Дагъусттан аьдлу-низамрах мякьну бур

Аххана унни Москавуллал Дагъусттаннал Президент. ПаччахIнал заманнай оьруснал халкь ххуйсса «царь-батюшка» увкIун, низам дишинтIиссар, аьдлулий агьалинал оьрму бигьа бантIиссар тIий вихшалдарай бивкIсса кунма, жувагу буру, ттигу-шилагу, Москавуллан кIул хьуну Дагъусттаннайсса тIайладакъашивуртту, тIайлабакъултгу бат бувну, тIайласса, аьдилсса, агьалинай цIими бусса хъунама итанссар Дагъусттаннай тIийнма вихшалдарай. МахIаммадссалам МахIаммадов ивтнийгу буссия жагьилсса, дурккусса хъунаманал дуванхьуви низам, ласунхьуви тIайламур ххуллу, хьунхьуви чанссарагу ххуй чулиннайсса дахханашивуртту тIий.

ХIасан КIурухов
Вана уттигу жува жулла шацI дуклан диркIсса вихшаларду цIунил цIу дуллай, ай, балики Рамазан АьбдуллатIиповлул дишин низам, чан дуван чиновниктурал дацлацавуртту, ахир дишин тахсир бакъасса инсантал литIлатIавурттал, жагьилтал бавцуну бат буллалавурттал, пIякь учавурттал тIий. Ай, балики мукун хьун, учин бакъассар, шайхха дунияллий караматсса ишру! Амма, ттухь цIуххирчарив, къабигьану бикIанссар Рамазан АьбдуллатIиповлун ххуй чулиннайсса дахханашивуртту дуллан ваксса ишру оьнихун багьсса, муруллул зуманийн бивсса Дагъусттаннай. Къабигьассар циняв чиновниктал дацлай, хъапа-щапалухун багьсса, низам дуруччай органну лирну ларгсса паччахIлугърал ца чIивисса бутIуй низамгу дирхьуну, тIайлашиврул ххуллийх бачин. Дагъусттаннай низам хьунтIиссар так Москавуллан аьркинну духьурча шийх му низам. Москавливрив паччахIлугърал бакI дургьуминнаву Дагъусттаннай низам аьркинссагу бухьурча, къааьркинссагу чансса бакъар. Дагъусттаннай питнарду ва къаршибацIавуртту пуркIу тIийна ччисса гужру Кремлилувугу бур. Къабигьасса чIумуву, къабигьасса тагьардануву бакIчишиву дуллан багьан тIий бур АьбдуллатIипов Рамазаннун. АьбдуллатIипов царагу дацултрал кьюкьравун увхсса, чапалсса иширттавух хIала хьусса, «гъулувтусса» политик акъар, цавагу кланналуву гьурттусса акъар. Мунияту бюхъайхха Рамазан ХIажимурадовичлуща, цахьхьунна дирирсса хIалурдугу ишла дурну, царагу кьюкьлувунгу хIала къаувххун, цинявннал дянивчугу хьуну, агьалинан хайрну бакIчишиву дуллан хьун? Дишинну мукунсса вихшала, вихшалартту дихьлай аьдатссагу бухьувкун.
Ваниннин ца кьуниясса шиннардил хьхьичI, хъунасса шаэр Расул ХIамзатовлул ттухь ца анекдот бувсуна (на Расуллул хьхьичIунсса дус-ихтиваръяв, куннахь кув анекдотру буслай, а-а-ппаппалий бикIайссияв учин ччай акъара, ца ттунма щала тIааьн бакъасса иширай цачIана оьвкуну, увцусса чIумал бувсъсса анекдотри ва). Анекдотрал мяъна дия укунсса: кIия жугьутI хьунаавкьуну, га ца ивкIун ур гаманахь ххаришиву буслай, «вин баврив, Гагарин космосравун левххун усса ур», тIий . Гама жугьутI ия тIар, «ацIула, цал ина буси му леххаву жунна, жугьутIнан, хайрссаривкьай ягу заралссарив?» – тIий. Жувагу пикри бан аьркинни МахIаммадссаламлухлу Рамазан итаву лакран хъинссаривкьай ягу къахъинссарив? Ттухь цIуххирча, МахIаммадссаламгу лакрайн ссиувцIусса, лак къаххирасса хъунама акъая. Ванал чIумал лак, хъиннува хьхьичIун къаласурчагу, къума-цIан бувнугу бакъая, бия лакрахьхьун буллусса ххуй-ххуйсса къуллугъругу, бия министрталгу, дунуккива къулагъас лакрал районнахгу. Амма ца пашмансса чулинмайсса ххуллугу бия МахIаммадссаламлул политикалуву. Мугу – миллатрал мазурдих, кказит-журналлах, культуралух, литературалух къулагъас чIири шаву ва махъсса ппурттуву ми ссуссукьу буллай байбишаву. Культуралулсса, прессалулсса байсса къуллугъирттай МахIаммадссаламлул махъсса ппурттуву бивтун бия цалва миллатирттал мазру къакIулсса, ми къакIулшиврия хIайп ча учивича, ялунгума муния пахрулийсса, «Дагъусттаннал мазру