Тарихрал чирахъру

Ва сентябрь зуруй бувну бур лакрал миллатрал пахруну хъанахъисса кIия арс ва ца душ. Вайннал оьрмурду хас бувну бур элмулун

Вай цаннан цагу кIулну бивкIсса аьлимтал дакI­нийн бичлай, учин ччай бур, вай жула лакрал пахрур увкуну. Вайнналли жула буттал улчагу, совет хIукуматгу хьхьичIуннай дан хъунмасса хIарачат бувсса. Вай дуклакисса шинну бигьасса къадиркIссар. Амма вайннаща бювхъуссар цала захIматрайну лавайсса шачIайттайн гьаз хьун.

Аьбдулкьадирдул арс МахIаммад Дандамаев
МахIаммад Дандамаев

Аьбдулкьадирдул арс Дандамаев МахIаммад увссар сентябрданул 2-нний 1928 шинал. ГьунчIукьатIув 9, Гъумук 10 класс бувккуну, 1952 шинал къуртал бувссар М.Н.Покровскийл цIанийсса педагогикалул институт, хъиривва бувккуссар Ленинградрай Герценнул цIанийсса институтгу.
Зий ивкIун ур УнцукIуллал шяравусса школалий.
1954-1958 шиннардий зун ивкIссар Москавливсса СССР-данул элмийсса академиялуву. Мичча му тIайла увккун ур Ленинградуллал тарихрал институтравун, хъирив – Востоковедениялул институтравун. 1967 шинал ва ивтссар Древний Восток тIисса секторданул каялувчину,1998 шиная шинай ва хъанай ивкIссар РАН-далул член-корреспондентну. Дурур­ччуссар 1959-ку шинал кандидатнал, 1975-ку шинал докторнал диссертация .
Жулагу, чил билаятирттайгу итабавкьуссар ацIнияхъайсса луттирду, чирчуссар мукьттурш­рахъул элмийсса макьалартту. Ва хъанахъиссар Аьра­сатнал ПаччахIлугърал премиялул лауреат, 2500 шинал хьхьичIсса Ираннал паччахI Дарил Бигусттуннал даралуву ххяллай дурсса чичрурду ванал таржума дур­ссар. Ванан кIулну бивкIссар 37 маз. Ми мазурдий гьарца хIукуматрай лекциярду буккай­сса бивкIссар. Цала буттал шяравалугу ххишала дакъа ххирасса инсанъя, аьпа биву!

МахIаммадлул арс Рауф Мунчаев
Рауф Мунчаев

Дунияллийх цIа дурксса археолог, профессор, тарихрал элмурдал доктор, РАН-далул член-корреспондент, Археологиялул институтрал директор (1991–2003), Ккавкказуллал ва Гъанмур Машрикьуллал культура ва аьвзалзаманнул тарих куртIну кIулсса аьлимчу.
Увссар Рауф 1928 шинал сентябрь зурул 23-нний ЗакIатIаллай. Ванал нину-ппу Гъази-Гъумучатуссар. Тиккува, ЗакIатIаллай, школалий дуклай унива, ва тарихрал хъирив агьсса оьрчI ивкIун ур. Кулпатравугу хъунама уну, ичIаллил хъунмур хъаргу, (хаснура дяъвилул шиннардий), ванал хъачIунттай диркIун дур. Школалий дуклай унува совхозрай зийгу ивкIун ур.
1949 шинал къуртал бувну бур Дагъусттаннал паччахIлугърал пединститутрал тарихрал факультет. Миккугу, студентну унува, лаборантнугу зий ивкIун ур. Институт къуртал бувайхту, дуклан увххун ур СССР-данул Элмурдал академиялул материалсса культуралул тарихрал институтрал аспирантуралувун. 1953 шинал дурурччуну дур диссертация – «Эпоха меди и бронзы в истории Дагестана (III-II тыс. до н.э.)». Аспирантуралуву дуклай унува цаппара археологиялул экспедициярттай гьуртту хьуну ур. Археологиялул гьайкаллу лахьлахьисса хъуни-хъунисса давуртту дурссар ванал Ухссавнил Ккавкказнаву, Ставрополлай, Аьрасатнал цаймигу регионнай, Болгариянаву, Афгъанисттаннай, Иракьнаву, Сириянаву.
1955 года шиная шийнай зий уссия АН СССР (РАН)-далул Археологиялул институтраву, элмийсса зузалая айивхьуну, директорнал къуллугърайн ияннин.
Рауф Мунчаев 400-нния лирчусса элмийсса захIматирттал авторди, миннуватугу Аьрасатнаву ва кьатIаллил билаятирттай итадаркьусса 12 монографиялул авторди. 1999 шинал элмулул ва техникалул дунияллий ккаккан дур­сса хьхьичIуннайшивурттахлу лайкь хьуссар Аьрасатнал ПаччахIлугърал премиялун, ванан дуллуссар Дусшиврул ва ХIурматрал орденну. Дуссар «За заслуги перед Республикой Дагестан» тIисса орденгу.

Загьидинал душ Фарида Феодаева
Фарида Феодаева

Бувссар МахIачкъалалив сентябрьданул 15-нний 1928 шинал. 1936 шинал Дандамаев МахIаммадлущал Гьун­чIукьатIрал школалий дуклайгу бивкIссар. Ца-кIира шинай Гъумукгу дуклай бивкIссар. Яла МахIачкъалалив 10 классгу къуртал бувну, дуклан бувхссар Дагъусттаннал пединститутравун тарихрал факультетерайн. Шиккугу дуклай бивкIссар Мунчаев Рауфлущал. ДГУ- лул тарихрал факультетрал кафедралий зий бунува, аспирантуралувун бувххун, дурурччуссар кандидатнал диссертация . Зий бивкIссар СССР-данул тарихрал кафедралий пенсиялийн букканнин. Ванин дуллуссар
«ДАССР-данул лайкьсса учитель» тIисса цIа.
Ва бия хъинну уздансса, цума-цанначIагу хIурмат хъинну лавайсса инсан. 2015 шинал мартрал 13-нний аьпалухьхьун лавгунни.
Цил бунагьирттал аьпа баннав.

Вай шаммунащалагу ттул хъуннасса дахIаву дуссия. Вай дунияллия гьарчагу, му духкъаларгссар. Вайннал бивхьусса захIмат, ахттар дурсса элмулул лахъазанну махъа нанисса никирттан чирахъруну лархъун личIантIиссар.

Амин Атьдуллаев