ДуркIунни каникуллу

Махъва-махъсса гюнгутIи 1-мур ЦIувкIуллал школалий

ДуркIунни каникуллу, ххира­сса оьрчIрув! Вана къуртал хьунни гьашинусса дуккаврил шин, вана жуща цал уттигу, ххарину, шадну «Барчаллагь, ду­ккаврил шин» учин хъанай. Гьар шинах дуккаврил шинал ахирданий ялун дияй цамургу байран – ОьрчIру буруччаврил кьини. Барча дуллай буру, оьрчIрув, кIирагу байран! Жу дакI дарцIуну буру, зу ххуйсса кьиматирттащал бувкхьун­ссару гъинтнил каникуллайн, школ оьрмулуву яла лахъими ва хIазми каникуллайн. Гъинтнил каникуллая зува неъмат ласлантIий бухьувкун, хъамамабитару «ЧIимучIалттуйнгу» чичлан, зува цукун бигьалаглай буссарув. Гъинтнил чIун – чIимучIалттул чIунни. «ЧIи­мучIали» – зул вихшаласса дусри. Бусияра зула дуснахь зула гъинтнил хаварду, чичлачияра шеърирду ва магьригу. Ялугьланну. Агар зулва электрон почта бухьурча, гьан бувара ва адресрай: patimat_ramazanova1968@mail.ru. Хъуниминнахь кумаг бувара учара макьалартту ва электрон почталийн тIайла дуккан. Текстру, суратру кьамул дуванну ватцапрай ва номерданийгу: 8-928-674-67-18.
Зул чагъардах ялугьлагьисса «ЧIимучIали»

Каникуллу

Ларгунни дуккаврил шин,
ДуркIунни каникуллу.
ОьвтIий бакъар дарсирайн
Аварасса гюнгутIи.
Шагьругу махъ ливчIунни,
УвкIра ттаттачIан къушлийн.
Вай каникуллал гьантри
Лагайссания лахъи!
Дагьанттул симан хьуну,
ПIяй-пIяй тIий дур марцIсса ссав,
Щюлли урттул бартбису
Ча-чунгу бувтун бур щяв.
Бургъил чанна лахъан бай
Бюхттул барзунттал мицIру,
Барххулгу бургъийн бугьай
Цила гьалххасса хъиртту!
Дялахълахъисса кунна,
Нех тIанкIа тIий дур кьунттайн,
Кьинирдал каруннайгу –
Канишру ссурулккуртрал!
Хьхьунил тIурча, барзунттайх
ЛухIисса варсив лаххай,
Ччан бикIай ттунгу чул бан,
Гай шанувкьюну чIалай.
Ттаттал бусалардугу
МакIливух хIала буххай.
Ца-цавай девтал бучIай,
Дустал хьун миннат буллай.
Гай хъинсса девтуращал
На ссурулун гьаз шара,
Яла бюхттулми цIурттайн
На гайннащал леххара.
Микку ттаттал ажарттул:
— Э-оь-оь! Гьассар шанан!
Хьхьунил девтал бавссукун,
Нагу шара ца пашман.
Дадал кIарттув ччатI шахьай,
Лахъи магьрал кьанкь дусса,
ЩяикIара ччатI канай
Дунияллий нахIусса!
ХIаз бур гъинттул зунттаву
ТтаттачIа, яттикъушлий.
Къуртал къашайссания
Вай каникуллал гьантри!
МахIаммад Хириясуллаев
Яру мазрая.

Таржума Х. Илиясовлул

ТтурчIиял Маммадай

Жула лакрал пагьму бусса шаэр ва балайчи Маммадайл (МахIаммадлул) цIа къабавсса нажагьссагу лаккучу акъа­хьунссар. Революциялул хьхьичI шиннардий ва ганияр махъгу Маммадай ивкIун ур Гъумук ялапар хъанай. Хъунмасса пагьмулул заллу унувагу, га хъинну мискинсса адамина ивкIун ур: чур­ххай мачI дирзсса яннагу, ччаннай тIартIсса усругу чан къашайсса диркIун дур. Маммадайл ххуйну дукрагу дайсса диркIун дур, мунияту халкьуннал га цала хъатIул мажлисирттайн дукра дан уцайсса ивкIун ур. Амма инсантал, ганал дурсса дукралухнияр, ганал учайсса балайлух мякьну бикIайсса бивкIун бур. Маммадайл тачIав цала увкусса балайлух багьагу къаласайсса бивкIун бур. Цува хъинну дакI марцIсса, тIайласса инсан ушивруцIун, ганан мяшсса, хIилла-пилларду ду­сса, чIявукIулсса инсантал къаххирасса бивкIун бур, мукунсса инсантураха кьутIинсса шаммардугу ляхъан байсса бивкIун бур. Лаккуй Совет хIукумат дирхьуну махъ Маммадай ивкIун ур цивппалу ливчIсса хъунив хьусса къашавайсса инсантал ялапар хъанан бувсса къатлуву дукра дувуну, гайннах уругуну. Цал жагьилтал бивкIун бур Маммадайхь: «АцIу, ацIу, му вил къатлувусса Къансадил вияту цала гъанчунахь, ­Аьлихь, аьрза бувну бурча, утти Аьлил вицIухсса бантIиссар!» – тIий, хъярч буллай. Маммадайл гацIана чайва тIар:
Къаллав Аьлил аьв ттупанг,
Къансадил сситтул ттупанг,
Хъюрувралгу бувцIуну,
Хъурвахунмай битача.
Маммадайл ляхъан бувсса шаммарду, шеърирду чагъарданий чичайсса къабивкIссар, ми луттирдайгу къабищайсса бивкIссар. Мунияту ми, цанная-цаннан баллай, агьалинавух ппив хъанай бивкIссар. Утти миннуя лакрал халкьуннал (фольклорданул) балайрду хьуну бур.

Миясат Щурпаева

Цуми мурхьирдалли паранну кIункIу дайсса?
Мурхьирдаву буссар ччя-ччяни паранну дагьай­ссагу, нажагь дагьайссагу, дурагу къадагьайссагу. Ва иширал хIисав лавсун буслан бикIай мурхьирдаха хIурмат буллай оьрму гьан бувсса бугьарасса инсантал. Хаснува параннарал палачат буваймур мурхь пялутри. О, параннарал циксагу гьужумру бухIан багьссар азгъунсса хъунивхьу пялутирттан! Пялутрал хъирив параннарал рахIму къабуваймур мурхь ель бур,ва ттарлил мурхьри, хъирив кIялагьи, бувагу параннарал зулмулухьхьун къабияйссар чинарданул, гьивхьхьул мурхьру ва вяз. Ттарлил ва пялутрал мурхьру параннарал ххяппур­ттахьхьун яла чIявуну бирияврил савав духьунссар миннул мархри аьрщаравух хъинну куртIну ппив хьуну бушиву.

А. Стижевлул
бувсмунийн бувну «ТIабиаьтрах ччавулий» тIисса луттирава
(И. Зверевлул редакция).
« ЧIимучIали» хIадур бувссар ПатIимат Рамазановал