Вай гьантрай дунияллийн бувккунни лакрал мюрщултрансса «Ттул цалчинсса лакку словарь» тIисса цIусса лу. Ва МахIачкъалаллал «Лотос» тIисса издательствалий итабавкьуну бур. Ванил авторгу бур Дагъусттаннал университетрал филологиялул факультетрал журналистътал хIадур байсса отделение къуртал бувсса Халифа ЩайхмахIаммадова. Ва цуппагу БахIикIуллал шяравасса бур, буттал нину – Куматусса.
Луттираясса информация оьрус мазрайсса сайтрай булайхтува, ххюя-ряха инсаннал оьвкунни, винма цукун бивзрир лу, мюнпатрансса лу бурив тIий, ва вава мяъна-мурадрайсса суаллу буллай. Ва цIанасса заманнай, миллатирттал мазурдих агьалинал къулагъас чансса ягу дурагу дакъасса ппурттуву, миллатрал мазурдийсса луттирду итабакьлай, итабакьинми буклай бушиву так ххуйшивур. Хаснува мюрщи оьрчIансса литература, маз лахьхьин кумаг буллалисса ресурсру сайки дурагу дакъахьувкун. Ва ялагу, оьрчIи-чIюлусса суратирттащалсса луттирду лакрал мюрщулт бусса ужагърай ххуйрихха! Лакку маз яшаврил ххуллийсса даву, ци журалул духьурчагу, бусрав-барчаллагьрай кьамул дуван аьркинну бухьунссар. Жул Халифащал чIиви-хъунсса ихтилат хьунни ва луттирал хIакъираву.
– Халифай, цукун дакIнин багьри вин ва вилва цалчинсса лу, цалчинсса лакку словарь итабакьин?
– Ттул мукьра шинавусса арс ур. Ттун чIалай бия ласнал ппу оьрчIан лакку маз лахьхьин бан хIарачат буллалисса куц. Суратругу дусса словарь итабакьирча, цукун хьунавав тIисса пикри хьуна. ОьрчIал кIунттиву бикIан аьркинссар оьрчIи-чIюлусса луттирду, миннан лу ххилтIу буллан гъира багьаншиврул. Оьрус мазрайсса, ингилис ва цаймигу кьатIаллил мазурдийсса луттирдал бувцIуну бур ттучанну. Бакъасса журалул словарьду, энциклопедияртту бакъар. Лакку мазрайсса букварьвагу лякъин шайсса иш бакъар. Школалийн занан бувасса, садикирттайн занази оьрмулувусса оьрчIан лакку маз лахьхьинсса кумагчи хьунхьуви тIий, байбивхьура ва словарьдануха зий. Сайки шинал мутталий зий бивкIра. Дунияллийн буккан буваннин, ялтту буккан, гъалатIрувагу бакъарив мукъурттиву ххал буван шагьрурдай лакку мазрал дарсру дихьлахьисса учительтурахьхьунгу булав. Хъинну ялув бавцIуну зий бивкIра. Лакку мазрал ттуллами кIулшивурттугу куртI хьунни, ттулва лагма-ялттумигу гьарца мукъул хъирив багьлай, лакку мазрал этимология лахьлай бивкIру. ЧIаххувсса мазурдивасса махъругу ххал буллай бивкIру, тайннал мазрай цукун бурив.
– Хасну «Лотос» издательство циван язи дугьав, миннайн цукун тIайлабавцIура?
– ТIайламур бусан, цикссагу цайми издательстварттайх бувкра. Хъинну ххирану бацIлай бия. Ттун кIукIлусса мужаллатращал итабакьин ччай бакъая, кьянкьасса мужаллатращалсса лап лахъсса багьа тIий бия гьар кIанай. Ттулва цалчинсса луттирал оьрму лахъисса хьуншиврул, кьянкьану кьянкьасса мужаллат дусса итабакьинна тIий бавцIура. ОьрчIансса луттирду бюхъавай кьянкьасса мужаллатру дусса хъинссар. Хаснува яла мюрщиминнансса. Дазу дакъа барчаллагьрай бура «Лотосрал» хъуниминнайн. Ттувусса гъира чIалай, маз лякъин хьуна, багьлуй бавкьуру. Яла луглан бивкIра ххуйсса художникнах-иллюстраторнах. Ттун дакI даркьуна Аида Пономаренко тIисса художницай. Ва уттинингу оьрчIансса луттирдал оформление дурсса художница бия. Биялсса опыт бусса бухьувкун, ванийн вихшала дурссия иллюстрация дан.
– Халифай, виву лакку мазрал чулийнмайсса гъира хьхьичIвагу буссияв?
– Мудангу. Студент заманнайва биялсса хIарачат бувссия лакку маз яшавриву чIивисса бутIа бишин.На хIасул бувссия лакку маз лахьхьин гъира бусса студентътал батIайсса «Моя Лакия» тIисса клуб. Мяйжанссар, мудан батIавансса помещение лякъин къавхьуна, чIун-чIумуй батIайссияв кафелувун, библиотекалувун, чун-бунугу. Мурадмур – куннащал кув шайкун лакку мазрай гъалгъа тIий, маз ишла бавуя. Социал сетирдай страницагу дуссия вара мурадрай дачин дурсса. Жу лакрал оьрмулуву хъанахъисса иширттавух хIала буххайссияв, личIи-личIисса мероприятиярттай гьуртту шайссияв. Нава щар шайхту, ва даву цайминнайн тапшур дурссия. ХIайп, дяличIан риртунни. Ва ялагу ,«Машук» тIисса Щалагу Аьрасатнал форумрай на дурххуссия грант лакрал жагьилтурал форум бувансса. Бувссия мугу.
– Лу машан ласун ччисса инсантураща чув машан ласун хьунтIиссар?
– Вай ттул телефондалул номердур: 8-988-208-28-61 – оьвчин, 8-988-300-53-02 – ватсап. Луттирал багьа 1490 къурушри. Мяйжанссар, на баххан булав МахIачкъалаливсса Толстойл цIанийсса кIичIиравусса луттирдал ттучандалийнгу, тикку бахлай бур 1950 къурушран. Хъунмасса умуд бур, машан лавсминнал ужагъирттай ва лу ччя-ччяни канил бугьаймур, буккаймур лу хьунссар тIий. Гьанумур мурадгу мури.
– Барчаллагь, вил цалчинсса лакку луттирал хъирив кIилчинмургу лаянхьуви…
– ЧIумул ккаккан буванссар. Ва цалчинмунил бияла ххал буванну цал. Цукун тIалавну ва ишлану бурив.
Ихтилат бувссар
ПатIимат Рамазановал