Дазу дакъа ххуллурдай

Октябрьданул 16-нний жура хьунадакьарду Ххуллурдал хозяйствалул зузалтрал кьини. Дунияллийсса ххуллурдал дакъар дазу-зума, миннул буцару жува аьрххирдайгу, зана бару ичIунмайгу. КьатIув гьавалул ци тагьар дунугу, дякъивухгу, кIиришиврувухгу ххуллурдал къайгъурдай, миннул тагьарданул къаралданий бавцIуну бур ххуллурдал къуллугърал зузалт. Вайннайн хъар шай аьрххи-ххуллурдайхсса жулла бигьа-рахIатшивугу.
Ккуллал райондалий «Кулинское Дорожно-эксплуатационное предприятие № 21» АО-лул хъунаману зий ур МахIаммадрамазаннул арс ТIутIилаев Аьвдулхаликь.


Аьвдулхаликь увну ур Ссу­хъиящиял шяраву. Ххуйсса кьиматирттай школагу къуртал бувну, дуклан увххун ур Да­гъусттаннал педагогикалул институтрал физикалул ва математикалул факультетрайн. Ва къуртал байхту, тIайла увккун ур буттал шяравун учительну зун. Лаккуйсса школарттай учительтал биялну буну, гьан багьну бур Лаващиял райондалий зун. Муния шийнмайсса ванал оьрмулул биялсса бутIа бавхIусса хьуну бур Лаващиял райондалуцIун. Гикку ва зий ивкIун ур личIи-личIисса давурттай: учительну, завучну, райОНО-рал, Лаващиял райондалул УС ЖКХ-лул хъунаманал хъиривчуну. Чув, ци даврий зий ухьурчагу, ванал чIалачIи бувну бур цува тIалавшинна дусса, дуллалимур бакIуйн дуккан дан бюхъайсса пагьму бусса пишакар ушиву.

Ахиргу зана хьуну ур Ла­кку билаятрайн, 2010-ку шиная шийнай Аьвдулхаликь зий ур Ккуллал райондалийсса ххуллурду бакьин бувайсса предприятиялул хъунаману. Ва ур мукьва оьрчIал ппу.

Пишалул байрангу барча дан, чIиви-хъунсса ихтилатгу бан жу хьунабавкьуру ванащал.

Аьвдулхаликь ТIутIилаев

– Аьвдулхаликь, буси вила хозяйствалул хьхьичIунми мурадирттая, къайгъурдая?
– На ва даврийн увкIсса шиннардий, щалагу билаятрай кунна, райондалийсса инсантурал оьрмулувугу, шяраваллил хозяйствалувугу, ххуллурдалмур идаралийгу диялсса захIматшивуртту дия. Бакъая материал-техникалул база, дакъая диялсса харжлугъ, ххуллурду ва ламурду, бух хьуну, бияйнийн бивну бия. Чан-чанну тIий, даврил даража лавай хъанай, аьркиншиннагу дузал дуллай зий буссияв. ЦIана жул бригадалуву бур 15-нния ливчусса инсантал.

Дунияллул тагьарданух къабурувгун, гьарцагу кьини жу буссару райондалийсса машинарттал ххуллурду бакьин буллай. Зунттал кIанттурдай тIурча, давуртту духкъалагай: мурчал, гъарал ларсун дуркIсса аьрщи-ххюлуцIа ххуллурду марцI бан, лагь-лахъ хьусса кIанттурду кьа буван, оьнтIуллив хьусса кIанттурдай мачIру дизан, ххуллурдал чIарах щин дачайсса турбарду баххана буван… Вайгу, вайннуцIун къачансса цайми-цаймигу давуртту дуссар жу, сайки гьарца кьини тIиссакссагу, бартдигьлагьисса.
ХIакьинусса кьини жу техникалул чулуха оьккину бакъару. Зий дуссар бульдозерду (4 ед.), КАМазру (4 ед.), погрузчик (1 ед.), экскаватор (1 ед.), грейдер (1 ед.), кран (1 ед.). Техникагу канилу дуну, лажин кIялану цала бурж биттур буллалисса зузалтгу буни, давугу лябукку буну дачайссар.
Вай махъсса шиннардий, жула лакрал зунттавусса кIирагу райондалул бакIчитурал хIарачатрайну, ххуллурдал тагьар ххуй чулийннай даххана хьуну дур. «Мой Дагестан – Мои дороги», «Безопасные дороги» тIисса национал проектирдайн бувну ххуй-ххуйсса давуртту щаллу дурну дур.
Вайра проектирдайн бувну «Кумух-Вихли-Вачи» тIисса региондалул лагрулийсса ламугу бувну бур. Лагь-лахъсса дуланттащалсса утта-кIюласса ххуллийх занан кьайгу, инсанталгу буххайсса машинарттан бигьану бакъая.

