Яла хайр буми мархха-ххатин

kol_1Мархха-ххатин (пряности-специи) мяйжаннугу дарувну дацIайссар къюкIлил, туннурдал, урандалул (онкологиялул) цIуцIавурттан. Вайннул яла агьаммур даражагу, шиву чIявусса антиоксидантру бушавур. Ца стакан хIаллил ахъулссаннувунияр ца къеп специярдаву чIявусса бусса бур антиоксидантру.

1. Специярдаву яла инсаннал организмалун хайр буми хъанай бур куркума ва дарчин (корица). Вайннул холестерин чан байсса бур.
2. Имбирь, михак (гвоздика), дарчин ишла булларча инсан аьвкъу-гъили хьусса чIумал, цIуцIаву ччяни яла лагайсса дур.
3. Ахттайнссаннул хьхьичI дулайсса яла аьнтми нагьарданулгума (закуска) инсаннал аппетит гьаз къабайссарча, ялунгу чан бувну, гивусса капсанциндалул инсан уччин айссар.
4. Специярдавусса антиоксидантру чялишну ччалан дикIайссар концерогеннащал. Куркумалуву ляркъуну дур ссурссулий, бакIраву дурухлу хьун къаритайсса затру. Хрендалувугу ляркъуну дур ракрал клетка литIун байсса затру.
— Лавралул чIапIул кумаг байссар дукра лялиян дан. КъюкI ххуйну зузи дайссар, дукралух ишттахI бутайссар. Лавралул чIапIул нагь хъинсса даруври гайморитрая. Лякьлуву оьрчI бусса хъаннин къабучIиссар.
— Хрендалул инсаннава кIу­щалу буккан байссар, мунияту ишла байссар кIущалданул ххуллу ссатиржан хьуний, ччаруллаву чартту бусса чIумал. Мукунна хрен хъинссар циститран, подагралун, ревматизмалун ва цаймигу цIуцIавурттан.
— Имбирь хъинну дакьай­ссар дакI ларай нанисса чIумал, мигреньдалул приступ хьуний. Цинявннан кIулссар имбирь хъинну ххуйсса дарув бушиву хъугьулун, аьвкъу-гъили хьусса инсаннан. Инсаннал чурххайн хIал бучIан байссар. Японнал хIакинтурал пикрилийн бувну, имбирь ххуйсса даруври щирт­рая.
— Зяъпирандалул – (шафран) – кумаграйну шайсса бур серотонин – ххаришиврул гормон, ванил къюву лагь дайссар, депрессиялувусса инсаннан кумаг байссар. Дукра ххуйну лялиян дайссар, ччаруллив, ттиликI, лимфа марцI байссар, хьхьа батIлатIаврин хъинссар, туннурдаву оь татан къабитай­ссар, лажиндарал ранг-жинс ххуй дайссар.
— Дарчин. Гьарца кьини дарчиндалул ца чяйлул къуса канарча, оьттувусса качар чан шай­ссар, давление цилла ххуттаву дитайссар. Оькки холестерин чан байссар.
— Михак ишла буллан аьркинссар шяра дирни. Мунил ккарччул къюву лагь дайссар, ссихIирал ххуллурдан хъин­ссар.
ЦIуллуну битаннав.
Т. ХIажиева