Ттуршунния лирчусса яргсса сипатру

[dropcap]Ж[/dropcap]инасат ДинмахIаммадова бувну бур багъирдавун бахьлавгсса Вицхъиял махIлалийсса, уздансса арамтурал ва ас-ламусрал бувччусса аьнтIикIа душварал ватандалий – ЧукIуннал шяраву.

[dropcap]Ч[/dropcap]IивинияцIакул гурсса ссувхIатирттал ва лахъи макьаннайсса балайрдал дянив хъунма хьусса Жинасат захIматгу ххирасса, ххуйсса балайлул кьадругу бусса, гюргутIи бувну балайгу учайсса, цуппа бикIайкунсса ссурухIи хьуну бур. Ххишалдаран шяраваллил ва райондалул байраннай, ччалли буккавурттай мунил балай учаврил цIа ялу-ялун машгьур хъанан диркIун дур.

Ца ярглийсса райондалий­сса байрандалий му ххал хьу­сса танисса Лакрал театрданул директор Минкаил Аьлиевлул, Жинасат театрданувун къабувцуну къаикIанна куну, цала мазрал пасихIшивугу ишла дурну, душ кьамул бувну бур театрданувун. Ккаккан ххуйшивруцIун гьунаргу лавайсса душ ххира хьуну бур, бусрав хьуну бур театрданул зузалтрангу, театрданул тамашачитурангу. Шиная шинайн лахъ хъанай, гьаз хъанай, тIутIайх бичлай бивкIун бур Жинасатлул гьунаргу.

МуницIуна куна мира шиннардий Москавлий аьртистал хIадур байсса институт къуртал бувсса жагьилтуравух театрдануву зий ивкIун ур пагьму гьунар бюхттулсса артист ДинмахIаммад ДинмахIаммадовгу. Я щайхту, аьнтIикIа душних эшкьи хьу­сса ДинмахIаммадлул Жинасат, щихкIуй буруганнин, цалашиврий бацIан бувну, бувцуну бур. Жагьилсса аьртистурал кулпат яла хъуними, яла хьхьичIунми, яла агьамми роллу дугьлай, Лак­рал театрданул тамашачитурангу, дагъусттаннал магьирлугъраха зузиминнангу ххира хьуну бур.

Жинасатлул дургьусса роллу кIицI дулларча миннул хъунма­сса кIану бугьанссар. Мунияту жура цIана цаппара яла агьамминнуя бусанну. Вана Мустай Кариннул чивчусса «Барз бувгьусса хьхьуну» («В ночь лунного затмения») тIисса пьесалувасса Зубержатлул роль цила ччаврил дуснал роль дургьу­сса ДинмахIаммадлущалсса сценалул суратрах бурги. Лавай­сса даражалий роль щаллу дурну, мюрщимигу, хъунимигу вих буллалисса, асардугу, занакьулушингу ккаккан дуруна жагьил­сса аьртискал. Ялу-ялун сислай, итххяхлай, куртI хъанай, гьарта хъанай бавчуна гьунар. Лакрал чичултрал пьесарттавассагу, баргълагавал чулухсса хIукуматирттал чичултралссагу, баргъбуккавал чулухссаннал пьесардавусса роллугу хъинну усттарну, кIанин дагьан дурну, дакIний личIанну щаллу дувайва Жинасатлул.

Коста Хетагуровлул «Фатима» тIисса драмалуву ФатIимал роль, Гоголлул «Ревизордануву», душнищал ччалли бувккун, Хлестаковлущал хъярч-махсарттай хIала бувхсса Анна Андреевна, «ДакIнин ччан бикIарча» тIисса XI. Рустамовлул къямадиялуву, авадан къужлун Давлет-Мурзан щархьун цила циняв гужру ва гьунарду ишла бувну, мурад щаллу бувсса курчIущар Солтанат. ЦIигьил Камаловлул «Интикьам» пьесалувусса, уссурварал къарши буккаврил дардгу ккурхIуну, ца виричусса адиминал кунма бивкIугу кьамул бувсса Сурхайханнал хха­л­лилсса душнил Итаргул роль, ягу М.Аьлиевлул чивчусса «Аздар ва Зайнаб» тIисса пьесалуву Агъларханнал вихшала, мак­рузансса Заза.

ЧIяруссалила дургьуну дур Жинасатлул ниттихъал роллугу. Ми аьмну хъанай дур кьура­хъул. ДакIнийн дичинну миннувасса цаппара: ттуршама къатлул щарсса Залму «Хъявринсса ччаву» тIисса пьесалува; аькьлу-духIиндарал заллу, инсаншиврул кьуллану хьусса Удрида-Бава; арснайсса цIимилул ва ччаврил къявхъ тIисса дакIнищалсса Гьарун Сяидовлул нину ПатIи; хантурал тухумрал цIа кьюкьин къадан Бархъаллал Маллайн булаяр, цила душ гьаттавух бишин рязи­сса Гъумучиял ПатIиматлул нину Аймисай; ягу, ххюягу арсгу дяъвилул майданнай ливчIун, цурдалусса ххюткунна хьуну дунугу, инсантурайн ттиликI къаруртсса нину Кади. Махъсса шиннардий дургьусса роллавату зунгу дакIний духьун­ссар хъинну яргну, асар бутанну ва куртIну, вив бувххун Жинасатлул чIалачIи дурсса роллава­сса ца Эухения бур. Арснал арснал цила циняв умудругу лещан бувну, цахрасса аякьа ва ччавугу ккуччу дурну, жард къакуну, къюкIлил къювугу кIучI дурну, ганахьхьун кьянкьа­сса жаваб дулай ганил махъва-махъсса ссихIиращал (А.Касонал чивчусса пьесалуву).

Ягу «Бернардал къатта» тIисса Г.Лоркал пьесалувасса дакI хъун Бернардан цила душваран лайкьсса цучIав чIалай акъар лагмацири къатрал агьулдануву. Мунияту кьянкьа­сса къадагъагу дирхьуну, цурда кьюкьин къаданшиврул, цила душваран дуснакьрайн кIура баен бай буттал къатта, ссавур духларгун, яхI бан къавхьуну, оьрмулуцIа шай чIивимур душ.
Уку-укунссагу, цамур ку­ццуйссагу роллу щаллу дуллай 50-лла шин ларгунни Жинасатлул Лакрал театрдануву. Умудгу бур, вихнугу буру уттиния тинмайгу Дагъусттаннал халкьуннал аьртисткал Жинасат ДинмахIаммадовал жува ххари булланссару чIявуссалила тIий. ЧIа чинну Жинасатлун чIярусса шиннардийсса цIуллушиву ва ххаришивуртту. Жуннагу – жунма ххирасса Жинасатлущалсса ххарисса хьунабакьавуртту!

Гулизар Султанова, Аьрасатнал Федерациялул магьирлугърал лайкь хьусса ишккакку