РухIирдащал ччалан къабикIайссар

med_15ЦIунилгу лухIи бала Аьра­сатнаву. ЦIунилгу оьз­ру. Макь ва къюву. ДакI чарилмагума къума-банд лаган уван кунма­сса кьурчIисса иш. ЦIушинал байрандалул гьант­райсса кьурчIи кьуру.

ЧIявусса инсантуран оьр­мулухунсса кьартIа. Декабрь зурул 25-нний кIюрххил, Сириянавун лерххун нанисса самолет Ту-154, Адлердал аэропортрая гьаз шайхту, ЛухIи хьхьиривун (таний – Чернобыль, утти – Черное море…дурвав цIардащалсса дахIавугу укун­сса оьзрурдал?!) дагьунни. Янил ляпI учиннинсса ца дакьикьалул мутталий бяливчIунни 92 инсаннал оьрму: 8 инсан – экипажрал члентал, 9 журналист, 64 артист, ихIсандалул фондрал директор Елизавета Глинка (Доктор Лиза). Дунияллийх цIа ларгсса, Александровлул цIанийсса ансамбльданул артистал Сириянаву аьрали буржру биттур буллалисса аьрасатнал аьрал ЦIусса шинал байрандалущал барча буванни най бивкIсса, аьрасатнал телеканаллал журналистътал – тийхсса иширттая чичин, бусан. Минобороналул хъирив лаяйхту бусанссар самолет дагьаврил савав. Аьралий экспертътурал версиярду, муданма кунма, личIи-личIисса бур: зиясса, дух дурксса техника, пилотътурал гъалатI. Бур терактри тIутIиссагу. Аьра­ли элмурдал академиялул эксперт Владимир Прохватилов ур, самолетрай кIия-кIия даву ххуйну кIулсса, ччимур тIюпанналува, чявхъалува усттарну личай­сса, опыт бусса пилотътал бу­ссия, рейс личIинува кьиматрайсса пассажир ххила­ххисса духьувкун, хъинну хъирив лавнуя экипажгу буцайсса, кIиягу пилот архIал бяйкьусса кIану – му хьун къабю­хъайсса ишри тIий. Цама машгьурсса аьрали эксперт Алексей Леонковгу ур, самолет зия хьу­сса дикIангу къабю­хъайссар, му хъинну ялув бавцIуну ххал диргьусса самолетъя тIий. Гьаннай­сса, ба­къар цалсса гьанулун ласун­сса цIакьсса хIуччарду. Бувар му иширал хъирив лаян, спецтехника ва водолазтал зийнма бур. Ссавур данну. Хьумунил хъирив лаянссар.
Амма, ци сававрай хьурчагу, къахьунмур хьусса, ЛухIи хьхьирил чIанулу кьурчIисса ажал бувкIсса жагьилсса, бювхъусса, авурсса ва гьунарду бу­сса инсантурал оьрмурдай хIайп тIийнма жува личIантIиссару. ЧIявусса агьалинал дакIру гьулусан дунни ЛухIи хьхьирий хьу­сса оьз­рулул. Ччарча кьатIаллил билаятирттая, ччарчагу жучIава Аьра_сатнаву агьали жижара буллай, кьурчIишиву кIидачIлай бивкIунни вай гьантрай. Цамур куццуй бикIангу къааьркин­ссар. Амма бувккунни Сириянавун, дяъвилул пуч-палачат бувсса билаятрай къавтIун, балай тIун наниминнан хъинсса къел хьуссар, Заннал кьисасри, ажалданул хъириври най бивкIсса тIутIиссагу. Инсантуравусса зидлил, сситтул цучIав махIаттал айсса чIуннугу да­къар. Амма жагьилсса инсантуран, яргва-яргсса, гьунарду бу­сса (бикIувча бувагу гьунарду ба­къасса, гьу!) оьзру шаврия ххари хъанахъаву – вахIшишивур! Сситтул ва чапалшиврул пурхагу тIий, жу, авай, бусурманталлу, Сириянавун къавтIун, балайрду тIун нанимигу жул душманталли тIий, цивппа яла бусурманнал агьалинай цIими буми, яла дакIру хъинми бушиву исват буллай сукку хьусса кьюкьрира дурккунни. Цу уссар Сириянаву дяъви най бушиврия рязийсса? Цу уссар рахIму-цIими бакъулт­ращал дусшиву дуван ччисса? Щинни дяъви кьамулсса? Самолетрай тихун наними Сириянаву талан най бакъаяхха, ми бия паччахIлугърал учреждениярттай зузисса, гьан багьлагьинийн лагайсса зузалт, цивппагу творчествалул зузалт! Къашайссия миннаща тихун къагьан, насияра тIутIиминнахьгу «къявкъанну!» учин. Самолетрайсса пассажиртуращал ЛухIи хьхьирил чIанулун лавгсса Елизавета Глинкал, «Справедливая помощь» фондрал хъунмунил, чIявусса оьрчIру дяъвирдал цIараща ххассал бувсса Доктор Лизал, ттигъанну кунма, декабрь зурул 8-нний, Аьрасатнал Президент Владимир Путиннул кIунттища награда ласлай, «дяъви – аьрщарайсса дужагьри» увкушиврий чIурчIав дуллай бур циняв цIана. «Гьун­ттий на Донецкалийн лехлай бура, тиччагу – Сириянавун, нагу, ттущалмигу тачIав дяъвилул цIарава цIуллуну, сагъну зана хьунтIиссару тIий дакI дарцIуну къабикIару», – вайри Доктор Лизал увкусса махъру. Аьщун кунма мунил зумату бувксса. Жагьилсса жандалийнгу жагьаннама куну, ттупал ххурххурду къизгъиннийн най бивкIсса. Бувккунни муниха, так дуаьлувух бишин лайкьмуниха, зай учинмигума! Ххуйшивурив ливтIусса инсантураха зай тIутIаву? Зай зумув бушивурив бусурманчунал ххуйшиву? Тай артистъталгу, журналистъталгу къаххуйсса даву дуван нанисса бивкIхьурча, тайннайн та оькьини дуккаврия ххари хъанахъими тайннаяр ххуйссарив? Ягу ххувссарив? Цумур диндалий, чув чивчуну буссар инсаншиву къаххуйссар, иман дакъашиву ххуйссар тIий. Занная нигь дума оьзрурдая ххари хъанан икIайссарив? Ярославрайгу самолет дагьну ливтIуна хоккеистътал. Тайния Сириянавун ягу Украиннавун най бакъая. Тайния дяъвилул майданнай «дялахърурду дуллан» нанисса артистътал бакъая. Щин кIулссар щих, чув, цумур чIиралу ягу цумур чIанулу, мурцIув ягу ма­гъулу ялугьлай буссарив лухIи бала? Хасну ттун личIишиву дакъар, тай ци иширай, цумур билаятрайн най бивкIссарив. Ттун личIишиву дакъар тай ­оьрус ягу жугьутI бивкIссарив. ЛивтIунни инсантал. Ин — сан — тал! Ва ахиргу, рухIирдащал ччалан къабикIайссар! Доктор Лизал тIийкун, «ярагъуннил мазраяр ххувссар дакьаврил ва рахIму-цIимилул маз».
Мудангу хъиншиврул ва дакьаврил маз ххувну лякъаваннав!