ДакIния къабуккайсса Сияли

Сияли бувну бур 1940 шинал МахIачкъалалив, банкрал зузала Кьадинахъал ХIажинал ва Сабиратлул кулпатраву. Вайннал кулпатраву бивкIссар ххюва оьрчI. Нитти-буттал ми цинявппа, ххуй­сса тарбиягу дуллуну, ларайсса кIулшивурттугу ласун бувссар.

Вайннал кулпат Ккурккуллал шяраву сий дусса кулпат бивкIссар. Шяравамигу, чIахху-чIарахмигу, гъан-маччамигу кумаг аьркин багьлагьиний, маслихIат ккаккан аьркинний Кьадинахъал ХIажиначIан бучIайсса бивкIссар.
Хъамал ххирасса вайннал къатраву тачIав бухху-букку чан къашайсса бивкIун бур. Нитти-буттал ххуй-ххуйми хасиятру ирсирай дир­сса душ бия Сияли ХIажиевнагу. Укунсса ххаллилсса кулпатраву хъунма хьусса, тарбия ларсъсса инсаннаща бакъа къахьунссия вакссава усттарну таржума бан Халилбаг Мусаясуллул чивчусса «Страна последних рыцарей» тIисса лу. Ванил хIарачатрайну къакIулнангу кIул хьуссия Дагъусттаннал багьадурал цIа. Ва луттирал цIаниву аьч хъанай дур билаятрахсса ччавугу, махъва-махъсса багьадурахъал чIун дуркIун тIисса пашманшивугу. Ватандалийн хаин хьуссар тIий бакъу бивхьусса гьунар ххисса авторнал цIа марцI дансса, хъиннура бюхттул дансса даву дурссия Сияли ХIажиевнал.
Дагъусттаннал университетрал чил билаятирттал мазурдил факультетрай дуклакисса чIумал Сияли хьхьичIунсса студентътуравух бивкIссар. Мунияту, дуккаву къуртал хьуну махъ, ва бацIан бувссар шиккува ламсанал мазрал дарсру дихьлан. ХIакьинусса кьинигу Сияли ХIажиевнал дарс дирхьуми дакIнийн бичлан бикIай цукун ххуйну кIулну бивкIссарив ванин ламса маз. 1962 шиная 1993 шинайн бияннин, 31 шинай, Сияли ХIажиевна зий бивкIссар Дагъусттаннал университетрал чил билаятирттал мазурдил кафедралий. 1995 шинал дурурччуссар филологиялул элмурдал кандидат хьунсса диссертация. Цилла пишакаршиврул даража гьаз бан ва лагайссия Москавуллал паччахIлугърал университетравун, мукьийла лавгссия стажировкалий Германнавун.
2009 шинал Сияли ХIажиевна бувчIуна Дагъусттаннал Жяматий­сса палаталувун. Шиккугу гьарица зат дакIнийхтуну, гъирарай дувайсса Сиялил лайкь дурна цийнна дурсса вихшала.
1999 шинал, «Дараччи» клуб­рал хIарачатрайну, дунияллийн бувкссар Сияли ХIажиевнал таржума бувсса «Страна последних рыцарей».
Мунияр махъ Сияли ХIажиев­нахь гъан-маччами ва дустал хъярчирай «Мусаясуловна» тIун бикIайва. Ванил таржума бувсса «Страна последних рыцарей» був­ккусса чIумал, Дагъусттаннал Госсоветрал член ХIамзат ХIамзатовлул увкуну бия: «На мукIрура, ва лу цува багьадура акъасса инсаннаща таржума бан къахьуншиврий.
… Ва хъамитайпалул тачIав дакIния къалагайсса асарду кьабивтссар гъан-маччанал, оьрчIал, дустурал бакъассагу, цал бунугу цищалва щябивкIсса, ихтилат був­сса инсантурал дакIурдивугу».
Сияли бия чаннасса пикрирду, уздансса хасиятру дусса, аьчухсса хъамитайпа. Бия ка тIиртIусса, дулун кIулсса, амма щиякIуй цичIар тIалав къадайсса. Чаннасса сипат­рай аьч хъанан дикIайва ванил дакIнил хъиншиву ва пикрирдал марцIшиву.
Дазу-зума дакъа ххирая Сиялин цила буттал шяравалу Ккурккул. МахIачкъалалив бувсса, хъун хьу­сса бунугу, сант дирияйхту шяравун бачайва. Гьарица шинах гъи Ккурклив гьан дувайва. Шярава бучIайва чаннасса, ххарисса асардал вибувцIуну.
ДакIнил хъинсса, чIивимуниягу ххари шайсса буну тIий бухьунссия, оьрмулул шинну ларгун махъгу, ххуйнува, жагьилнува чIалай бикIайва.
Мукун дакIнийгу ливчIунни ва цинявннан.
Ширин ХIажиева