Лакку кIанттуцIунсса туризмалул хъиндайдихьу
ХIакьину Дагъусттаннай, хаснува жула Лакку билаятрай, туризм щурущи даншиврул, ххуйсса ххуллурду ва цайми-цаймигу хIаллихшиннарду хIисав къадурну, чара бакъа тIалавсса зат дур интернетгу. Му ччай дур шагьрурдая Лаккуйн жулла-жулла щархъавун гьантта-кIива бан нанисса жуннагу, социал сетирдаву зунттал билаятрал караматру, я батIин къашайсса тIабиаьт ва зунттал халкьуннал багьу-бизулул лахIзарду ххал хьуну, Дагъусттаннайн асардал хъирив хъамалу бучIан гъира багьлагьисса туристътурангу.
Вана ва иширан хасну алхIаткьини Ростелекомрал сакиншиндаралу пресс-тур хьунни Лакрал райондалийсса БахIикIуллал шяравусса «Барзу» тIисса турбазалийн. Туристътал букIлакIисса яла аргъиравусса чIун дайдишин хьхьичI, Ростелекомрал пишакартурал хъунмасса хIарачат бувну бия шанма зурул мутталий турбазалийн интернет дуцин. Жу кIиккун биян цахъис хьхьичI, кIичча туристътурал ца кIапIал ларгун дия, хъамалугу хьуну, БахIикIуллал жюружанттайнгу бивну, 1944 шинал жямат ЦIуссалаккуйн бизан бувну, дачIра лирчIсса ТтурчIиял шяраваллил кIичIирттавухгу бувккун, ПпабакIуйнгу лавхъун.
Шиккува кIицI лаганну, цIана пандемиялул оьлуркъусса тагьаргу хIисавравун ларсун, жугу, жуяр хьхьичI бивкIми хъамалгу, жулла цIуллу-сагъшиву дуруччаву мурадрай, турбазалул зузалтрал тавакъюрайну, маскардаву бивкIшиву. Ми ликкансса ихтияр дия жухь так, турбазалия бувккун, зунттавунсса экскурсиялий нанисса чIумал.
КIюрххил туристъталгу тIайла бувккун, жу хьунабакьин ва хъамалу бан ялугьлай ия турбазалул заллу– БахIикIуллал шяраватусса МахIаммадлул арс ГъалбацIов ХIажи. Цаннащал ца кIул хъанай, аьла-ссаламрай буна, ялун увкIуна интернет дуцин хъунмасса хIарачат бувсса, Ростелекомрал вакил, Санкт-Петербурграясса Сергей Радченкогу. КIюрххилссагу дуркуну, экскурсиялийн бачин хьхьичI, кутIасса пресс-конференциялий Сергейл ва ХIажинал бувсуна шиккун интернет дуцлай цанна хьунадаркьусса захIматшивурттая.
ХIажинал мукунма бувсуна ч1ал къавхьуну цал турбазалийн учIантIишиву Лакрал райондалущал кIул хьун ччисса ва жулла райондалия цала социал сетирдаву буслантIисса ва машгьур дуллантIисса щалва билаятраясса 40 блогер.
Сергейл бусаврийну, ва даву вайннал дурну дур импортозамещениялул мурадру бартбигьлагьисса федерал программалул лагрулий. Щалва билаятрай кунна, Дагъусттаннайгу цифрардал телевидение щурущи дуркун, Ростелекомралмур давугу къулай хьуну дур. Зунттал щархъаву ялапар хъанахъисса агьалинал тIалавшиндарайну интернет дуцлай, Сергей уттинин Дагъусттаннай икъавсса район дакъар. КIинтнил ахирдания шийнай ва цала пишакартуращал зий ивкIун ур БахIикIлав.
Сергейхь ва шикку зий бивкIсса Ростелекомрал Дагъусттаннайсса филиалданул пишакартурахь барчаллагь тIий, ХIажинал кIицI бувна цанна дакI даркьусса ишну ккалли буллай ушиву Ростелекомрал ва масъала, лахъи буккан къабивтун, щаллу баву.
Барчаллагьрай ия ХIажи Лакрал райондалул бакIчи Юсуп МахIаммадовлуйнгу, кIанащал архIал зузисса администрациялул циняв пишакартурайнгу, цан аьркинсса ишираву мудан чIарав бушиврухлу. Райондалий туризм лядуклаки даву цинявннал ца чIаку мурадну чIалай, чIарах бацIаву дуршиврухлу.
– Жул щарнил лагмахалу щаращал, мюрщи неххардил авадансса, хъамаллуран тамаша буллан ччисса кIану бур. Ва затгу хIисавравун лавсун, 5 шинал хьхьичI ттун пикри хьуна турбазалул гьану бизан.
