Гьашину Кьурбан-байран июль зурул 20-нний душиву баян бунни Дагъусттаннал Муфтиятрал. Жунма хъинну кIулли Кьурбан-байран бусурманнал ца яла ххирамур ва хъуннамур байран душивугу, му кьинисса яла хъинмур аьмалгу хIайван биххаву душиву. Мунийну Аллагьнал жула имандалул цIакьшиву ххал дуллалиссар ва мискинтуран кумаг бан гъира бутлатиссар, агьалинал дакIурдивун хъиншиву рутлатиссар.

 

[dropcap]З[/dropcap]ул-хIижжа зуруй бусурманнал байссар диндалул ца аслуну хъанахъисса хIаж. Му зурул 9-мур кьини Аьрафатрал кьинину хъанахъиссар. Му кьини 1000 сура «ал-Ихляс» (Кьулгьу) був­ккуну хъинссар. Ва барз хьунабакьин аьркинссар дакIнийхтуну, циняв бунагьирттацIунсса тавбагу дурну. Байрандалул хьхьичIсса кьини Аьрафатрал кьинир. Мунил хъиривсса 3 гьантлийн (11-мур, 12-мур, 13-мур кьини) учайссар «ташрикьрал гьантри» куну.

[dropcap]А[/dropcap]ьрапалул кьини, кIюрххил чаклияту байбивхьуну, гьарца чаклил хъирив, паризасса бикIу, суннатсса бикIу, такбир бишаву суннатссар, 3-мур ташрикьрал кьини ахттакьун чак баннин. Кьурбан-байрандалул хьхьу, эбадат дуллай, уттара давугу хъинссар, суннатссар. Щалла хьхьу уттара дан къашайманал шайссаксса дайссар. Кьурбан-байрандалул кьини байсса Эдрал чак жула Идавсгу ялув авцIуну буллай ивкIссар.

ХIатта муъминчунан лайкь бакъассар ххавхманащал дакьил къавхьуну му чаклия гьан. Байрандалул чак баврил чIунгу – кIюрххил баргъ бивну махъ ахттайн бизаннинссар. Цуппагу кIира ракатрай байссар.

[dropcap]Э[/dropcap]драл чак шаппа буллалиманангу цалва кулпатращал, чIаххувращал, гъан-маччаминнащал бувну хъин­ссар.
Кьурбан биххаву Кьурбан-байрандалул кьини ягу хъирив­сса шанма ташрикьрал гьантрай хъинссар. Кьурбан биххайссар балугъравун увхсса бусурманчунаха. Идавсил увкуссар: «Ттул умматрава яла лайкьминналли кьурбан биххайсса», – куну.

Кьурбандалун биххан бучIиссар варани, оьл (ниц) ягу ятту (ппалулсса ва гъалулсса). Кьурбандалун биххайсса хIайван варани бухьурча, ххюра шин хьуну, ряххулку шинавун бувхсса бикIан аьркинссар; гъаттарал хIайван к1ира шин хьуну, шамулку шинавун бувхсса бикIан аьркинссар. Ми цивппагу арулунная ца биххан шайссар, щалва цанная, цама хIала акъа, биххангу бучIиссар.

[dropcap]Я[/dropcap]ттил хIайван ппалулсса бухьурча, ца шин хьу­сса, кIийлку шинавун бувхсса бикIан аьркинссар; гъалулсса кIира шин хьусса, шамулку шинавун бувхсса бикIан аьркин­ссар. Ца яттил хIайван цаннахлу бакъа биххан къабучIиссар. Кулпатраву ца инсаннахлу кьурбан биххарчагу, суннат биттур баврил чири щалва кулпатрайн бияйссар. Му кьурбангу адаминал цаятува цалва биххаву хъинссар, цама вакил увнунияр.

[dropcap]М[/dropcap]укун бюхълай бакъахьурча, цама вакил увну, муна­хьхьун пурман булунссар. Хъанниллив цама вакил аву хъин­ссар. Цаманал биххарчагу, цаятува биххайма чIарав ацIаву суннатссар. БучIиссар, дикI шанма бутIуйх дарчIуну, ца бутIа мискинтуран, ца чIаххувран ва гъан-маччаминнан булун, цагу винма кьабитан.

Кьурбандалул дикI, махъун диртун, кьакьан дурнунияр, дуркуну хъин­ссар. Мунил бурчу бикIу, дикI дикIу даххангу къабучIиссар, цадакьалун дулунссар, ягу укра цаманан дулунссар, ягу цалла дуркуну, ишла дурну мюнпат ласунссар. ХIайван биххайсса чIила ххуйну дайл дурну дикIан аьркинссар. Биххан хIадур бувсса хIайвандалун чIила ккаккан дурну, ягу ца хIайван гайминнун чIалай бивххун къахъинссар. Кьурбан биххайни учайссар: «Бисмиллагьир-рахIмани-р-рахIим. Аллагьумма салли аьла МухIаммадин ва аьла али МухIаммад».

[dropcap]Я[/dropcap]ла такбир буккайссар. Кьурбандалул кьини цадакьа буллай, гъан-маччаминначIан, чIаххуврачIан хъамалу занай, ливтIуминнал гьаттардийн зиярат буллай, хъамал кьамул буллай, кувннал кув барча буллай гьан дурну хъин­ссар.

Макьала хIадур дур­ссар, «НасихIатуль- аьвам» («ГьунчIукьатIан»)
тIисса луттирайн чул бивщуну, ПатIимат Рамазановал