Ттизаманнул Аьрасатнал тарихраву захIматсса иширттацIун дархIусса хьунни 2022-2023 шинну. Аьрасатнал президент Владимир Путиннун Украиннал аьрщарайсса оьруснал агьлу нацистътурал режимрая буруччаву мурадрай бигьа бакъасса хIукму кьамул бан багьунни.
Ттизаманнул дунияллул тарихраву баранбал бувксса данди бацIаву хьунни. НАТО-лул блокравун бухлахисса Баргълагавал билаятру шаймур буллай бур Аьрасатнан ччимур хьун къабитан. Щалагу дуниял цайнна мютIину дикIан аьркинссар, дунияллул ареналий цала махъри най бикIан аьркинсса тIисса Баргълагавал билаятирттан цIакьсса бакIчи усса, чил биялдарайн къалагайсса Аьрасат кьакьарттуй ттаркIну бавцIуну бур ва цала бусса гуж му бат бан, бас бан бивчуну бур. Хъиннува къулайну бур миннан Аьрасатнащалсса дяъви чил билаятрай чил карунних бачин бан. Амма ми бяйкьунни. Миннан хъама риртун дур тарихрал дарс: Аьрасатнал халкь мудангу, кьини дурксса чIумал, цачIун хьуну, Ватан дуруччин кьянкьану бацIайшиву.
Утти цIанагу Аьрасатнал билаятрайсса чIяву миллатирттал агьлу ца хьуну бавцIунни билаятрал мурадру буруччин. Миннавух чIявусса бур къучагъсса лакрал миллатрал арсругу. Хасъсса аьралий операция байбивхьуния шихунмай захIматсса шартIирдай аьралий бурж бартбигьлай, чувшиву ккаккан дуллай бур лакрал жагьилтал. Миннавасса ца ур Ахъушиял райондалийсса Хъюллал шяравасса Мирза Исрапиловгу. Мирза хъуна хьуну ур чIявусса оьрчIру бусса кулпатраву. Ва цува акъассагу, ххюягу ванал уссугу аьралий иширттал гьурттучиталли, Къучагъшиврул орденнал ва медальлал заллухърур. Хасъсса аьралий операция байбишайхту, цалчин военкоматрайн бувкIун, хушрай контракт чирчуминнавух Мирзагу ивкIун ур. Цала кулпатгу, давугу кьариртун, Ватандалул мурадру буручлан лавгун ур. Ва къуллугъ буллай ивкIун ур хьхьирил бахьттагьалтрал кьюкьраву Запорожскаллал областьрай. Кьянкьа-кьурчIисса хъуними уссурваврая эбрат ласлай аьдатсса Мирза мудан цIу ягиннин, фронтрал хьхьичI ххуттайн ачайсса ивкIун ур. Ва Исрапиловхъал цаллара хасиятри.
Хьхьирил бахьттагьалтрал аьралитуращал кIива зуруй Червонное тIисса шяравалличIасса агьамшиву дусса лахъазан дургьуну ивкIун ур Мирза. Цимилагу гуж ххишаласса душманнайнсса данди бацIавриву гьуртту хьуну ур. Ца талатавриву ванан хъунмасса бахтти хьуну бур. ТIайланна ттиликIрахун дагьсса мина, бронежилетрайн щуну, чулий дагьну дур. Мирзал мугьлат бакъа му архну экьи лирчуну дур. ТалихIиннаран, мина пIякь къаувкуну дур.
– На муксса бигьана миналуща утан къашайссара, – тIий, хъярч буллай ивкIун ур Мирза. Ванал ца яла захIматмур талатаву сентябрь зурул цалчинсса кьини хьуну дур. Ва кьини къаралданий бавцIуминнан чIумуй хIисав хьуну бур кьюлтIницIух жула позициярдайн гьужум бан нанисса диверсионно-разведовательная группа. КIирагу фланграя гьужум бувну нанисса душманнайн данди бавцIуну, гужсса талатаву кьамул дан багьну бур. Ххюра ссятрай гуж ххисса душманнащал талай, айщун ан бювхъуну бур. Бахьттагьалтрал душманная бачIи ххит бувну, бачIи махъунмай лихъан бувну бур. УрчIа инсан усса позициялийн ВСУ-лул 100-хъул аьралитурая хьусса группа ххявххун бур, амма къучагъсса жула оьрчIаяр ххув хьун къабювхъуну бур. Ца лахIзалийсса паракьатшиву хьуну дур. Мирзал бусласимунийн бувну, душманнал цала гьужумран тIайлабацIу къашаву лялиян бан къахъанай, хьхьирил бахьттагьалтрал III-мур отделениялул позициярдайн кIусса артиллериялул цIу дирхьуну дур. ТIайланна дагьсса ца миналул чIявусса аьралитуран цIунцIиярду дурну дур. Усса кIанай къуртал хьуну ур Аьбдулмуъмин Аьбдуллаев, мукьуннайн личIи-личIисса щавурду дирну дур, «Ахмад» снайпернал бянивссаннун зарал хьуну бур, Мирза тIурча контузит хьуну ур. Ва отделениялул командирнащал щавурду дирминнан кумаг буллай, ми нигьачIаву дусса кIаная буккан буллай ивкIун ур. Щавурду дирминнал хъирив бучIайхту, мигу, оьрмулуцIа хьусса аьралий дусгу тIайла бувккун, позициялий бавцIуну бур командир ва Мирза. Цува контузит хьуну унугу, ва рязи къавхьуну ур командир цувалу кьаитан. Ванан бувчIлай бивкIун бур душманнал лахъазан ласун ттигу кьаст лахIинтIишиву ва цала оьрмулун хъуннасса нигьачIаву душиву, амма позиция къакьабивтун бур. Лахъазан канища дуккан дитан цукунчIав къабучIину бивкIун бур. Ялугьлай бивкIун бур кумаграх. Хьхьуниву кIия аьраличу (хьхьирил бахьттагьалт) бувкIун бур кумагран, кIюрххилнин лахъазан дургьуну бацIан. Укун мукьагу аьраличу кьянкьану лахъазанттуй бавцIуну бур хъирив кьининин. Так кумаг бувкIун махъ, Мирза рязи хьуну ур позициялия гьан. Амма чIумуй къабувсса кумагралгу, вацIлуву руртсса дяркъусса хьхьунилгу Мирзал цIуллу-сагъшиврун зарал бувну бур. Ванан ххуйну чIалай ва баллай къабивкIун бур. Амма кьянкьасса лаккучу дакI гъаргъун акъар. Ва уттигу, ссахчIав къаурувгун, талан хIадурну ур. Укунсса къучагътурайри Аьрасат бавцIусса. Укунсса къучагъталли ватандалул цIаний талай, ххувшаву гъан дуллалисса.
Жамалуттин Амирханов
ш. Бархъал
ХIадур бувссар
Андриана Аьбдуллаевал
