ТIалавшин ххисса пишакар

gkos_5Чансса бакъар лакрал дяниву бусравсса, сий дусса инсантал. Миннавасса цаннащал ттигъанну нагу кIул хьура. Цал-цал на ттула дусначIан, Буршиял СайдуллагьлучIан, яхши-хашрайн уххара.

Ганал строительствалуха зузисса идара буссар «Россия» кинотеатрданул аралуву. Ца ххуллухгу мукуна увкIун уссияв. Идаралий даву, даин кунна, щарай дия. Фирмалул хъунама СайдуллагьлучIан бувкIсса халкь та-бунугу чансса къабикIай. Му базилухгу таман­сса бия. Ттул ссаламгу лавсун, Сайдуллагьлул:
— Ухху, щяикIу цахъис хIаллай, — куна, на ххал хьуну.
Ганал даврихун ахкъачиншиврул, нагу ца мурцIув паракьатну щяивкIра. Кабинетравун бавтIми ца объектрал ялув бястру буллай бия. ЦукунчIав цаннийн букIлай бакъая. ЧIурду ялу-ялун лахъ хъанай бия, амма цаннан-ца къабаллалисса хханссия. Микку, ттула чIарав щяивкIсса, ца усса-акъасса кIул ан къашай­сса куннасса чув ивзун:
— БучIирив ца-кIива махъ учин ттунгу, — куна.
— Буси, Илияс Жяъпарович, — куна Сайдуллагьлул.
Карта кунна тIитIин дур­сса объектрал пландалул ялун кьусгу ивкIун, ганал цаппара затру паракьатну бувчIин бувна. Ттун га ци тIий уссияв къакIула, амма ганал ца-кIива махъ чайхту, ссихIир бувсса кунма, циняв пахъ багьуна.
— Вагь, ганаву бивкIсса гуж чIалай бурив, — тIий ура ттухьва нагу.
ЧIал къавхьуну батIаву къуртал хьуна, зузалтгу цалва-цалва иширттахун машхул хьуна, аьжаивсса адаминагу, барчаллагьгу куну, хьулул кьатIув увккуна. Жувалу ливчIукун, на Сайдуллагьлухь цIуххав:
— Та адамина цуркьай, да?
— Ва хъинну усттарсса пишакарди, — куна ганал, пахрулий кунма. Яла гава ссят жанахIравунмай оьвкуна:
— Илияс Жяъпарович, чансса аглан хьула! – куну.
Сайдуллагьлул жу кIул бувнав. Секретарьшайн оьвкуну, жун чяйгу тIалав дуруна. Жу, чяйгу хIачIлай, жапрайн багьру.
— Илияс Жяъпарович, чан-кьансса виятува буси, — тавакъю бував на.
— Гьу, ци буслава, — кунни ганал, — на мукъул усттар акъара, на ура канил усттар.
— Буси вила оьрмулия, даврия.
— Хъинни, шайрив ххал банна, — куну, буслай айивхьуна.
На тIурча, хъапа-шапалий ганал хъирив чичлан ивкIра. Бюхъай цаппара затру ттуща лях лавгун бикIангу, амма яла аьркинми кIанттурду чичин хIарачат буллай уссияв.
— На увссара Лакрал райондалий, Буршиял шяраву 1944 шинал. Ттул ппу ХIасан-ХIусайн ва нину Ххадижат, аьпа баннав цал, жяматраву сий дусса агьлу бия. Жу бияв 3 уссу, 3 ссу. Ца уссу чIивинийва аьпалухьхьун лавгссар. Мискинну, ду-дакъа ялапар хьурчагу, кулпатраву нахIушиву дикIайва. Нину-ппу колхозниктал бия. Нину оьрчIалсса буллай дикIайва, бутта тIурча, хъинсса усттар ия. Ганал ччимур даву дайва: яттикъушру, къатри дуллай, ацIаву къадикIайва. Ларайсса кIулшиву къадиркIнугу, га ия пагьму бусса усттар. Даин нагу цащала архIал уцайвав. Мунияту ттун чIаванийва усттарнал пиша нахIу лавчIуна, муних гъира багьуна. «Хьунавав ттущавагу бу­тта кунасса усттар хьун», — тIий икIайссияв ттухьва нава.
Кьадарданул жуяту нину-ппу ччяни батIул бувна. Жун нитти-бутташиву дуллангу хъунмур ссу Зулайхатлун багьуна. Ганил хIарачат байва жу ккаши-мякь хьун къабитан, бявкъу-гъили хьун къабитан. Цищава шаймургу, ца ххишалагу буллан бикIайва. Амма, ялагу гуж къалаллай, на Гъумучиял школа-интернатрайн уллунав. Тиккува ацIва классгу къуртал бувссия. Муния махъ МахIачкъалаллал Автоххуллурдал техникумравун увхссияв. Яла армиялийн лавгссияв, цувагума Камчаткалийн, ракетарттал аьралуннавун. Ти­чча хъунама сержантну зана хьуссияв. Тихва уна, Ураллал С.М. Кировлул цIанийсса политехнический институтрал строительный факультетравун увхссияв. Къуртал бувну махъ МахIачкъалаллал «Южстальконструкциялийн» направление ларсъссия. Мура шинал кулпатгу бувссия. Ттул кулпат Зувайдатгу ттула буттал шяраватуссар, жул шама арс уссар. Зий ивкIра прорабну, участокрал начальникну, хъунама инженерну, управлениялул начальникну. Миччава пенсиялийнгу лавгра. Пенсиялийн увккун махъ увхра ттула ученик Аьлилов Сайдуллагьлул технический советникну.
— Ина ларсун дур «Дагъус­ттаннал лайкь хьусса строитель» тIисса цIа. Ккалли дансса цуку-цукунсса объектру дурссар вил гьурттушивугу хьхьичIунну?
— На захIматрал ветеранна, ттун чIявусса кIанттурдай зун багьссар, Дагъусттаннай ба­къассагу, Грозналий, Ростоврай, Бакуй, Ттуплислив, Владикавказрай. На буллай ивкIссара «Дагэлектромаш», «Дагдизель», «Авиаагрегат», МахIаммад ХIажиевлул цIанийсса, Сепараторду байсса заводирттал объектру. Гергебиллал райондалийсса Зуберха зунттуй бацIан бувссар телемачта, бувссар Аь. Аьлиевлул цIанийсса Спортрал дворец.
— МахIатталла. Вил гьур­ттушиву дакъасса сайки цавагу завод къабивкIун бурхха Дагъусттаннай. ХIакьинугу ина оьна авцIуну акъара, ттун чIалачIиссаксса.
— ХIакьину хъунмурчIин зий ура Сайдуллагьлущал. Ва ур цалва пиша ххирасса ва ххаллилну кIулсса инсан. Хъинну чIявуссаннал чIаравгу ацIай, шяраваллин, жяматран аьркин­сса иширавугу мудан хьхьичIунну уссар. Гьашину Буршиял шяраву мизит бацIан бувну къуртал буллай буру.
— Барчаллагь вин хъунмасса, магьирсса пишакарнан ва оьвхъусса инсаннан. Ялун нанисса 70 шинал юбилейгу барча дуллай, чIа тIий буру вин чIярусса цIуллусса шинну! Ияннав ина вила дакIнийсса хъин-хъинми мурадирттайн!
Хизри Илиясов