шамилчинмур кьини бивру Брянскалийн, тикку жух ялугьлай бия бигьалагай зоналий, вацIлуву. Хъинну ххуйсса, гьарта-гьарзасса къатригу буллунни, ца-ца инсаннан ца-ца зиву дия куну учирчагу тIайлану хьунссар. Хъирив кьини жу бувцунав Оьруснал географиялул обществалул конференциялийн – 59-мур школалий нанисса.

Ванийн школагу къаучайва, Дуккаврил ва тарбия дулаврил комплекс тIий бия. КIиазарунния ливчу­сса оьрчIру дуклакисса хъунма­сса комплекс бия, тиккува оьрчIал багъгу, школагу бусса. Ванил директорну ур жагьил Артем Потворов. Ванал заместитель Олег Николаевич жул хъирив Дагъусттаннайн увкIуна, щала ххуллийхгу, тийх буссакссагу мудан жущал ия. Жу тайннан жулва балайрду увкуссия, къавтIавуртту, аьдатру ккаккан дурссия, тайннал жунгу цаллами. Жун ахттайн­ссаннун дирхьуна цалла дурсса та кIанттул личIи-личIисса дук­рарду. Шиха жущал ккурккимайртту, цайми-цайми ссайгъатру буссия…
Укун дайдирхьуссар Брянскаллал ва ГьунчIукьатIрал школардал дянивсса дусшиву.

Брянскалия ГьунчIукьатIув

Утти, октябрьданул 17-нний, Малик КъушиевлучIан оьвкуну, Артем Потворовлул бувсъссар цивппа аьрххилий буклакишиву. Лаккуйн, ГьунчIукьатIув архния бувкIсса хъамал, зунттал кIанттул аьдатирттайн бувну, багьайсса куццуй хьунабавкьуссар. КьюлтIсса кIану бакъар, зунттаву дюхлул­сса чIумал архния увкIсса, гьанттайн ливчIсса таксса хъамаличугума уттуишин увансса гъилисса къатлул чулуха къабигьасса иш бикIайшиву. Циняр шартIругу щаллуну дурсса цIусса къатрая бакъар ихтилат, бухминнуяр. Укун архния бувкIсса къачан­сса хъамаллуралсса лайкьсса даражалий буваннив хъиннува къабигьар.

– Хъамаллуран ччай бия цинявппагу ца кIанай гьан­тта бикIан. Укунсса кIанунугу хьунни Гъумуксса Ансар ва Диана Къажлаевхъал къатри – хъамаллуран аьркинсса гьарца шартIругу дусса, жула кIанттул багьу-бизу, аьдатру дурурччуну, ялун бувкIминнангу асар хьунну щаллу бувсса Краеведческий комплекс. На кIай къатрайн укун тIиссагу, кIай дахьва «Гостевой дом» куну кьабитан­сса къатри бакъану тIийра. Гъумук гьантта бикIаврия хъамал хъинну рязину бия. ХIакьинусса кьинигу тиха чичлайнма буссар Ансардул ва Дианал цIардайсса цалва чулухасса барчаллагьрал махъру, – буслай ур Малик.

Хъамал ХъуннеххачIан, Ба­хIикIлав жюружанттачIан, караматсса архитектурагу, цурда дирхьусса кIанугу бусса 2-мур ЦIувкIуллал шяравун буцин­сса, Хъуннеххай форель бувгьуну, гиккува му дагъ буван­сса ва цайми-цаймигу пикрирду бивкIссар. Амма, гъарал сир-сир тIисса бавщусса гьантри буну, хъамал хьунабакьаврицIун дархIуну хIадур дурсса программалул чулуха ссуссукьушиву дуван багьссар. Шяравухва экскурсия бувну, хьхьичIазаманнул къатри ккаккан дурну, шяраваллил багьу-бизулия, аьдатир­ттая бувсун, лагма-ялттусса зун­ттурду, лухччив ккаккан дурну, Граждан дяъвилул чIумал вай кIанттурдай хъанай бивкIсса иширттая, талатавурттая бувсъссар хъамаллурахь. Ккаккан бувссар шяраву цалчинсса школа бивкIсса къатри. Шяраваллил мизитравун бувцуну, имам Шагьабуттиннул мизитраясса, жулла диндалиясса чIявусса затру бувсъссар. Минаралийн лавхъун, шяраваллий тамаша був­ссар. Шяравусса цаппарасса къатрал тарихраягу бувсъссар хъамаллурахь. Мисалдаран, Брянскаллал фронтрай талай ивкIсса шаэр Абакар Мудуновлулсса, ва фронтрая шаэрнал чивчусса назмулийсса балайгу щаллу був­ссар дуклаки душварал. Дяшяравусса мемориалданучIан бувцуну, бувсъссар ванилмур тарихраягу.

КIирагу культура – ГьунчIукьатIрал сахIналий

Хьунабакьаврил яла тя­хъамур бутIарив хьу­ссар шяраваллил клубравумур. Жулла ва оьруснал культурарду ца сахIналий хьу­ссар, ГьунчIукьатIрал школалул оьр­чIал жулва балайрду увкуну, жулла къавтIавуртту щаллу дурну, хъамаллуралгу – цаллами. Хъамал хъунмасса гъирарай кIул хьуссар жулла культуралущал, багьу-бизулущал. Шикку хьуссар хъин-хъинсса ихтилатру, кувннал кувннан хъама­къабитулунсса бахшишру дулаву. Дагъусттаннал, лакрал зумуну­сса ссухIватгу хьу­ссар, я кIанттул инсантал, я ялун бувкIсса хъамал личIи ба­къа, цинявппагу хIала бувххун, дагъусттанналгу, оьрусналгу къавтIавурттай бивзун.

Шяравун бувкIсса хъамаллуран хъинну хIаз бивзун бур жула кIартту, хъинну нахIу бивзун бур кIарттул ччатI. КIарттуву цIу дихьлахьисса куц, шиву ччатI бушлашисса куц ххал бувну махъ, Брянскаллал областьрал администрациялул зузала Карина Владимировнал, шивусса кIиришивруя нигьагу къабувсун, хIарачатгума бувну бур шавхьсса ччатI кIарттува буккан. КIирисса кIарттул ччатI, цимивагу журалул буркив, натIухIру, бакъухъ, дикI-ххункI, цайми-цайми дукрарду цаннияр ца нахIу дирзун дур хъамаллуран, цивппагу, муданма шиккува бивкIсса кунма, гьарзатравух хIала бувххун. Вайннал цащалла ссайгъатран Брянскаллал фабрикарттал нахIу-нацIурду ларсун бувкIун бур.
Гъумук гьанттагу бивкIун, хъамал хъиривмур кьини лавгссар жулла республикалул цайми кIанттурдайн биян.

ГьунчIукьатIрал школалул директор Малик Къушиев хъунмасса барчаллагьрай ур ва давриву цала чIарав хъинну ххуйну бавцIусса, хъамал хьунабакьин, вайннал хьхьичI лажинкIялашиву дуван кабакьу бувсса шяраваллил администратор МухIад Штанчаевлуйн, колхозрал председатель Сиражу­ттин Чавтараевлуйн, школалул учительтурайн, дуклаки оьрчIал нитти-буттайн, цайнма дуклаки оьрчIайн.