Гъумучиял Ханнал-Бярав чяйхана тIивтIунни

Гъумучиял бяр (Ханнал-Бяр) Лакку билаятрал ца яла машгьурсса ва ххазинасса объектну ккаллину бивкIссар мудангу. Шичча ца эмаратну чIалай буссар ВацIилу-Зунтту, муниха буклакисса бургъил чанна лахъан бувсса БурхIай-Къала – ва сурат цал ккаркма, макьнатIисрал куна, кIункIу уллай уссар шиккун. Цукун яргсса суратирттал ларсун най дур соцсетьру?! Ци чIумал бакIрайн агьарчагу, къахьунтIиссар вища Гъумучиял бярних бивтсса яруннил лахIза абад къабувну чIарах уккан.
ЧIявусса агьлу бавтIун бия арвахIкьини шиккун – шадлугърал лагрулий тIивтIуна райондалул агьалинан ва тиха-шиха бувкIминнан чяй хIачIайсса, зияратрал ххуллий кунма бацIансса кIану. Ва цуппагу бувну бур дябярав.
Ва даврил сиптачинугу хьуна Лакрал райондалул Культуралул управлениялул каялувчи, буттал кIанттул ххаллилсса патриот Ансар Къажлаев.


ДакIнин бутанну, дуру­сну кIира шинал хьхьичI, Гъумучиял шяравалугу хъатлий дирхьуну чIалачIисса кIанай, Ансар Къажлаевлул тIиртIуссия Хъамал ликкай къатри. Мероприятиялийн бувкIсса хъамал хьуннав, Гъумучи шагьрулул цIа дургьуну бувкIсса туристътал хьуннав, чIявуми Ансардулъя хъамалу буцайсса.
Хъамал бацIай къатри даннингу вай къатраву буссия щаллусса музей. Лакку билаятрал тарихрал, ппухълуннал аьдатирттал, лавгмунил кьадру бусса Ансардул кьиматрай ядурну дия хIакьину ишла дакъасса, амма жухьва лавгзаманнул мазрай гъалагъа тIутIисса кьай-кьуй. Вай, къатраву лапра чIяру хьувкун, дуллуна райондалул музейравун. Гъумук хьхьичIвасса ОьрчIал творчествалул къатраву цIана дирхьуну дуссар Къажлаевхъал ичIаллил музейрал экспонатру – сайки 300-ннийн дирсса.
Вана ттигу тарихраву ли­чIансса ца кIану хIасул хьунни Гъумук Ансардул сипталийну. Цуксса бусрав къахьунссар ва шиккуваминнангу, тиха-шиха букIлакIиминнангу.

Юсуп МахIаммадовлул барчаллагь увкуна Ансар Къажлаевлухь, агьалинан хайрданунсса ца ттигу даврихлу.
– ДакI дур ххари хъанай, хIакьину шиккун чIявусса ил бавтIун чIалай. На ва бярав учIлай, шикку бигьлай хъуна хьуссара, ттул оьрчIшиву ваницIун дархIуну дуссар. ТтучIа дуссар сурат ва бярав жамилийсса инсантуращалсса, лагма-ялттугу чIявусса агьлу бусса. Мукунсса кIану бикIайва ва. Ча, мунияту шиккун ил батIлансса савав душивриягу, укун ххаллилсса мурадру чулийн буккан буллалиминнайнгу барчаллагьрай ура, – увкуна ДР-лул Жяматийсса Палаталул хъунаманал хъиривчу Ссапарбаг Аьбдуллаевлул.
ДакIнин къабувтун къабу­чIир, цаппара шиннардил хьхьичI ва бяр буссия экьинай. Ссапар Аьбдуллаевлул ка-кумаграцIух райондалул администрациялул, бяр чIанулун бияннин бачIвагу бувну, марцI буккангу бувну, лагмахалу бакьин бувну, ххялчIив даркьуну, инсантал щябикIавансса скамейкарттугу бивхьуссия.
– Лакку билаят бюхттул хьуншиврул жунма къагьассар «Агь, ттул буттал кIануй Лакку билаят» тIисса балайрду, укунсса давуртталли буттал билаят бюхттул бантIисса, – увкуна райондалул хъуначу МахIаммад Ссунгъуровлул.

Жами-чяйхана тIитIаврил лишанну хьусса ятIул лента кьукьинсса ихтияр дуллуна ттигъанну райондалий сакин дурсса «Память гор» организациялул хъунама, хасъсса аьралий операциялия увкIсса Юнус Эфендиевлухьхьун ва Мариян Илиясовал цIанийсса «Дараччи» клубрал хъунмур Гульшан Хасаевахьхьун.
Вания махъ жамилий кьамул бувна цалчинсса хъамал. Ца неъмат бияча, лагмасса тIабиаьтрай зияратгу буллай, мурхьирдал щурщулух ва чIемултрал балайрдахгу вичIилий, самоварданувасса лакку уртту-тIутIая дурсса чай хIачIлан.

Ансар Къажлаевлул бувсуна Гъумучиял бярав чяйхана тIитIинсса пикри цукун хьуссарив:
– Гъумучиял тарихраву яхьуну дур сурат революция хьуннинсса чIумалва ва бярав катамарандалий инсантал бигьлагьисса, цилгу ттуйн хъунмасса асар биян бувна. Катамаран дурну дия таний шикку зий ивкIсса ца оьруснал. Ттунгу пикри хьуна, шиккун букIлакIисса инсантуран хIаллихшиндаран ца чяйханавагу банна тIисса. Ва ишираву ттун хъунмасса кумаг бунни Гъумучиял Магьирлугърал къатрал директор Нажвадин Халиловлул,– увкуна ванал.
Чяйхана тIитIаврил савлугърансса хъамалушингу дия Ансардул цала ужагърай.

КIанттул агьалинан ва хъамаллуран дялахърулун гьанттайннайгу дия ххаллилсса программа – Лакрал райондалул магьирлугърал зузалтрал шинал отчет дуллалисса концерт. Ва цурдагу дайдирхьуна лакрал хъатIул аьдат ккаккан даврия. ЦIузаманнул баххана буллай бур оьрму, куклу дуллай дур шартIру. Ппухълуннал аьдатрай хъатIив къабулларчагу, ва къахъамаританшиврул, цал-цал духьурчагу жунна ккаккан дуллай бушивугу барчаллагьран лайкьсса зат бур. Концертрай бия аслийсса лакку балайрду, къавтIавуртту, музыкалул инструментирттайсса руцаву.
Укун дакIний личIанну ларгуна арвахIкьини Гъумук.

Бухкъалаганнав Лакку билаятрай оьрмулул тарг!
Зулайхат Тахакьаева