«ЧIава оьрмулул шагьид»

Тяхъасса, чаннасса
кьини чIа чаймий,ЧантI укияра зу, лавай бизира.
Аьзизсса миллатран
хъинбала буллай,
Уттира-тти аьрщи
цIу лаган дара!

Гь. Саэдов


Дурусну ттуршра шинал хьхьичI авгъустрал 15-нний Лакку билаятрал зума-къирагърай Деникиннул аьс­картурал бивтун увтссар Гьарун Саэдов. Амма му чIивисса оьрмулул мутталий Гьаруннул дурцири давуртту, бартбивгьуцири мурадру хIисавравун лавсукун, махIатталшиву цал дурну къуртал хьунуксса дакъар. ХIисав дара зура:

1902 шинал, Гъази-Гъумук кIива классгу бувккуну, увххун ур Щурагьиял реальний училищалувун. Муния махъ дуклай ивкIун ур хIаписартал шайсса юнкертурал школалий.

1915 шинал увххун ур Москавуллал Коммерциялул институтравун. Микку дуклайгу унува, цаймигу студентътуращал цачIуну хIала увххун ур революциялул иширттавух.

20 шинаву чивчуну бур Дагъусттаннайсса драматургиялул дайдихьуну хьусса, литературалул классикалийн кIура бавсса, лакку драма – «Къалайчитал».

22 шинаву, цува редакторшивугу дуллай, итабакьлай ивкIун ур Щурагь вайми миллатирттал дянив сайки цалчинсса ниттил мазрайсса кказит – «Илчи»

25 шинаву аьщун ивзун ур ЦIахъардал-Къуманиву.

Гьаруннуха ниттил кусса зумалува

Арсругу чIа мачару –
Бувми къабикIайсса бур.
Хъусгу тIалав мадару –
Оьрмурдансса дардисан.

Ттул мукьа арс уссия,
Мукьагу – мусил зунтту,
Инкьилаб хьхьири хьуну,
Хьхьирил бювкьун лавгунни.

Гьарай, на вин ци бави,
ЧIава оьрмулул шагьид,
Мурадирайн къаивна,
ЛухIи гьав нясив дурсса?

Арс, ина ивчIарчангу,
ИвкIунни къачивияв,
Ттула хьхьичIух занансса
Авлад вил буссания…

1919 ш.

Гьарун аьщун ивзшиву бавукун

Ина хьунна, Гьарун,
хIакьсса виричу,
Инкьилабрал ххуллий
жан пида дурсса,
Зулму-зулмутращал
жигьадрай увккун,
Шагьид хьунна ина,
ургъил къабувну.

Ина бюхттул дунни
Дагъусттаннал цIа,
Виричуну ацIлай
истибдарал хьхьичI,
Ина ккаккан бунни
Лаккуй бушиву
ХIуриятрал ххуллий
жан дулай вирттал.

Зулмукартал вия имин хьунугу,
Вил цIа личIантIиссар
абадлий Лаккуй.
Мустибадтал утти
ххари хьунугу,
ТIутIайх бичинтIиссар
вил ххуйсса пикри.

Жу вин гьайкал данну
ссурулун щусса
Ина шагьид хьусса
ЦIахъардал дазуй.
Жу вил гьаттал ялув
къуппа буванну,
Ялувгу чирчуну
варакьрай вил цIа.

Тти дикIуча рутIлай
оьлурккусса макь
Хъювсулну, къуману
Къуйсу-аьтарттул,
Тти дикIуча лакрал
мюрщисса нехру
Къумасса ратIавух
экьинай, аьтIий.

Курди Закуев
1920 ш.