– Щархъая щархъайн­сса ххуллурдугу зул аякьалух мюхтажнува бикIай­хьунссар?
– Райондалул вивсса, щархъая щархъайнсса ххуллурдацIунсса давуртту тIурча, жу муданма дуллай буссару. Мисалдаран, Хъусращиял шяравун бияннин бувтIуссар асфальт, Гъази-Гъумучиял зума-къирагърая Ваччав, Ваччату Ккулув бияннин асфальт бувтIуссар, машинартту ччех къабикIайсса журалий. Ккуллал шяравух асфальт бутIлатIисса давугу чулийн дурккун дуссар.

Бур ххуллурду чарагьатсса тагьарданийссагу: Ваччату Кьукнив, Къянияту ЦIийшав, Ваччату 1-мур ЦIувкIрав бияннинсса. АцIрахъул шин ттулгума хьунни ва даврий зий, ттуйн бияннингу цимигу шинну хьуну дур вай ххуллурду бакьин къабувну. Вай ххуллурдайн аьрщи дичлай, бульдозерду зузи дан багьай мудангу.
Ххуй дакъасса тагьарданий бур Хъювхъату Хъюйн бияннинсса ххуллугу. Ва ххуллул ялув нигьачIисса ххяллал хъархъаллу дур чартту зизлазисса. Ва уттагу бувну, щин дачинсса турбарду бишин багьлай бур. Пландалий буссар чIярусса шиннардий ка къаларсса ЧIяту СунбатIлив бияннинсса ххуллугу, ялунчIил му чара бакъа дузал бансса ният дуссар.
ЦIанакул жу ляличIисса буругаву дуллай буру Хъусращату Агъуллал чулухунмай нани­сса ххуллух. Ва ххуллийх туристал Дарбантлив буклай бур. Мунийн бувнугу ванихсса къулагъас ххишала дан багьлай бур.

Цамур проектрайн бувну, ялун нанисса шинал «Кули-Цовкра-Щара» ламу буллай байбишингу ккаккан бувну буссар.

– КIи гъан хъанан дир­кIукунгу даххана шайхьунссар зул зана-кьулу­шин?
– Гьай-гьай, шайссар. ЦIана жу хIадур хъанай буру кIинтнил чIумуйн. Ххуллурду буссар дяркъусса чIумал аварияртту шайсса, нигьачIишиву дусса. Жул бригада хIадурну бикIан аьркинссар мукунсса кIанттурдайн цила чIумал биян, дузалшинна дуван. Уттинин жучIа бакъассия, дукIу ласарду, КДМ учай мунийн, ххуллурдайх къун бичайсса машина. Мукунма, микI бакьайхту, бичайссар цIу, хIадурну дикIан аьркинссар техника, кIирисса щин, «песчано-гравирная» тIисса дуссар, къунгу, мюрш чарттугу хIал-ккаласса зат, ми ххуллурдайн дутIайссар.
Базалий буссар гьарзат щаллу дувайсса, зузалт бацIайсса къатта. Вай бур ххуллурду, ххуллурдайсса давурттугу цал дурну къуртал шайсса дакъар, мунияту дур дурссагу, дуллалиссагу, дувантIиссагу…

Аьвдулхаликь ххуйну кIул­ссар щархъайсса жяматран. ДакI тIиртIусса, инсантуращал дусшиврийсса арарду дуруччайсса, ядувайсса уну тIий, хIурматрай кIицI лагай ванал цIа цума-цанналгу. Коллективравугу хIал бавкьусса, цащала зузисса гьалмахтал хьхьичIун буллалисса каялувчи хIурматрай ур. Аьвдулхаликь цувагу цIардай ур цалва зузалтрая, вайнналли хъунмур даву дуллалисса тIий.

ЧIярусса шиннардий бивхьусса захIматрахлу Аьвдулхаликь ТIутIилаев лайкь хьуну ур К1улшиву дулаврил министерствалул чулуха «Просвещениялул отличник», Ххуллурдал хозяйствалул министерствалул чулуха «Аьра­сатнал ЖКХ-лул хIурмат лавайсса зузала» тIисса цIардан, бур Ккуллал администрациялул бакIчинал чулухасса барчаллагьрал чагъарду.
Пишалул кьинигу дакIнийхтуну барча дуллай, чIа тIий буру Аьвдулхаликьлун ва щалагу вайннал коллективран цIуллу-цIакьшиву, оьрмулуву тIайлабацIу, давриву хьхьичIуннайшивуртту!