МахIачкъалалив хьунни Аьрасатнал элмулул ва практикалул конференция

45_photo_12Ноябрьданул 9-нний МахIачкъалалив байбивхьунни «Региональные проблемы преобразования экономики: интеграционные процессы и Социально-экономическая политика региона» тIисса Аьрасатнал элмулул ва практикалул конференция. Гьашину ва 7-чинсса конференцияр.

ХIасан Аьдилов
РАН ДНЦ-лул Социал-экономикалул ахттар бавурттал институтрал директор Сергей Дохоляннул бувсъсса куццуй, шиная шинайн конференциялий гьурттучитал гьарза хъанай бур. Гьашинугу бивкIун бур 200-яр ливчусса, докладру Армениянавату, Белоруссиянавату, Къазахсттаннаяту, Украиннавату ва жулва билаятрал 50-лунния ливчусса шагьрурдаяту. Цаппара масъалартту аьмсса хъанай бур Аьра­сатнангу, жулва чIаххуврайсса цайми билаятирттангу, мунияту ми масъалартту цачIу ххал бигьлай бур.
ДР-лул БакIчиначIасса Приоритетсса проектирдал лябуккулун хасъсса советрал председательнал хъиривчу профессор Аьбдулхаликь Гиндиевлул бувсунни ДР-лул БакIчиначIасса Лябуккулул ва приоритетсса проектирдал советрал агьамми ххуллурдаяту. «Совет сакин бувссар ганил совещаниярдай ххал бивгьусса масъаларттал хIасиллу ДР-лул БакIчинал ХIукмурдуну хьуншиврул ва ми исполнительный властьрал чара бакъа биттур булланшиврул. Агана му жущава бакIуйн буккан бан бюхъарча, жунна чIалантIиссар цамур куццуйсса, хъин чулийсса хIасиллу ва миннул ххуйсса асар биян бантIиссар экономикалул лябуккулунгу», — увкунни Гиндиевлул.
Ганал мукунма бувсунни Да­гъусттаннал элмулул ххуйсса потенциал бушиву ва элмулул ва властьрал хIала-гьурттушиву дулларча, бюхъантIий бушиву буниялагу экономикалуву лябукку хьун.
Сергей Дохоляннул доклад хас бувну бия мюхчаншивруйнсса нигьачIавурттан, экономикалуву­сса бюхъурдан ва Ухссавнил Ккав­кказуллал федерал округрал лябу­ккулул ххуллурдан. Ганал бувсунни регионнал дянив дифференциация гужлан дуван аьркиншиву ва му дуллайгу бушиву. Ганал мукунма бувсунни Аьрасатнал округирттал экономикалул тагьарду цанниха ца лащан дуллалисса ккаккиярттая. «ЧIяруми социал-экономикалул ккаккиярттан хасну СКФО чIявуми федерал округирттаяр махъун багьну бур, ганиву ляличIи хъанай бур Чачан Ингушетия ва Дагъусттан. СКФО-равунсса отчислениярттал бутIа хIисавну бур 60 процентран, ми лап чIявуссар, цайми округир­ттах бурувгун. Амма инвестициярду цайми регионнавуннияр чансса най дур», — увкунни ихтилатчинал.
Сергей Дохоляннул мукунма гьаз бунни коррупциялул проблемагу: «Тухумирттал системалул коррупция гьарза дуллай дур, хIучI бутлай дур миха-тихасса инвестортуравун, жагьилтал ишбажаранчишиврухун багьан къабитлай бур».
Цалва ихтилатрал ахирданий Сергей Дохоляннул увкусса ку­ццуй, СКФО-рал экономикалул лябукку шаврил стратегиялул мурад хьун аьркинссар агьалинал оьрмулул даража лахъ шаву. «Циняннал законшиву архIалну дуруччаву, коррупциялущалсса талатаву, инсаннал ихтиярду дуруччаву – вай шартIру дуручларча, Ух­ссавнил Ккавкказуллал региондалий лябукку хьунтIиссар, регион цIакь хьунтIиссар, Аьра­сатнал паччахIлугъгу цIакь хьунтIиссар», — увкунни ихтилатчинал. Дагъусттаннал аграрий университетрал ректор Зайдин Жанбулатовлул ихтилат бунни ДР-лий Агропромышленностьрал комплексраву рынокрал конъюктуралуву дахханашивуртту шаврил хIакъираву.
Конференция лахъи лавгунни 2 кьини — зурул 9-нний ва 10-нний.