ВичIидишияра зулва чурххал базурдах

ЧIявуну чурххал цила бусайссар цинма аьркинмуния. Амма, хIайп, жува ганих вичIикъадишару. ВичIигудирхьуну, кIул банну диял къахъанахъимур:

— Агарда зун дукан ччарча щикIалат — зун глюкоза биял къахъанай бикIантIиссар. Укун­сса чIумал инсан хъинну хIал чанну икIайссар. Му бакъа­ссагу, цIансса щикIалатраву бу­ссар магний, мунил инсаннал настроение гьаз дайссар, ду­ссар эфир масло, оьттул туннурду холестериндалуцIа марцI байссар.
— Кофе хIачIан ччан бикIарча, чурххан таза буккан аьркинну бикIантIиссар. Японнал аьлимтурал тIимунийн бувну, кофелул атеросклероз хьун къаритайсса дур: гьантлун 2-3 чашка кофелул хIачIларча, инсан тазану икIайссар ва чурххан аьркинсса чIярусса затурдил щаллуну икIайссар.
— Балугъ букан ччарча, чурххан фосфор биял хъанай къабикIантIиссар. Укун­сса чIумал инсан ччяни ухлан икIайссар, чIарарду кьатIа тIун дикIайссар, михьру зия хъанан бикIайссар. Ва чIумал балугъ къаканарча (нюжмардий кIийлавагу), пародонтозрал (синттал азаруннил) инжит буллантIиссару.
— Лимон дукан ччарча – ви­тамин С биял къахъанай бикIан­тIиссар. Канакияра апельсинну, хIачIлачIи хъанакIул щин. Зу, иммунитетгу гьаз хьуну, шяраягу, гриппраягу бурувччуну бикIантIиссару.
-Турщисса затрахсса тамахI ялу-ялун хъунма хъанахъисса инсаннан ттиликI ва сситту­къатта ххал бан хIакинначIан гьан аьркинссар.
— Мел букан ччисса чIумал, зул чурххан кальций ва витамин Д биял къахъанахъиссар. Остеопороз ва кариес дайдишайссар. ХIачIлачIияра кефир, канакияра хIуру нис ( творог), пуннукь.
— Ккунукру букан ччиний, зул чурххан диял къахъанахъиссар фолиевая кислота. Канакияра гьантлун ца ккунук.
— Семечка букан ччарча, зул чурххан биял къахъанай бикIан­тIиссар витамин Е .
— Букан ччарча кишмитIутIи ягу гьивхь, чурххан аьркинну бикIантIиссар калий. Калий чансса чIумал инсан ччяни ухлан икIайссар, шанан ччан бикIайссар.
— Йодрал къюкIлил, туннурдал даву цила нирхираву дитайссар, кIиз, бурчу ххуй бай­ссар, нерварду паракьат дайссар. Йод буссар морской капусталуву, мунияту 100 гр. гьантлун канарча, чурххайн хIал бучIан бай­ссар. Амма йод бусса чIярусса продукты канан къабучIиссар, бюхъайссар зарал биян бангу. Шиккува кIицI лаган, морская капуста цIана хъуни ттучаннай бахлай бур.
Укунсса продуктылуя чичин хьунссар уттигу чIявусса. Яла агьаммурдив шикку — цала чурххах вичIидишавур, ганил цила бусайссар цинна ци аьркинссарив. Чурххал тIимур булларча, зуя чIярусса азарду яла гьантIиссар.
Т. ХIажиева