[pullquote]ХIажинал мукунма бувсуна ч1ал къавхьуну цал турбазалийн учIантIишиву Лакрал райондалущал кIул хьун ччисса ва жулла райондалия цала социал сетирдаву буслантIисса ва машгьур дуллантIисса щалва билаятраясса 40 блогер.[/pullquote]
ХIакьинусса кьини шикку зий уссар 5 инсан. Дуссар хIасул дурну циняр шартIру. Шиккун 2,5 км манзилданийх дурцуну дуссар щаращул щин, уттигъанну бувну къуртал барду тIаннуй лахъайсса оьруснал хIаммам, дукра дувайсса къатта ва халкь щябикIансса, зунттал билаятрай тамаша буллан бюхъантIисса, лагмава чIавахьултту бусса, ларзу кунмасса къатта. Социал сетирдаву ххал хьуну, жучIан цайми регионная бучIан ччисса туристътурал хьхьичIва-хьхьичI : «ЗучIа интернетрал масъала ци бур?» – тIисса суаллу чIяву хъанан бивкIукун, пикри хьуна ва масъалалущал Ростелекомрайн уккан. Уттинин жу интернет дакъа, ссуссукьуну бивкIхьурча, гьашинуния тихунмай бюхъантIиссар сивсуну: «Гьарзат дурча, так зу хъамалу нанира тIун!» – тIий ур ХIажи.
Ванал бусаврийну, турбазалий туристътал ва хъамал дукан-хIачIан бансса сурсат вайннал чIаравсса фермалия дучIан дайсса дур. Турбазалий мукунма бусса бур лахъисса ва кутIасса манзиллайх сайрданий занан гъира буми буртти битансса 10 чугу.
Фермалиясса накI, ккунук, нис, барт дирхьусса кIюрххилсса хIадур дурну дия ва кьини вайннал жунгу. Миннул ялун – лакку тIутIал ницIахунсса уртту-щинал чяйгу.
ХIажинал бусаврийну, жуяр хьхьичI бувкIун бивкIсса, цалчинсса туристътал бивкIун бур Москавлиясса, Ростовраясса ва Волгодонскалиясса. Вайннал вай, МахIачкъалалив вокзалданий хьунагу бавкьуну, Лаккуйнгу бувцуну, дакI дакьинсса, рязину личIансса маршрут сакин дурну дур. Хъамаллуран Лакку билаятрал караматру ккаккан дуллай, маршрутрайсса БахIикIуллал жюружанттайнгу, ТтурчIиял шяравунгу, ПпабакIуйн ва Хъуннеххайн занай усса ур ГьунчIукьатIрал шяраватусса жагьил, МахIаммадлул арс ХIажиев Мухтар. Ва ур турбазалийн бувкIминнащал миккун-тиккун занантIисса, зунттал тIабиаьт хъамаллуран ккаккан дуллантIисса гид.
ХIажинал мукунма бувсуна ч1ал къавхьуну цал турбазалийн учIантIишиву Лакрал райондалущал кIул хьун ччисса ва жулла райондалия цала социал сетирдаву буслантIисса ва машгьур дуллантIисса щалва билаятраясса 40 блогер.

Жу БахIик1уллал шяравух турбазалийн нанисса чIумал, чIалай бия, ххуллу буллай, ча-чунгу ххюл бивчуну бушиву. Шиккун асфальт бувтIусса ххуллу бан аьркиншиву бувчIуну, уттигъанну бувкIун бур «Дагавтодорданул» пишакарталгу. Хъунмасса барчаллагьрай ия ХIажи ва масъала архIал чулийн буккан бан хIарачат буллалисса, миллатрал цIаний дуллалисса давурттавух мудангу чялишну гьуртту шайсса, жунагу чIявучин кIулсса, ГьунчIукьатIрал шяраватусса Зиябуттин ХIажимирзаевлуйн.
ХIасил, туристътал рязину личIансса, Лакку билаятрая яла ххуйми асарду хIасул бансса ца тIааьнсса мурцIу бур БахIикIлав хьуну.
КIюрххилссагу дуркуну, пресс-конференциялия махъ Мухтардул жу бувцунав турбазалучIату 4,5 км манзилданийсса БахIикIуллал жюружанттуйн. Бияхха ца алжаннул неъмат кунмасса кIану!
«Аьрасатнавасса хъамал ци тIун бикIай вай цимурца ххал хьувкун?» – тIисса суалданухьхьун, Мухтардул учай: «Ми маз бавхIусса кунма личIай», – куну. Суратругу рирщуну, жюружанттуч1а Мухтардул дурсса кофегу, ттуккул цIил чяйгу хIарчIун, махъунмайсса бакIъялавайсса ххуллу журив бивтссия дирину ва тяхъану. Турбазалий тIурча, жух ялугьлай дия нахIура-нахIусса ахттайнсса. Махъунмай МахIачкъалалив нанисса ххуллугу жул гьарнал хьуна, жухухва жува лавгун, Лакку билаятрайнсса аьрххилиясса асардал вибувцIусса.
Барчаллагь, ва хъуннасса даву вийнна ларсъсса ХIажи вингу, вищал архIал гьурттусса цинявннангу. ТIайлабацIу баннав зун!
