Хъунасса аьлимчунаясса аьпалул махъ

[dropcap]Н[/dropcap]асруллагьлул арс Билал Хахаевлул оьрмулул сайки 60 шин харж дурссар Аьрщарал нед­рардал хъирив лаллай – му ккалли дан бучIиссар аьлимчу-геологнал бивтсса ххуллул ца цила зумуну­сса рекордран.

Мунинна лархьхьуну хъуннасса дур ванал бартбигьлай ивкIсса иширттал географиягу – щалагу СССР-данул территория, Европанал, Азиянал ва Американал лагрурдайсса проектру.
Техникалул элмурдал доктор Хахаевлул лавсун най ивкIсса ххуллугу бур кIива чулийнмайсса – навтлил ва газрал геология ва Аьрщарал куртIшивурттал аьмсса сакиншиндарал хъирив лаяву.

Навтлил ва газрал аралувусса яла агьамми хьхьичIуннайшивурттугу ванал дархIусса дур Къазахъис­ттаннай зузисса чIумуцIун. Ванал каялувшиву дуллай ивкIсса «Казнефтегазразведка» тIисса объединение сакин хьусса бивкIссар ацIазарахъул инсантурая ва хIи­савнугу бивкIссар Къазахъис­ттаннал билаятрайсса яла хъунмур предприятиялун. Билаллущагу, мунал коллективращагу бювхъуссар бартбигьин муниннин щищачIав къавхьуну бивкIсса геологиялул ца яла захIматми задачартту. Так ца Къазахъисттаннай Хахаевлуща бювхъуссар аьч буван навтлил ва газрал луртан дусса чIявусса кIанттурду. КIицI банну миннуватусса анжагъ ца-кIива гигант – Бузачи, Жанажол, Кенкияк, Къарачаганахъ, Тенгиз. Мири хIакьину хIисавгу хъанахъисса щала Къазахъисттаннал энергетикалул бакIщаращивну. Мусил ххуттардий чирчунугу дуссар Билал Хахаевлул цIа Къазахъисттаннал хьхьичIуннайшивурттал тарихраву.

Аьрасатнавун зана хьуну махъсса Билаллул даву дархIусса дур Ярославль шагьрулуцIун. Ти­кку ванал каялувшиндаралу зий бивкIссар аьлимчунал цала сакин бувсса хъинну куртIсса бурениялул ва недрардал хъирив лаллали­сса элмийсса центр – НПЦ «Недра». Та чIумалла тикку сакин дурну диркIсса СССР-данул лагрулий­сса программа хIакьинусса кьинигу ишла дуллай буссар мюнпат ххину, Хахаевлуяту дайдирхьусса хъиривлаявурттугу нани дурнура дуссар.
КIицI данну аьлимчунал бюх­ттулшивурттавасса ца – «Колская сверхглубокая скважина», мунил куртIшивугу хъанахъиссар 12261 метIралул. Дунияллий царагу паччахIлугъраща, геологиялул царагу сакиншиндараща уттинин къавхьуссар му караматсса рекорд дух дуккан дуван.
БатIул хьунни жуятува аьлим­чу-гигант, ххуй-хъиншиврул зумаувцIусса инсан, жула дус ва ватанлув. Ванан хъинну ххирая щала билаят ва Дагъусттан. Ва жуна тачIавгу дакIния къауккантIиссар, ванал бувтсса оьрмугу эбратну личIантIиссар Аьрщарайминнан, цил вивсса аьламатирттан ва кьюлтIшивурттан цала бусса гьунаргу, аькьлугу, оьрмугу Билал Хахаевлул харж бувсса.

Буйдалавл арс Арсен ХIусайнов, профессор, Дагъусттаннал Москавливсса культуралул центрданул президент Аьвдулкьадирдул арс
Зайнуттин МахIаммадов, АО «Сигма-Оптикрал» генеральный директор Аркадийл душ Ольга Сулайманова, профессор, МГПУ-лул кафедралул каялувчи Хъунмяммал арс Арсен Сулайманов,
недрардал хIурмат лавайсса разведчик