Жяматрал ялувбацIаву — вихшала зана дансса чаран

foto_4Февральданул 22-нний МахIачкъалалив хьунни ДР-лул инсаннал ихтиярду дуручлачисса уполмоченныйначIасса Экспертътурал советрал батIаву. Шикку ххалбигьлагьисса агьаммур суал бия республикалий чIиримур ва дянивмур ишбажаранчишиврухун машхул хьун ччиминнан кабакьавринсса, миннал хьхьичI бишайсса барурду чан бавринсса чаранну лякъинсса.

Залму АьбдурахIманова
Шикку гьурттушинна дурунни ДР-лул ЧIиримур ва дянивмур ишбажаранчишиву лядуккавриха зузисса комитет­рал председатель МахIаммад Шабановлул, ДР-лул Халкьуннал Мажлисрал депутатътурал, республикалул министерствар­ттал, ведомстварттал, жяматий­сса ва политикалул сакиншиннардил вакилтурал.
БатIаву тIитIлай, республикалул омбудсмен Уммупазил Оьмаровал кIицI лавгунни, хIукуматрал цал даву тIиртIуссар, аьчухссар тIий цимил тикрал барчагу, кIантту-кIанттурдай ялапар хъанахъисса халкьуннаясса рязибакъашивуртту чан хъанай дакъашиву.[pullquote]

«Халкьуннан кIулну бикIан
аьркинссар бюджетрал арцу ссан
харж дуллалиссарив, ци гьанулун
ларсун субсидиялул арцурду дулайссарив,
хIукуматрал чулуха кабакьулунсса
механизмру цукунсса журалул дуссарив.
Вай гьарзат субъектирдайсса чIиримур ва
дянивмур ишбажаранчишиву лядукканшиврул
ишла бай­сса чараннан хасъсса суаллур. Хъинну ччива
вай суаллаву чялишсса гьурттушинна дурну жула жяматий­сса сакиншиннардалгу», увкунни Уммупазил Оьмаровал.

[/pullquote]
«На чIявусса халкьуннащал хьунабакьара, хаснува районнайсса, щархъавусса халкьуннащал. Ттун вичIидишин багьай цалла чIири-хъунсса, цалва кулпатру бакI буккан бансса ци-дунугу тIитIин, щурущи дан кьаст лархIукун, хIукуматрал чулухасса, чIяруну щаллу дан хъунмасса захIмат шайсса тIалавшиннарду цаща щаллу дан къабюхъай тIисса миннал цIуру-кIурурдах. Халкьуннан кIулну бикIан аьркинссар бюджетрал арцу ссан харж дуллалиссарив, ци гьанулун ларсун субсидиялул арцурду дулайссарив, хIукуматрал чулуха кабакьулунсса механизмру цукунсса журалул дуссарив. Вай гьарзат субъектирдайсса чIиримур ва дянивмур ишбажаранчишиву лядукканшиврул ишла бай­сса чараннан хасъсса суаллур. Хъинну ччива вай суаллаву чялишсса гьурттушинна дурну жула жяматийсса сакиншиннардалгу», — увкунни ванил.
Ванил увкумунил ялун ххи буллай, Дагъусттаннал Ишбажаранчишиву лядуккавриха зузисса комитетрал каялувчиналгу кIицI лавгунни, уттигъанну республикалул бакIчину ивтсса Рамазан АьбдуллатIиповлул агьаммур мурад бушиву республикалий ва масъалалул хIакъираву гьануцIакулсса да­хханашивуртту дансса.
«ДР-лул Президентнал врио Рамазан АьбдуллатIиповлул кIицI дурунни жулла региондалул политикалуву ца яла иттав къалану бавцIумур масъала бушиву коррупциялущал ва тухумирттаву цаннахьхьун ца къуллугъру тапшур буллалаврищал талан аьркинсса. Жувагу, вай махъру иширттайн кIура баен баншиврул, республикалул бакIчинацIун бахIин аьркин­ссар.
Коррупция дух дан дуллай, мунищал талатисса исполнительный властьрал органнал ялувгу жяматрал ялувбацIаву дикIан аьркинссар. Ттунгу хъинну ччива жяматийсса сакиншиннардал вакилтал гьурттуну жучIан бучIайсса халкьуннал дяниву дайсса конкурсраву ххув хьуминнан грантру дулун кка­ккан дайсса хасъсса комиссиялуву. Укунсса иширал жулмур даврийнсса щак-щукругу бухлаган банссия», — увкунни ванал.
Гихунмай ванал бувсунни республикалий ишбажаранчишиву тIутIайх дичин даншиврул хIукуматрал чулухасса арцуйну­сса кумаграя. Миннувусса ца бур АьФ-лул Экономразвитиялул министерствалул баян бувсса конкурсравух гьуртту хьуминнан грантру дулунсса кумаг. Вай грантру ласунсса конкурсравух гьуртту хьун бюхъайссар Аьра­сатнаву ялапар хъанахъисса 14-30 шин хьусса, ишбажаранчишивруву ца шин ва ххишала дурсса халкьуннаща ва запасрайн лавгсса аьралийтураща. Конкурсравух гьуртту хьун ччиманая тIалавсса чагъарду кьамул бувкун, ми ххалбигьай­ссар жяматийсса сакиншиннардал ва хIукуматрал чулухасса вакилтал гьурттусса комиссиялул. Конкурс дурхIуминнан дулайссар грантру: халкьуннансса хIаллихшиннардил сфералуха зун ччиманан 150 азарда къуруш, производствалуха зун ччисса организациярдан 300 азарда къуруш. Укунсса журалул цаймигу кумагру бавриха зий буссару жу. Мунияту зулмур гьурттушиннагу жун хъинну дучIи лякъинссия, халкьуннан жул ялув коррупциялул ххют дакъашиву тасттикь баншиврул.
«Дагъусттаннал ишбажаранчитурал союз» жяматий­сса сакиншиннарал директор Вагьаб Вагьабовлул бувсунни жулла республикалий зий бушиву дахьва ишбажаранчишивруха зузиминнан аьркинсса консультациярду дайсса, миннан къакIулмур-кIулмур лахьхьин байсса, хIукуматрал чулухасса кумагирттая бусайсса цаппара центрду бушиву.
«Жулва халкьуннан, кIисса кIиссурайх къабивщуну, хIукуматрая арцу ччай дур. Цувама ур хIукуматрая кьюлтI буллай цалла бизнесрая, налогирттал органнай му душиву чичлай акъар, налогру къадулланшиврул. Мунияту миккугу хъуннасса ялувбацIаву дан дур», — увкунни В. Вагьабовлул.
Цурда батIаву ларгунни гьарцагу гьурттучи унгу-унгуну хIала увххун, яла къизгъинми масъалартту ххалбигьлай, цукун , ци журалий ва даву дурну хъинссарив хьхьичIун ласласисса. Икьрал дурунни уттимур батIаврий ва масъала щаллу хьуншивруву хьхьичIун ласун ца яла хъинну бучIи лякъинми чаранну.