бухлаглагиссар, ми мазурдийсса кказитру, журналлу лакьин аьркинссар, интернетраву гъалгъа тIутIира зулва мазурдий, аьркинну бухьурча» тIисса къуллугъчитал. Мазругу, мазурдийсса чичругу дакъахьурча, яла жува цару, жува ссан аьркинссару, жува щин санссару? Яла Дагъусттан тIисса мукъул мяъна цири? Муна мукунсса бия ишру. Ттун къакIулли АьбдуллатIиповлул цукун биттур булланссарив цалва хьхьичI чIумул бивхьусса захIматсса масъалартту, цукун къулай дулланссарив аьратталсса Дагъусттаннайсса тагьар, цукун дишинссарив низам, цукун дацIан данссарив дацавуртту , литIавуртту, къача-къучшивуртту, ттун къакIулли ми масъалартту щаллу бан хьунтIиссарив мунаща ягу къахьунтIиссарив. Амма на дакI дарцIуну ура Рамазан АьбдуллатIипов хъунаману уссаксса Дагъусттаннал миллатирттал мазругу, мазурдийсса кказит-журналлугу лакьин аьркинссар тIисса политика Дагъусттаннай къадикIантIишиврий, цанчирча ттун кIулли миллатирттал культурагу, литературагу ххирасса, мазругу ябан аьркиншиву кIулсса, ми душиву республикалул яла хъунмур хъусгу бувчIлачIисса политик ушиву Рамазан АьбдуллатIипов.
Мудангу Дагъусттаннайсса ишру Москавуллан цукун ччай бурив мукун най бивкIунни. ХIакьинугу Москавуллал бияла хъиннува хъун хьуну бур. ЧIал къавхьуну чIалантIиссар Рамазан АьбдуллатIипов Москавуллал ци бияла буллуну, цукунсса бигарду бивхьуну гьан увну уссарив Дагъусттаннайн. Дуллуну дуссарив мунахьхьун низам дишинсса, дацулт чIуен бансса, литIавурттал ахир дишинсса ихтияр ягу Дагъусттаннайсса тагьар дусса куццуй ритан аьркинссар куну гьан увну уссарив. Му чIалантIиссар ХIукуматрал хъунама цу итайрив, Халкьуннал Мажлисрал хъунама цу итайрив чIалан бивкIукун . Агарда гайва гай, ттинингу къуллугъирттай бивкIсса, кару гъулуртусса дацулт, литIулт битларча цIунилва цIунил хъунисса къуллугъирттай, мунил бусласиссар республикалийсса тагьар ххуй чулиннай даххана дансса ихтиярду Москавуллал АьбдуллатIиповлухьхьун къадуллушиву. Агарда къуллугъирттайн цIусса, дацавурттавух, къача-къучшивурттавух хIала къабивкIсса, марцIсса инсантал бучIарча, Дагъусттаннайсса тагьар къулай хьун бюхъаврийн вихшала дишин бучIиссар тIиссар мунил. Вай гьантрай кIул хьунссар жунна цIусса хIукуматрал къуллугъчитурал цIарду. Буруганну. Дагъусттан шацI хьуну бур тIайладакъашивурттая, агьалинал ссавур кIюла дурккун дур, бан-бит бухлавгун бур лагмарасса къача-къучшивуртту, оьхIалшивуртту чIалай, азурда хьуну бур гьар шаттирахун лулттурасри, рушватру тIалав дуллалисса чиновниктурая, бизар хьуну бур низам дакъашиврия. Агьали мякь бувккун бур аьдлу-низамрах. Рамазан АьбдуллатIиповлун Заннал хIалу руртунни агьалинал дакIниймур лалавсун, миннал буруккинтру щаллу бансса. Мунахьхьун тавпикь дулуннав халкьуннал мурадру щаллу бан, ми щаллу бансса ниятгу, ихтиярдугу дуну ухьурча. Жувагу, ттинин цимилгу дирхьусса, чIяруну дихьлахьаврил тIартIун ккутIа-вярчIари хьусса вихшала цал уттигу дирхьуну, жущава шаймур булланну.

P.S.
Ва макьала чирчуну махъ Рамазан АьбдуллатIипов Халкьуннал Мажлисращал хьунаавкьусса батIаву хьунни. Му батIаврий кIул хьунни Дагъусттан Республикалул ХIукуматрал бакIчину Мажидов Мухтар Муртазааьлил арс итлатишиву. Мухтар Мажидов ур, на ва макьалалуву увкусса куццуй, дацавурттавух хIала къавхьусса, кару чапал къадурсса инсан. Хъапа тIий му къуллугърайн ххяхлахисса, жунма ттинингу кIулсса, агьалинан ссибувцIусса «ххача барцIругу», тий-шийнмай бувну, цала оьрчIру му къуллугърайн личIин чаш бувксса, бияла хъунисса буттахъал хьхьичIгу къалавхIуну, Рамазан АьбдуллатIиповлул ивтунни цIусса премьер-министр. Цалсса вихшала къакьуркьунни. ДакI лахъи данну, ялугьланну. Дайдирхьунни къулайшивуртту хъанай.