Инвестициярттан хас дурсса Ккуллал райондалул бакIчи Сяид Сулаймановлул рисала

«ХIурмат лавайсса гьалмахтал, уртакьтал, райондалул жямат!
Ва шиная байбивхьуну, ишла буллан ччай бур жун цIусса документ – «Инвестициярттан хас дурсса рисала».

Ванил агьаммур мурадну хъанахъиссар 2017-ку шинал цукунсса хIуччардайну ишбажаранчитуран кумаг буван бурив ххал бигьлагьаву ва инвестицияртту кIункIу дуван хьуншиврул цалчин дуллансса давурттал сияхI хIисавравун ласаву. Ва оьвчаврил мурадну хъанахъи­ссар цумур чулиннай ххисса бургаву дикIантIиссарив чIалачIи баву жула муниципал райондалийн инвестицияртту дачиншиврул, вайннул стандартру ишла дуллалаврийну ишбажаранчишиву гьарза даву. Шиккува хIасул буллалиссар инвестицияртту чун нан тIий дурив ккаккан буллалисса паспорт. Вай инвестицияртту дачин дуван бю­хъайсса кIанттурдаяту, вайннуйну хьунсса хайрданияту буслан багьлай бур, кказит-журналлай бакъагу, интернетрал сайтирттайгу. Ва ца ялунсса шиналсса программа дакъарча, 2020-ку шинайн дияннинсса райондалул хIасул дурсса программалувун духлахисса давурттиври.
Инвестицияртту дучIан даврил федерациялул, республикалул, муниципал сакиншиннардил давурттаву агьамсса кIану бугьлай бур. Инвестицияртту най духьурча, налогру чIяру хъанай дур, инсантуран зунсса кIанттурду хъанай бур, инсантурал ахIвал-хIал ххуй хъанай бур. ТIайлар, цIана билаятрал экономика, личIи-личIисса ишру багьанану, захIмат-жапасса дур. Укун бухьурчагу, билаятрал Президентнал тIийкун, жуллами хъусгу чIяру дуллай, экономикагу хьхьичIуннай хьун дувансса мутта биривсса чIун дур.
Махъсса 5 шинал мутталий райондалул экономикалувун кIункIу дуван бювхъунни 766, 7 млн. къуруш. 2016-ку шинал райондалул экономикалувун дуркIунни 146,5 млн. къуруш. Вай 2011-ку шинал дуркIминнуяр 1,2 ххисса хьуссар. Райондалул депутатътурал хIукму бувссар райондалий инвестицияр­ттайсса давуртту дуллалисса ишбажаранчитуран налогру дулаврил чулуха куклушивуртту хьун дан. Райондалий дуссар хIасул дурну инвестициярттайну дуван бю­хъайсса давурттал сияхI. Ми дур 35 проект. Вайннувату 18 хъанай дур биттур дурссасса, 6 даву – нани­сса, 11 – дуван дакIнийсса.
Дуван дакIнийми давурттаву дур яхъанахъисса кIанттурду ххуй хьун баврин, туризмалул инфраструктура хIасул даврин, къатри, гостиницарду, кафе, машинар­тту бакьин бувайсса станцияртту, АПК хъит учин даврин, къатри бувайсса материаллу итадакьаврин ва промышленностьран хас дур­сса проектру. Вай давурттан харж дувантIиссар 1,8 миллиард къуруширттал.
Биттур дурсса инвестицияр­ттаву яла хъуннамур проектну хъанай дур 2-мур ЦIувкIуллал шяраву дурсса лухIи гъаттарал ферма. Вай давурттан инвесторнал харж дурну дур 400 млн. ливчусса арцул. Ши­кку ябуллай бур 1000 лухIи гъаттара. Хъювхъиял шяраву дурну зий дур ххюнкIрал ферма. Шикку хъуни буллай бур 25000 лелуххантрал бакI. Вай давурттив дуван инвесторнал харж дурну дур 25 млн. къуруширттал.
2017-ку шиналсса жула мурадну хъанахъиссар зузи буван парфюмериялул ва косметикалул фабрика, анавар дуккан дуван ЧIяйннал шяраву дуллалисса, накIлия хъус дуллантIисса ферма, ятту-гъаттара биххайсса Хъювхъиял шяравусса цех, накIлия хъус дуллантIисса Ккуллал шяраву­сса ферма, Ккуллал шяраву ятту-гъаттара би­ххайсса цех, Ваччав накIлия хъус дуллантIисса комбинат. Вай давурттив бакIуйн дуккан дурсса чIумал, 89 инсаннан зунсса кIанту хьун тIий бур.
Жула буржну ва бакIрайн лав­с­мурну хъанахъиссар кIицI дур­сса давурттив дулланшиврул инвестортурахьхьун аьрщи дулаву, зунсса кIанттайн чани, щин дуцаву. Вай давурттив цуксса анаварну жура дурдив, муксса лябукку буну инвесторталгу цаллами давурттив дуллай байбишинтIиссар. На ттула кабинетравун увкIсса, жулла райондалий давурттив дуванна тIисса инвесторнахь тIайланма учара, ганал дантIимунивух навагу гьуртту хьунтIишиву ва махъ буллай ушиву ганал дуллалимур бакIуйн ду­ккан дан. Ттул кабинетрал нузру мудангу тIиртIуннассар инвесторнал хьхьичI. Бухьхьияра, ихтилат буванну, ца пикрилийн бучIанну.
Умуд бур, жува циняв ца хьуну зурча, райондалул жяматрал ишру хьхьичIунмай хьунтIишиврийн ва жулла район, шаттирал хъирив ша ласлай, даражалул хьхьичIуннай хъанантIишиврийн.
Сяид Сулаймановлул
рисала, чан-кьанну кутIагу дурну, хIадур дурссар ХIажимурад ХIусайновлул